Kulis.az “Ən qalmaqallı filmlər” layihəsində alman və amerikalı rejissor Ernst Lubiçin “Olum ya ölüm” komediyasını təqdim edir.
Ernst Lubiç 1893-ci ildə Berlində kommersant ailəsində doğulub. Gimnaziyanı bitirəndən sonra atası onu öz firmasında işləməyə məcbur edir. Bu iş onun ürəyincə deyildi və o, imkan tapdıqca xəlvətə çəkilib ədəbiyyat oxuyurdu.
Lubiç atasına aktyor olmaq istədiyini deyəndə, belə cavab almışdı: “Sən teatrda işləmək istəyirsən? Yaraşıqlı olsaydın etiraz eləməzdim. Amma bu sir-siftələ?”.
Amma atası yanıldı.
Lubiç uğurlu rollar oynadı.
Kinoda debütünü aktyor kimi edən rejissor eyni xarakterli rolları oynamaqdan bezərək özü filmlər çəkməyə başladı. 1918-ci ildən 1922-ci ilə qədər Almaniyada böyük uğur qazanan “Madam Dübarri”, “Fironun arvadı”, “İlbizlərin ıahzadəsi”, “Alov” filmlərini ekranlaşdırdı.
Sonralar Hollivuda gedən, Lubiçə uğur gətirən ilk film “Nikah” olur. Film ailədə bəxti gətirməyən məkrli qadının yaxın rəfiqəsinin ailəsini dağıtmasından bəhs edir.
Sonrakı filmlər ilə də onun Hollivudda nüfuzu artır.
“Məni yenidən öp” (1925) filmində başqasına aşıq olan ərli qadının əhvalatı danışılır.
Bir neçə Oskara nominant olan “Vətənpərvər” (1928) dramı rus çarı Birinci Pavelin həyatını anladır.
“Səninlə bir saat” (1932) musiqili komediyası məhəbbət üçbucağı haqda klassik hekayədir.
Hollivud dövründə Lubiçin çəkdiyi filmlərdə bəzək düzəkli salonlarda keçən həyat təsvir edilir. O, eyni zamanda kinoda caz tematikasının əsasını qoyanlardan biridir.
Onun filmləri yüngüllüyü, komikliyi, ekzotikliyi ilə fərqlənirdi. Peşəkar kino təhsili olmayan Lubiç kinonun inkişafına təsir eləyib və öz üslubunu yaradıb. Kino tarixində “Lubiç manerası”, “Lubiç tərzi” kimi ifadələr yarandı.
O, obrazları açmaq üçün ironik yanaşma, hadisələrin inkişafında gözlənilməz gediş edir, yüngül atmosfer yaradır, tamaşaçını intriqaların iştırakçısına çevirirdi.
Rejissor deyirdi: “Mən tamaşaçıya öz təxəyyülünü istifadə etməyə imkan verirəm. O, əgər mənim fikrimi səhv şərh edirsə, ona kömək edə bilərmmi?”
Məşhur fransız rejissoru Fransua Trüffo onun komediyalarını hər dəliyi gülüş doğuran İsveçrə pendiri adlanıdırırdı. Onun komediyalarında fars janrının qabalığı Vyana operettalarının zərifliyi ilə qarışır. Komediya fəndi olan geq (geq- zarafat, komik epizod deməkdir, onun əsasında qabarıq görünən cəfəng hərəkət dayanır. Məsələn, yanğın zamanı bir adamın xəlbirlə su daşımağı geq adlanır) modern teatrla birləşir.
Lubiç çəkilişlərdə ən xırda detallara belə diqqət yetirirdi.
O, 1947-ci ildə, 54 yaşında Hollivudda infarktdan ölüb.
Layihədə rejissorun 1942-ci ildə çəkdiyi, kino tarxinin ən yaxşı antifaşist filmlərindən sayılan “Olum, ya ölüm” komediyasını təqdim edirik.
Süjet: 1939-cu ilin Varşavasında teatrda “Gestapo” adlı tamaşa qoyulur. Tamaşanın əsas personajlarından biri Hitlerdir. Amma bu antinasist pyes qadağan edilir. Və onlar “Hamlet”i oynamalı olur. Varşavanın işğalından sonra teatr bağlanır, aktyor truppası isə faşistlərə qarşı tamaşa xarakterli mübarizədə təhlükəli oyuna cəlb olunur.
Film ekranlara çıxandan sonra qalmqallarla müşayiət olundu. Rejissoru Polşanın işğalı zamanı baş verən reallıqları bilməməkdə günahlandırdılar. Digər mübahisə doğuran məqam rejissorun faciəli hadisəni komediya kimi çəkməsi idi.
Yalnız 20 il sonra filmə Polşa prokatında izn verildi.
Baş rolu oynayan Cozef Benninin atası filmin nümayişində oğlunu alman zabiti formasında görəndə elə sarsılıb ki, kinozalını tərk etmək istəyib.
Digər baş rol ifaçısı Kerol Lombardın qəhrəmanı “Axı, təyyardə nə baş verə bilər” ifadəsi, aktrisanın təyyarə qəzasında həlak olmasından sonra montaj edilib.
Film Oskara nominant olsa da mükafat almayıb.
