Ali Lidar: "Hər misranın başımın üstündə yeri var" - MÜSAHİBƏ

Ali Lidar: "Hər misranın başımın üstündə yeri var" - <span style="color:red;">MÜSAHİBƏ
11 fevral 2015
# 12:53

Kulis.Az türk yazar Ali Lidarla müsahibəni və şeirlərini təqdim edir.

- Yaradıcılıqla yanaşı orta məktəbdə müəllimlik də edirsiniz. Elə müəllimlər var ki, sinfə girdilərmi cəmiyyət və dünya “sinfin çölündə” qalır. Siz bu məsələdə necəsiz? Cəmiyyətdə, dünyada baş verənləri şagirdlərinizlə müzakirə edirsiniz, yoxsa?

- Adi müəlliməm, məncə. Fəlsəfədən dərs dediyim üçün şagirdlərimlə baş verən hadisələri müzakirə edirik. Bununla belə müəllimliyim məni qane etmir.

- Müsahibələrinizin birində “Ümumi problemlər məni o qədər də narahat etmir. Fərdin sıxıntıları məni daha çox düşündürür” demişdiniz. Belə çıxır ki, haradasa baş vermiş terror hadisəsi sizə təsir etməyə bilər, amma evinə çörək aparanda yolda ölən bir kişinin taleyinə daha çox üzülərsiz?

- Yox, əlbəttə ki, terror hadisələri də məni narahat edir, üzür. Orda demək istədiyim şey o idi ki, cəmiyyətin mənafeyi adı altında fərdə qarşı çox diqqətsizik edirik. İctimai fəlakətlərə üzüldüyümüz qədər fərdi problemlərə də üzülsək, dünya daha gözəl bir yer ola bilər.

- Yaradıcı insan cəmiyyətdəki problemlərə qarşı laqeyd olmalı, “Mən siyasətə qarışmıram”mı deməlidirmi, yoxsa...?

- Məncə, ürəyi necə istəyirsə, elə də olmalıdır. Buna görə çox narahat olmamalıdır.

- Sevdiyiniz yazıçı və rejissorlar kimlərdir?

- Rejissor deyəndə ağlıma ilk gələn adlar Zəki Dəmirkubuz, Onur Ünlü və Reha Ərdəmdir. Hazırkı şairlərindən Alper Gencer və Sinem Salı, yazıçılarından isə Barış Bıçakçı və Hakan Gündayı sevə-sevə oxuyuram. Amma, əlbəttə, sevdiyim başqa yazarlar da var.

- Sizin üçün şeir nədir?

- Dərdi olan, bir şey deyən və mənə toxunan hər misranın başımın üstündə yeri var.

- “Alengirli şeir” sizi məşhurlaşdıran və ən çox sevilən şeirinizdir. Onun yazılma tarixçəsindən danışa bilərsizmi?

- O şeiri sıxıntılı vaxtlarımda, bir neçə dəqiqəyə yazmışam. Bu qədər məşhurlaşmaısına özüm də təəccüblənirəm. Çünki həm texniki, həm də emosional baxımdan ən yaxşı şeirim deyil. Amma insanlar sevdi. Bəlkə də o şeirdə özlərindən nəsə gördükləri üçün sevdilər.

- Öz şeir üslubunuzu necə adlandırardız? Ümumiyyətlə şeirləriniz haqqında nə düşünürsüz?

- Şeirlərimdən çox da xoşum gəlmir. Çoxu gözümə bir az bəsit görünür. Böyük ehtimal ki, özümü ifadə etmək üçün bəsit kəlmələrdən istifadə etdiyimə görədir. Ona görə də şeirdən çox, hekayə, ya da roman yazmağı xoşlayıram.

- Saytınızda bəzi şeirlər nömrələnib? Xüsusi bir səbəbi var, yoxsa sıralama üçündür?

- Bəzi şeirlər “Təsirsiz Parçalar” konsepsiyasının hissələri kimi yazılıb. Ona görə də həmin şeirlər nömrələnib.

- Bir çox yazıçının yazı ritualı var. Bəziləri gecələr masa arxasına keçir, bir qismi sübh tezdən yazmağı xoşlayır... Sizin belə vərdişləriniz varmı?

- Yox, mənim heç bir vərdişim yoxdur. Günün istənilən vaxtı, istənilən yerdə yaza bilirəm. Bəzən bir kafedə, bəzən parkda skamyada oturanda, bəzən tramvayda.

- Əslində, sizi bir az özünə qapalı, öz dünyasında yaşayan bir şair kimi tanıyırıq. Sizə televiziya verilişlərindən, konfranslardan təklif gəlir qəbul etmirsiniz, yoxsa necə?

- Xətrini çox istədiyim insanlar dəvətləri istisna olmaqla bir çox dəvətləri rədd edirəm, doğrudur. Tünlüyü, çox adam olan yeri xoşlamıram. Yəqin ona görədir. Bir də mənə elə gəlir ki, çox vaxt eyni sualları verirlər, eyni şeyləri danışıram. Bu da hərdən özümdən bezməyimə səbəb olur. Ona görə də belə təkliflərdən uzaq durmağa çalışıram.

- Facebookda aktivsiniz. Bəs ordan necə, bezmirsiz?

- Elə bezdiyim üçün sosial şəbəkələrdə aktivəm. Bezməyənə ordan da çıxacam.

- Sizin gözünüzdən Türkiyə necə görünür?

- Orxan Pamukun dediyi kimi görünür: “Mənim yalnız və gözəl ölkəm”.

Söhbətləşdi: Leyla Nənə

Alengirli şiir

Ben seni severim sevmesine de toplum buna hazır değil

Nükleer denemeler kyoto sözleşmesi küresel ısınma falan.

Belki sen çok küçüksün belki benim ruhum ölü

Biraz Nietzsche biraz Kant kafan karışmış belki

Parlıamanet'i de bozdular tutunacak dalımız mı kaldı?

Pavyonda tanıdığım bilge bir pezevenk vardı!

Kötü kitaplar okumak kötü yaşamak gibidir derdi.

İyi kitaplar okudum bir boka yaramadı...

Ben seni severim aslında da düzenim bozulur diye korkuyorum

Durduk yere başımıza saçma sapan bir aşk çıkar

Sinemaya gitmeye ele ele tutuşmaya falan kalkarız

İşin yoksa çiçek al, saç tara, parfüm sık.

Küsmesi, barışması, ayılması, bayılması

Hatta eninde sonunda kaçınılmaz ayrılması

Meyhanede tanıdığım gerzek bir filozof vardı!

Güzel kadınlar insanın ömrünü uzatır derdi.

Bir sürü güzel kadın girdi hayatıma

Hepsi ağzıma sıçtı...

Ben seni severim belki de rabbim buna hazır değil.

Her şeyin güzelini sever o ideal birliktelikler ister

Seninle benim yan yana oturacağımız çekyata

Ne ilahi adalet sığar ne de diyalektik.

İçime çöreklenmiş sığ bir sığır var benim.

Ben seni severim sevmesine de

İş çıkarmasana şimdi ne gerek var güzelim.

O kadar güçsüzüm ki sesim bile çıkmıyor

Saat üçtür belki dört uyusaydım ya keşke

Uyanmaktan korkmasam yüz yıl uyurum sanki

Ağaçlar, evler, kuşlar bile uykuda

Bir garip, bir tuhaf, bir huysuzum ki sorma.

Sana söyleyemediklerimi bak gaybına söylüyorum

İçinden konuşma!

Bu yeryüzü bu gökyüzü iyi güzel amenna

Yakazan

Her işte bir hayır var doğru bunları geçmeyelim

Ama bıktım artık şerden hayır damıtmaktan

Misal şimdi yan yana uyumak var

Uyumamakta hayır var da

Uyumakta ne mahsur var

Bir güzel olsak ya senle bu anlaşmamazlıklar niye

Secdelere küs alnımda bir kara bir kara

Kalksak gitsek ya şimdi

Belki Abant olur belki Porsuğun kenarı

Bayram namazından sonra

Ben anlatsam sen anlasan beraberce ağlasak

Ağlamak anlamaktır benimle ağlasana..

# 2162 dəfə oxunub

Müəllifin son yazıları

# # #