Sənəti ilə ideologiyanı aşan rəssam - Yusif Hüseynov

Sənəti ilə ideologiyanı aşan rəssam - Yusif Hüseynov
15 oktyabr 2025
# 14:00

15 oktyabr Xalq rəssamı Yusif Hüseynovun doğum günüdür.

Kulis.az bu münasibətlə onun haqqında maraqlı faktları təqdim edir.

Yusif Hüseynov 1928-ci il oktyabrın 15-də Bakıda anadan olub.

O, 1949-cu ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini, 1955-ci ildə isə Vasili Surikov adına Moskva Rəssamlıq İnstitutunun Qrafika fakültəsini bitirib

Rəssamın yaradıcılığı kitab və dəzgah qrafikası, siyasi plakatlar və rəngkarlıq əsərləri ilə zəngindir.

Yusif Hüseynov N. Nərimanovun “Bahadır və Sona”, M. Əliyevanın “Dağların oğlu”, S. Rəhimovun “Gülən balıq” kitablarına illüstrasiyalar çəkib.

Onun qiymətli rəngkarlıq əsərləri sırasında “Yelkənlər”, “Kürün sahilində”, “Toy”, “Gənclik”, “May 1945-ci il”, “Araz”, “Balıqçılar” və digər tablolar xüsusi yer tutur.

Yusif Hüseynov məhsuldar yaradıcılıqla yanaşı, pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olub.

1977-ci ildə o, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri seçilib, elə həmin il SSRİ Rəssamlar İttifaqının katibi vəzifəsinə təyin olunub.

Bundan əlavə, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilib.

Hüseynov 1980–2006-cı illərdə Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə - Yunusabad bölgəsində yaşayıb.

2016-cı ildə onun 70 illik yubileyi münasibətilə Daşkənddəki mənzilinin qarşısında barelyef açılıb.

Yusif Hüseynov əmək fəaliyyətinə kitab rəssamı kimi başlayıb.

Onun ilk illüstrasiyaları “Gənclik” jurnalının sifarişi ilə Moskvada nəşr olunub. Tezliklə “Detgiz” nəşriyyatı E. Permyakın “Xoşbəxt Nail” kitabının tərtibatını ona həvalə edib.

Rəssam illər ərzində Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin - Nizami Gəncəvi, Füzuli, Əcəmi Naxçıvani və başqalarının portretlərini yaradıb.

Bu əsərlər həm yubileylərlə bağlı layihələrdə, həm də sərgilərdə təqdim olunub.

Yusif Hüseynovun çəkdiyi tablo, plakat və akvarel silsilələri müasir Azərbaycan təsviri sənətinin qiymətli nümunələri kimi dünyanın bir çox sərgi salonlarında, rəsm qalereyalarında və muzeylərində uğurla nümayiş olunaraq milli mədəniyyətimizi layiqincə təmsil edib.

Ermənilərin 1992-ci ildə Xocalıda Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi soyqırımdan təsirlənərək o, “Analıq” (“Материнство”) tablosunu yaradıb.

Sovet sistemində rəssamdan monumental, ideallaşdırılmış obrazlar gözlənilsə də, Hüseynovun üslubundakı lirizm, yumşaqlıq və poetik kolorit bu tələblərə zərif bir etiraz kimi görünür.

“Mən heç vaxt plakat çəkmirdim, mən həmişə insanı çəkirdim – istər dağda, istər kənddə, istər kitab səhifəsində,” – deyə o, tez-tez söyləyirmiş.

Özbəkistandakı səfirliyimizin nəzdindəki Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi əsasında bu ölkədə tanınmış azərbaycanlı rəssam, Özbəkistan Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzvü Yusif Hüseynovun 70 illiyi münasibətilə onun yaşadığı binanın qarşısında xatirə lövhəsi açılıb.

1977–1987-ci illərdə Hüseynov Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri olub.

“Mənim üçün təbiət sərhədsiz bir emalatxanadır. Dağın rəngi, dumanın xətti, insanın baxışındakı işıq – hamısı bir möcüzədir,” – deyə rəssam tələbələrinə deyirmiş.

Sovet mədəniyyət siyasəti “milli formaya, sosialist məzmuna” prinsipi ilə milli incəsənəti yalnız müəyyən çərçivədə icazəli sayıb.

Yusif Hüseynov bu “boşluqdan” ustalıqla istifadə edərək Azərbaycan təbiətini, dağ kəndlərini, xalq geyimlərini və ailə mənzərələrini təsvir etməklə həm milli kimliyi yaşadıb, həm də ideoloji senzuranı pozmadan sənət sərhədlərini genişləndirib.

Onun “Xınalıq”, “Yağışdan sonra”, “Dağ kəndi” kimi akvarellərində nə təbliğat, nə də şüar görünür.

Bu əsərlər daha çox rənglərin içində gizlənmiş azadlıq hissini ifadə edir.

Rəssam sistemin sərt tələblərinə qarşı açıq mübarizə aparmasa da, hər fırça zərbəsində sükutla etiraz edib.

Beləcə, o, sosialist realizminin içində milli romantizmi yaşatmağı bacarıb.

1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində, Sovet sisteminin dağılması ərəfəsində Hüseynovun yaradıcılığında insani faciə və vətən dərdi mövzuları daha da güclənib.

Onun “Analıq (Материнство)” adlı əsəri artıq sovet estetikasının tam əksi — millət, ağrı və şəfqət üzərində qurulmuş bədii manifest idi.

Sənətşünaslar rəssam haqqında belə deyirlər: “Yusif Hüseynov əsərləri ilə sübut etdi ki, sənət ideologiyanı aşa bilər, əgər onun kökündə insan ağrısı dayanırsa.”

Tələbələri isə onu bu sözlərilə xatırlayırlar: “Rəngin öz səsi var. Mən onu eşitmək üçün sakitliyə çəkilirdim”.

Tanınmış rəssam 2009-cu il sentyabrın 1-də vəfat edib.

# 94 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Ruhi böhranlar məngənəsində çırpınan mütəfəkkir - Nitsşe niyə vətəndaşlıqdan imtina etmişdi?

Ruhi böhranlar məngənəsində çırpınan mütəfəkkir - Nitsşe niyə vətəndaşlıqdan imtina etmişdi?

16:05 15 oktyabr 2025
Xalq artisti Ramiz Quliyev II Fəxri Xiyabanda dəfn olunacaq

Xalq artisti Ramiz Quliyev II Fəxri Xiyabanda dəfn olunacaq

15:54 15 oktyabr 2025
Əsəri “İncil”lə bərabər tutulan, Avropada kitabları ilə fala baxılan romalı şair

Əsəri “İncil”lə bərabər tutulan, Avropada kitabları ilə fala baxılan romalı şair

15:05 15 oktyabr 2025
Maykl Cekson zorakılıqda ittiham edildi

Maykl Cekson zorakılıqda ittiham edildi

14:09 15 oktyabr 2025
"İran şpionu" kimi həbs olundu, dostları əleyhinə ifadə verdi, gecəyarısı güllələndi - Səhnəmizin yunan ulduzu haqqında maraqlı faktlar

"İran şpionu" kimi həbs olundu, dostları əleyhinə ifadə verdi, gecəyarısı güllələndi - Səhnəmizin yunan ulduzu haqqında maraqlı faktlar

13:30 15 oktyabr 2025
Parfenon məbədindən dayaq konstruksiyaları götürüldü

Parfenon məbədindən dayaq konstruksiyaları götürüldü

13:20 15 oktyabr 2025
#
#
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər