Bu gün saat 19:00-da Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında bəstəkar Elmir Mirzəyevin konserti baş tutacaq. Konsertdə Elmir Mirzəyevin “Təsbeh oyunu” simfoniyası ilə yanaşı Vladimir Runçakın “Duellər”, Kvadromusiqi No 3 (1995) nəfəsli və digər orkestr alətləri üçün əsərləri səslənəcək.
Vladimir Runçakın “Duellər”, Kvadromusiqi No 3 (1995) nəfəsli və digər orkestr alətləri üçün əsərlərində “səs/vizual duellər” aşağıdakı tərzdə baş verir:
1. Konsert zalının müxtəlif yerlərində qərarlaşmış musiqiçilər arasında;
2. Konsert zalından, səhnədən və külafirəngidən gələn səs qruplaşmaları arasında ;
3. Tamaşaçılar və “tamaşaçılar” arasında ( bu “tamaşaçılar” səhnədə əyləşən orkestrin digər musiqiçiləridir ki, əsərə qulaq asaraq onlara həvalə olunmuş kiçik aktyor rollarını ifa edirlər. Bu rolların məğzi əsl tamaşaçılara onların konsert zalında musiqi dinlərkən hansı durumda olduğunu göstərməkdir);
4. Konsert zalı və “zal”, auditoriya və “auditoriya” arasında;
5. “Duellər” həm də bir tərəfdən bəstəkarlar, digər tərəfdən ifaçılar və tənqidçilər arasında baş verir. Onların müxtəlif tənqidlərinə baxmayaraq bəstəkarlar mütləq qabağa getməli, inkişaf etməlidirlər.
Elmir Mirzəyevin “Təsbeh oyunu” (1996) böyük orkestr üçün simfoniyasının konsepsiyası Herman Hessenin “Das Glasperlenspiel” (“Muncuq oyunu”) romanının təsiri əsasında yaranıb.
Romanda dəqiq oyun qaydaları təsvir olunmur, belə ki, əsərin qayəsi rasionallıqla irrasionalizmin, elmlə incəsənətin məchul sintezindən ibarətdir. Buradakı Oyunun məqsədi, ilkin baxışda elmin və incəsənətin fərqli müstəvilərinə aid olan nəsnələri arasındakı mövcud dərin əlaqənin tapılması və onların nəzəri bənzərliklərinin aşkarıdır. “Muncuq oyunu”nun dili, musiqi və riyazi ahəngin ən yüksək nöqtəsidir.
“Təsbeh oyunu”nun konsepti sufi zikrinin (meditasiya) dördölçülü təsviri cəhdindən ibarətdir.
Musiqi elminin aşağıdakı aspektləri bu təsviri mümkün etmişdir:
1) İntonasion aspekt (17 tonlu səs sırası - 12 ton + 5 dörddəbir tonun növbələşməsi ilə)
2) Ədədi-riyazi/say aspekti (7 ritmdən ibarət 4 ritmik blokun növbələşməsi, müsəlman təsbehlərindəki 101 dənə sayına uyğun olaraq 101 xanə (mərkəzi 51-ci xanə olmaq şərtilə); 7/4 ölçüsü – sufizmdə mistik ədədlər)
3) Həndəsi aspekt (Mərkəzdə 7 güşəli ulduz təsviri olan 7 fiqurun növbələşməsi və bunun ardınca gələn asimmetrik inversiya)
4) Qrafik aspekt (Fakturanın təsvir dəyişkənliyi hər təsbeh dənəsindən yaranan təcrübənin bənzərsizliyi tərəfindən müəyyən olunur)
Simfonik orkestr özünün çoxsaylı müxtəlif alətləri və tembrləri ilə birgə romanda təsvir olunan abstrakt “Oyun” sahəsinə çevrilmiş olur, dirijor isə öz növbəsində əsərin baş qəhrəmanı - Magister Ludi (Oyun ustadı) rolunu həyata keçirir.
