Kulis.az "İlin hekayəsi" müsabiqəsində iştirak edən İsmail Məcidlinin "Vicdan məhkəməsi" hekayəsini təqdim edir.
(sənədli hekayə)
“... Kim könüldən yaxşılıq edərsə, bilsin,
Allah verər əvəzini, nə elədiyinizi bilir O.”
Quran-i Kərim, Əl-Bəqərə surəsi, ayə 158
Ailəm Azərbaycanda yaşayır. Özüm isə Rusiyada ticarətlə məşğulam. Bir neçə dəfə pul toplayıb ailəmə baş çəkmək üçün Azərbaycana gəlmək istəsəm də bu mümkün olmayıb. Çünki birinci dəfə yığdığım pulları qaldığım evdən qaraçılar oğurladılar. Ondan sonra qorxudan evdə pul saxlamırdım, üstümdə gəzdirirdim. Onu da bir gecə evə gələndə qabağımı kəsib əlimdən aldılar. Ticarətdə də əlim gətirmədiyindən daim yoldaşlarımdan borc alırdım. Qazandıqlarım da borclarıma güclə çatdığı üçün lap çıxılmaz vəziyyətə düşmüşdüm...
Bir axşam evdə oturub gələcək halımın nə cür olacağı haqqında fikirləşirdim. Axı, nə qədər ondan-bundan borc almaqla yaşayacaqdım. Borcla yaşaya-yaşaya ailəmə və uşaqlarıma da həsrət qalmışdım, neçə il idi ki, onları görmürdüm. Birdən ağlıma gəldi ki, hər ay bu qədər adamdan borc alıb qaytarmaqdansa, borcu bir nəfərdən almaq daha sərfəli olardı...
Səhər işə gələndə bir vyetnamlı iş yoldaşımla görüşüb vəziyyətimi ona danışdım və vətənimə getməkdən ötrü ondan üç min dollar borc pul istədim. İnsafla desək, gözlədiyimin əksinə olaraq o, heç nə soruşmadan mənə istədiyim məbləği verdi. Əslində isə yoldaşım mənim gizli niyyətimdən xəbərsiz idi, Azərbaycana gəldikdən sonra geriyə qayıtmaq istəmirdim. Çünki buraya qayıdıb borcumu verəndən sonra yenə də əvvəlki kimi yaşamağa məhkum olacaqdım...
Üç gündən sonra mən iş yerinə gəlib həmin vyetnamlı yoldaşımla görüşüb bir müddət məni axtarmamasını tapşırdım. Elə bunu demişdim ki, o əlini cibinə salıb pullarını çıxardı və içərisindən iki ədəd yüz dollarlıq əskinası ayıraraq mənə uzatdı.
- Bunları da götür, uşaqlarına mənim adımdan hədiyyə al, - dedi.
Yoldaşımın sözləri məni ildırım kimi vurdu. Bir anlığa özümü elə itirdim ki, ayaq üstə güclə durdum. Yıxılmamaq üçün əllərimi uzadıb onun çiyinlərindən yapışdım. İçimdə bir fırtına baş qaldırmışdı. Mən haldan-hala düşürdüm. Yatmış vicdanım oyanaraq sanki məni dara çəkmək istəyirdi. Az qala ürəyim partlayacaqdı, qəhər məni boğurdu. Dəli bir ağlamaq keçirdi könlümdən, gücüm yalnız gözlərimi yumub içimdə səssiz ağlayaraq utandığımdan ona baxmamağa çatırdı. Qorxurdum ki, gözlərim məni satar və yoldaşım niyyətimdən xəbərdar olar. Onun pul tutmuş əli isə havada mənə tərəf uzanmış halda qalmışdı...
Mənim bu vəziyyətimi görən yoldaşım:
- Nə oldu sənə? Niyə ağlayırsan? Nə dedim axı, sənə? Səni özümə qardaş sanıram, uşaqlarını da bir əmi kimi sevirəm, – deyib əlindəki pulları cibimə basdı...
Həyəcanımdan nə edəcəyimi bilmirdim. Yoldaşım məni özünə tərəf çəkib bağrına basdı və qucaqlayaraq üzümdən öpərək:
- Heç darıxıb eləmə, get ailəni gör, uşaqlarına baş çək. Qayıdıb gələrsən, yenə də birlikdə işləyərik, Allah qoysa borcunu da qaytararsan. Sən gələnə kimi mən sənin işlərini də görəcəyəm, elə edəcəyəm ki, bundan sonra çətinlik çəkməyəsən, - dedi.
Yoldaşımın sözlərindən bir qədər toxtasam da içimdə sanki bir tonqal alışmışdı. Və bu tonqalın alovunda ürəyimdəki bütün pis niyyətlər alışıb yanırdı. Elə bu yanğı ilə də qəlbim və ruhum sanki yenidən doğulmuşlartək yeniləşirdi...
Evə nə cür gəldiyimi bilmirəm, bircə o yadımdadır ki, o, əlindəki pulları mənə vermək istəyirdi. Sonrası nə oldu bilmirəm, unutmuşdum. Evdə əlimi cibimə salanda sanki barmaqlarımı cərəyan vurdu. Onun bayaq əlində tutduğu iki ədəd yüz dollarlıq cibimdə idi. Onların bura nə cür düşdüyünü də xatırlamırdım...
Məni vicdanım bərk narahat edirdi. Vyetnamlı yoldaşımın mənə etdiyi yaxşılığın qarşılığında ona etmək istədyim hərəkətin sanki ağrı-acısını çəkirdim...
Paltarlarımı soyunmadan yerimə uzansam da rahatlana bilmirdim. Bayaq oyanmış vicdanım məni bitməz bir sorğu-suala tutmuşdu, yaşadığım ömrün bütün anlarını xatırladaraq məndən hesabat tələb edirdi. Səhərədək gözlərimi yummadan onun sorğularına cavab verirdim, lap məhkəmədəki kimi sanki müttəhimlər kürsüsündə oturmuşdum...
Səhəri dirigözlü açsam da yerimdən qalxanda özümü quş kimi yüngül hiss edirdim. Mən daxilən təmizlənmişdim, dünyaya sanki yenidən gəlmişdim, özümü tanıya bilmirdim...
***
Azərbaycana gəlib ailəmə və uşaqlarıma baş çəkəndən sonra yenidən Rusiyaya qayıtmışdım. Vyetnamlı yoldaşım söz verdiyi kimi mənim işlərimi də yerinə yetirmişdi. Və mən də işimə elə yeni doğulmuşlartək başlamışdım. Qısa bir zaman ərzində işimdə çox böyük irəliləyişlər hiss edirdim. İş yoldaşlarımın da mənə münasibətləri sanki dəyişilmişdi, hamının inam və etibarını qazanırdım. Biznesimdə də uğurlar əldə edirdim...
Artıq işlərim qaydasına düşmüşdü, yaxşı pul qazanırdım. Borclarımı da vaxtında qaytarmışdım və hətta ailəmə də xərclik göndərirdim. Mən daxilən yeni insan olmuşdum. Allahımdan razı idim, çünki istədiklərimi əldə etmişdim. Və bütün bunların müqabilində, inam və etibarı ilə vicdanımı silkələyərək onu həyəcanlandırıb ürəyimin qəddarlığını müalicə edən, mənə halallığın qapısını açaraq düz yola qaytaran o vyetnamlı qardaşıma sonsuz minnətdarlığımı bildirəndə:
- Həyatda hər şey sənin öz əlindədir. Çalış ki, bütün işlərini vicdanının nəzarəti və hökmüylə yerinə yetirəsən. Holland filosofu Benedikt Spinozanın dediyi kimi:
- “Həyatın üzünə gülümsəməsini istəyirsənsə, ona xoş əhval-ruhiyyəni bəxş etməlisən.”, - dedi.
***
Həmin vyetnamlı ilə münasibətlərimiz daha da istiləşmişdi. Məni tez-tez evinə qonaq aparırdı. Çoxdan ailəli olmalarına baxmayaraq hələ də uşaqları yox idi. Hər dəfə bu ailəyə gələndə onların mənim uşaqlarımla maraqlandıqlarını gördükcə ürəyim az qala qan ağlayırdı. Onların da arzularının çin olmasını və evlərindən körpə səsi eşidilməsini o gözəgörünməz Allahımdan arzu edirdim...
Və bir gün işə gələndə yoldaşımı orada görmədim. Narahat olduğum üçün ona zəng etməli oldum. Eşitdiyim cavabdan necə sevindimsə, bir anlığa sanki dilim tutuldu, danışa bilmədim, o isə sevindiyindən ağlaya-ağlaya yalnız bunu deyə bildi:
- Qardaş, axır ki, sənin duaların həyata keçdi. Allahımız bizə əkiz övlad, iki oğul bəxş etdi...
Güclə:
- Şükür kəramətinə Allahım, arzumuz gözümüzdə qalmadı, qardaş, - deyə bildim...
