Kulis.az ukraynalı şair Vasil Stusun şeirlərini təqdim edir.

Xatirə

Qızıl qumlu sahildə
köpüklü sular,
Duzlu, tünd sifətimdə
nəsə sancı var.
Cod baxışım bələnir
ipək kimi istiyə,
Günəş axşamı enir
uzaqdakı gədiyə.
Yatmasa da günbatan,
ulduz hey gülümsəyir,
qürubun arxasından
bu gecəni gözləyir.

Meşə məni buraxıb qucağından

Meşə məni buraxıb qucağından
boş çöllərə ismarladı. Gedirəm
qalın qarla. Nə bir yol var, nə cığır.
Qarışdırıb hər şeyi qış yenidən.
Bəs eləysə yolu necə tapasan?
Həm də ki sən özün bir ağacsansa:
başın kəsik, qəlbin qırıq, içində
yenə qərib təlaş gəzir, vurnuxur.
Külək əsir, ləpirini qar tutur.
Getmək... getmək... lap ağlın çaşanacan,
üzüqoylu yıxılıb duranacan.
Sən gəzdim satqın bacı, cadugər,
Səni gəzdim, ey qış, daim, sərasər.

Hardasa gizlində tufan yetişir

Hardasa gizlində tufan yetişir,
Hardasa toy çalır, vurulur təbil.
Mənim qismətimsə qışqırıq, təhdid
Hər küncdən boylanır gözətçi kimi.
Niyə? Nədən ötrü? Axı bilmirəm.
Boğaz arıtlayır mis boru yenə.
Qazamatda zaman sürünür yerlə,
Rəislər qışqırır, işıqlar sönür.

Sütül ot-ələfə həmən şeh düşür

Sütül ot-ələfə həmən şeh düşür,
Palıd budağında oxuyur bülbül.
Gecənin içindən səssiz ötüşür -
Çayın dərin yeri qəlbim kimidir.
Başımın üstündə titrək ulduzlar
Cələdə quş kimi çırpınır ürkək.
Zülmətin, küləyin yolayrıcında
Gündüz öz işində yenə bərq vurur.
Müqəddəs torpağın ağuşunda mən
Yıxılıb çəmənə uyuyacağam,
Ölümün qoşunu gəlir ardımca
Rəbbə güvən ilə sığınacağam.

Yaddaşım, geri dön, düz mənə doğru

Yaddaşım geri dön, düz mənə doğru,
Qoy gözəl bəlatək qəlbimə dolsun
Hüznlə, sevgiylə vətən qoxusu,
Qoy bülbül sevgiylə ötsün, oxusun
Bütün meşə üçün. Qayıt yaddaşım,
Yayda kəklikotu ətriylə qayıt.
Payız cövhəriylə qoy almaların
qızılı yuxuda qonağım olsun.
Vüqarlı Dneprin suları axsın,
Açılsın qırışı yuxularımda.
Çağırım, qoy məni Vətən eşitsin,
Geri dön yaddaşım, yarım-yoldaşım.

***

Düşünmə. Yat. Yum gözünü. Yuxula.
Yumuldusa, açmayasan gözünü.
Bütün sirlər faş olacaq yuxuda
Olmadısa, dəyməz, üzmə özünü.
İşıq qılınc kimi girər qınına,
Üfüq də keçmiştək uzaq, görünməz.
Qalxantək üstünə enər qaranlıq,
Boş günlərdən ömür necə hörülsün.

***

Qazamat sərçəsinin nəğməsi arasından
Ucaltmağa başladı arıquşu səsini,
Dərdin göy ipliyini əyirdi asta-asta,
Qar altında qəddini novruzgülü dirçəltdi.

***

Səni xatırladım cavanlığım, sən
Məni dolanbacda aramaqdasan.
Qorxunc gözəlliyin nişanəsitək
Başının üstündə qara buludlar.
Can atdım zirvədən zirvəyə, göyə,
Yalnız içimdəki doğru sözləri
Yollar bir yerlərə varıb çıxartdı,
Şəxsi qismətimsə bəladı, dərddi -
Ötən illərimi alıb apardı.
Sən isə gəncliyim, sirlim, pünhanım,
Axı, harda qaldın, yox oldun, itdin?
Axırım, deyəsən, o qədim yoldu:
Sonunda qurumuş ağac - xaç kimi.

***

Balzak, qibtə elə: bax, bu da cübbə,
sakitlik, tənhalıq, bir də qaranlıq.
Çox tezdir yatağa girmək əlbəttə,
gözünü döyürsən odur ki, yalnız.
Sanki teleqüllə işığısan sən -
simlərlə axışan yaqutu bir ruh.
Budur baş qaldırır yenə ilhamın,
Xəyallar içində azmağa qoymur.
Şirin arzuların belini qırıb,
"Ali ucalığı tanı!" - əmr edir.
- Orda nə ümid var, nə də ki sevinc,
Orda Sənin evin: halal və təmiz!

***

Tikanlar dalında cənnət varıymış:
güllər, günəş rəngli arılar, çəmən,
sükut, sevinc, bir də gülərüzlü yat -
Rəbbin bəxşişidir! Çox şey istəmə.

Unut, arzuların uçuşunu qır,
Həsrətin yuxusu dağılsın orda,
Görüş və ayrılıq bitsin, yox olsun,
Dərdlərin hesabı silinsin, itsin.

Ot üstə qaçışsın mordov küləyi,
Bulud sürüsünü çəkib gətirsin.
Şükürlə duanın dur arasında,
Və bacar xoşbəxt ol, sən ey gənc əsir!

***

Ömrün keçib getdi, olmamış kimi.
Səslər eşidilmir, gün isə ağır.
Qəlbin vəhşi kimi, qəlbin ağıyır,
Gözəllik göz üçün deyil ki indi.
Gecə ötüb keçir, alıb aparır
Sübhün yuxusunu, xəyallarını.
Mənim gözüm şeir, gözəlim şeir,
Əvvəlmi yaşadım səndən, sonramı?

• Xalq rəssamının 80 illik yubileyinə həsr olunmuş sərgi açılacaq
• O yay yadındamı, mənim mələyim? – Günün şeiri
• Mehdi Hüseynlə bağlı yeni görüntülər yayımlandı