Kulis.az şair Firidun Ağazadənin şeirlərini təqdim edir.
1. Otuz ildən sonra bir payız günü
(2010-cu ilin şeirlərindən)
Yadından çıxarmısan yoxsa?
Nə olsun, yanımda yoxsan.
Otuz ildən sonra bir payız günü
Odu pərvanəyə əcəb yetirdik.
Türkün sözü, həsrətimizi
etkisiz hala gətirdik.
Füzuli demiş, ol səbəbdən
yediyim-içdiyim də
payıztəhərdi.
Bağışla, həsrətim
İstanbulun yolunu bilmir.
Onun sığındığı
İçərişəhərdi.
Payızda daha şirin -
Dilini bilirəm həsrətin.
Əzizləyə-əzizləyə
Üzünə gülürəm həsrətin.
Çoxunu bilirəm həsrətin,
Azını bilirəm həsrətin,
Hərdən
təzə qalsın deyə
Tozunu silirəm həsrətin.
2. Aeroportun VİP qapısı
“Məni ötürməyə gəlmə, onsuz da biz VİP qapıdan keçəcəyik, məni görə bilməzsən.
Bir də ki, mən nazir arvadıyam, 30 il əvvəlki sıravi aşiq nəyimə gərək?
p.s. Zarafat edirəm, çox istəyirəm, gələsən məni ötürməyə... Amma uzaqdan baxarsan”.
İllər öncə aldığım elektron mesaj
Aeroportun VİP qapısı,
Səndən bir xanım keçdimi?
Ardınca çamadan kimi,
Sürüyürdümü eşqimi?
Bir xanım burdan keçdimi,
Nazir-mazir də yanında?
Hansı xarabaya uçdu,
Özləm vardımı canında?
Aeroportun VİP qapısı,
Aşiqlik bilməzsən nədir.
Mən o qadından dəliyəm,
O məndən də divanədir...
VİP qapısı, mən gecikdim,
Barı sən ötür o qadını.
Mən sirrim ilə güclüyəm,
Niyə çəkim ki, adını?
Aeroportun VİP qapısı -
Dünyanın ən tip qapısı,
O xanım burdan keçdimi?
Denən, aparıb azdırsın
Yolunu azmış eşqimi...
3. Şəhər axırımıza çıxdı
Bir sevda qıymadı bizə,
Şəhər axırımıza çıxdı,
Hansı tində bir əğyar var,
Bizim uğrumuza çıxdı.
Sevən guya xoşbəxt-zaddı,
Gördük neçə Şəhrizadı...
İki misra şeir yazdıq -
Biri - ağrımıza çıxdı.
Sirdi bu sevgi işləri,
Vurulduq – günah işlədik?
Hətta əfsanə eşqlərin
Qanı bağrımıza çıxdı.
4. Sən bir qeyri-sabit hava
Səs eşitdim... həm səs idi, həm qeyri-səs...
M. Araz
Sən bir qeyri-sabit hava!
Qoymazsan ki, sevim səni.
Şeyda-şeyda günlərimi
Ayağına səpim sənin.
Sən bir qeyri-sabit hava,
Mən də bir az qeyri-adi.
Gecikmiş sevgi yaşadıq,
İradi - qeyri-iradi...
Sən bir az qeyri-səlissən,
Mənim də halım qeyridir.
Otuz il sonra qovuşan
Sevgilər qeyri-sevgidir.
Adı gizlin, gecə yarı
Bu zəngini necə yozum?
Qeyri-sabit əhvalında
Nədir hava proqnozu?
Sən bir qeyri-sabit hava,
Bu halını sevirəm mən.
Qeyri-səslə bu danışan
Həm sənsən, həm də qeyri-sən.
Heç bilmirəm, bu istəyin
Kim düzüdür, kim - əyrisi.
Bakıdan xəbər gətirməz
“Badi-səbadan qeyri”si.
Bakıda qeyri-iş günü,
Amsterdamda - gecə yarı.
Sən yatırsan indi yəqin,
Yuxuda gör məni, barı.
5. Yalançının!
Deyək ki, mən düz demirəm,
Doğru vədim yalan çıxıb.
Sən heç kəsi öpməmisən?
Yalançının..!
Yalançının..!
Məgər deyilsən fərqində? -
Bəyaz Zanbaqlar Parkında
Fırlanıram qəm çarxında...
Halım sənə yabançımı?
Manafü...
Manafü-Elzavü-Nadir...
Yaman çoxalıb, hər nədir,
Nəməri sel kimi gəlir
Çalğıçının, çalançının.
Başdan oldu ya axırdan -
Cilamız itib paxırda.
Kimlərdi başa çıxardan
Palançını-malançını?
Dəyişib sözün də yönü,
Əzəlki işığı sönüb,
Lafı and yerinə dönüb
Hərzəkarın, hədyançının.
Kimi dersən, rüşvətxordur,
Məgər birdir, beşdir, ondur?
Adını da çəkmək olmur
Filan-filan filançının.
Gərçi bir Şah Abbas ola,
Həm təğyiri-libas ola,
Görə, gözlərini ova
Talançının-malançının.
Türkiyə üçün bir dua
TRT-Haber diyor:
“Kahramanmaraşda
Ekipler zamanla yarışda!
Daha bir mucize -
Beş gündən sonra
Bir beton divar daha yarıldı,
Enkazdan üç kişi daha çıkarıldı...”
Ulaş, türk oğlu,
Beləcə ən dərin qatlara ulaş,
Deprem qatlarında imdad gözləyən
həyatlara ulaş!
Əsirgəmə gücünü, mərhəmətini!
Onsuz da tarix boyu
sənin çiyninə düşmüş
işin ən çətini.
Bu gün də belə!
Türk olmaq zor!
Göstər dünyaya əzmini, göstər!
İnsanlıq mücadiləsində
Firəngə, farsa
Türkün tərzini göstər!
Başın sağ olsun, Türkiyə!
Yaraların sağalsın Türkiyə!
Vaqif Mustafazadənin fantaziyalarını dinləyərkən
Yağışdan sonra yeddi rəngdə
Çiçəkləyən göy tağları
Fantaziya soraqlayır.
Yəqin o yağış Vaqif Mustafazadədir.
Ay işığında
Prospektin o tayında
Səkkizinci mərtəbənin
Tül pərdəli otaqları
Fantaziya soraqlayır.
Ay işığı Vaqif Mustafazadə olub yoxsa?
Gün işığında
Gümüş-gümüş gümüşlənən
Şehli vələsin yarpaqları
Fantaziya soraqlayır.
Gün işığı
Vaqif Mustafazadə olmaq istəyir yəqin.
Fevralda Şüvəlanda
Bağ evlərinin
Külək döyən çardaqları
Fantaziya soraqlayır.
Külək Vaqifi yamsılayır əlbət.
Çırmalayıb balaqları,
Atıb Kürə qarmaqları,
Vallah, billah, balıq tutmur –
Neftçalanın uşaqları
Fantaziya soraqlayır.
Neftçalanın uşaqları
Vaqif Mustafazadə olub, deyəsən.
Romantikin sosial qayğısı
Bu necə yazıdı, bu necə pozu? -
Kolxozla doluydu ölkə,
İndi bircə kolxozumuz qalıb –
“İvanovka” kolxozu.
Kərəm Ərzurumda qaldı,
Yusif - Misirdə.
Aşiq nə gəzir iyirmi birinci əsrdə?
Heç aşiqlik yeridir?
Millət vəkilləri təlaşdadır –
Büdcə qalıb kəsirdə.
Həmkəndlim
Sovet vaxtı şəhərdə gözətçisi olduğu dükanlardan az tapılan mallar götürüb
kənarda baha qiymətə satırdı.
Kənddə kiminsə çobanı idi,
Kiminsə mehtəri.
Şəhərdə dükanlar gözətçisi oldu,
Dördcə sinif bitirmiş
Bu cahil polis nəfəri.
Bu qafil polis nəfəri.
Dünən avtobus dayanacağında
məni görcək yaxınlaşdı.
Əvvəl bir az xosunlaşdı,
Sonra cibindən bir xışma pul çıxarıb
Xəlvət göstərdi mənə.
“Gör nə qədər pulum var?!” – dedi.
Dedim, mən də qonorar alacağam
sabahda-zadda.
Pullarını qatda,
qoy cibinə.
Şəhər çox biganədir,
Toxsan, acsan – kimə nə?
Şəhər - kiminə alver puludu,
Qonorardı - kiminə.
O xanım da müğənni oldu
Ay cığalı, telli xanım,
Ay qarışqa belli xanım,
Dünənki müəllim xanım,
Müğənni oldun səndəmi?
“Dəcəl meymun, çolaq ayı...”
Dəstək verən - ulaq dayı.
Xalqı barmağa dolayıb
Yaman tutmusuz gündəmi.
Şou biznesin nömrə biri...
Kiri, zalım qızı, kiri!
Qalayasan bir təndiri,
Deyəsən, al, yap kündəni.
Ali məktəb, keçid balı
İmtahan Mərkəzi hər il endirir
Ali məktəblərə qəbul balını.
Yoxsa küt başlara tapşıraq gərək
Yurdun sabahını, istiqbalını?
Keçid ballarını endirmək ilə
Hansı keçidləri keçə bilərik?
Bilik dəryasının hikmətlərini
Endirim bal ilə necə bilərik?
Çətindir sabahın imtahanları,
Zamanın onsuz da sınağı çoxdur.
Uzaq mənzillərə qüvvəsi çatmaz,
Kimin ki, keçici bayrağı yoxdur.
Endirim dükanda, bazarda olar,
Endirim olarmı ağıl-kamalla?
Sabaha yürüyən millətlər içrə
Necə ayaqlaşaq endirim balla?
Keçid ballarını aşağı salmaq
Nə ali məqsəddir, nə ali mətləb.
Bu yurdu dünyaya tanıtmaq üçün
Parlaq ağıllar ver, ay ali məktəb!
Savada, biliyə endirim olmaz,
Kim endirim balla nə qayıracaq?
Endirim biliklə yola çıxanlar
Ya zurnaçı olar, ya nağaraçı.
Bənənyarski – Tofiq Hacıyev
Ali məktəbdə qiymət kitabçama ilk “kafi”ni Bənənyarski, ilk “əla”nı professor Tofiq Hacıyev yazdı.
Bir az tosqun, bir az dazdı
Dosent Bənənyarski.
İlk semestrin ilk imtahanında
Mənə “kafi” yazdı
Dosent Bənənyarski –
Guya tarixi bilmirəm.
Tərs oğlu tərsdi,
Əlaçılığa yolumu kəsdi.
Sonra professor Tofiq Haciyev
Dilçilikdən mənə bir “əla” yazdı.
Düşdüm dillərin içinə,
Ayların, illərin içinə...
Qiymət kitabçamda yanaşı duran
O birinci “kafi”, birinci “əla”
Ömrümün ikirəng əlamətiymiş.
Sonralar bildim ki, bu iki qiymət
Həyatın əbədi ziddiyyətiymiş.
Pis də yadda qalır, yaxşı da, əlbət
O illər həm şirin, həm də acıdı.
Vay səni, vay səni, Bənənyarski!
Eşq olsun, eşq olsun, Tofiq Haciyev!
Fikrət Qocanın kötücəsi
Xalq şairi Fikrət Qocanın nəvəsi ABŞ Silahlı Qüvvələrinin zabitidir.
Qloballaşma haqda fikirləşəndə
Qəribə fikirlər gəlir ağlıma.
Barmağımı tətik kimi sıxıb alnıma
Düşünürəm, sən işə bax,
Demək, sərhədlər itir,
Dünya qloballaşır,
Vahid bir məkan olur.
Demək, onda dünya kimi
Zaman da qloballaşır,
Bütöv bir zaman olur...
Demək, innən belə bu zaman nəhri
Keçib sərhədlərin yeddi qatından
Axar qlobal-qlobal.
Dünya bir qlobal pəncərədir,
Hər gələn
Baxar qlobal-qlobal.
Belə qloballaşma nəyimə kar?
Əgər bu gün qızmış ağıllar
Qəzzədə ərəbin evini
Yıxar qlobal-qlobal?..
Zaman da qloballaşır,
Yəni, məsələn,
Babamın babasının babası,
Yəni mənim
yeddi arxa dönənim
Şah Xətai zamanında yaşasa da,
Zamanı mənimlə eynidir, demək.
Yəni bu minvalla, Fikrət Qocanın
bu gün Amerikada yaşayan
nəvəsinin nəvəsinin nəvəsi -
Kötücəsi ya yadıcası
Birdən o qədər yadlaşdı ki,
Beş yüz il sonra
Düşmən kəsildi bizə,
Bomba atdı Təbrizə?..
Ey digital dünya!
Bu qədər yadlaşma kimə gərəkdir?
Kimə lazım belə uzaq yadlaşma?..
Belə qloballaşama?..
Eh, nə bilim, bu da bir sirr,
Yaxşısı bizim məsəldir:
Səksən, doxsan,
Bir gün yoxsan.
Məgər görmürsüz?
Düşük aparıcı və müğənnilər televiziya ekranlarını başına alıb
Hər gün görünürsən televizorda,
Bura sənin üçün Şeytantəpədir?
Ağzına gələni deyirsən orda,
Fonoqram oxursan – dodaq tərpədib.
Bu mavi ekranı kim verib sizə?
Bu boyda meydanı kim verib sizə?
Alimlər, alimlər getdi ekrandan,
Şairlər, şairlər getdi ekrandan,
Cahillər, cahillər doldu ekrana,
Qafillər, qafillər doldu ekrana.
Məgər görmürsüz?
Gör neçə zaurlar, zaur kimilər
O gözəl ekranı vağzal eləyib.
O çiçək ekranı, kövrək ekranı
Gəvəzə manıslar işğal eləyib,
Kanaldan-kanala qaçırlar hər gün.
Avara, hərcayı diringilərlə
Gör necə qol-qanad açırlar hər gün.
Məgər görmürsüz?
O yapma dodaqlı, saxta yanbızlı,
Veyil düşüncəli aparıcılar.
Özü kimisini səhnəyə dartıb
Ölkə ekranını qəsb eləyənlər.
O boynu zəncirli, yaxası qıllı,
Hamı bazburutlu, hamı saqqallı,
O şou biznesin nömrə birləri,
Nömrə ikiləri, nömrə beşləri
Səhərdən-axşama çalıb-çağırır,
Hər gün ruhumuza qəsd eləyirlər.
Məgər görmürsüz?
Hanı ictimai xadimlər, hanı?
O Şövkət, Rübabə xanımlar hanı?
Bu zəvzək, rəqqasə aparıcılar,
Bu erkək, məşşatə aparıcılar
Ekranı başına alıb, ay aman!
Gör ekran nə günə qalıb, ay aman!
Məgər görmürsüz?
Səhər – aparıcı, axşam – müğənni,
Bu düşük oxular sənətdir yəni?
Həftədə yeddi gün, iyirmi dörd saat
Qondarma, bayağı işvəsi ilə,
Dilimə yad olan şivəsi ilə
O xanım bizləri hara aparır?
Onun kəşkülündə bir qum da yoxdur,
O nəyi aparır, hara aparır?
Məgər görmürsüz?
Belə sənət olmaz, belə iş olmaz,
Şairin yazdığı böyük mənalar
Gör bu gün kimlərə qulluq eləyir.
Lütfən, bu müğənni qafiləsini
Durdurun bir az.
Neçə həkim xanım, müəllim xanım
Dağıdıb gül kimi ailəsini
Bu mavi ekranda dulluq eləyir.
Məgər görmürsüz?
Sənət dahiləri, söz dahiləri
Bir düjün meyxana avarasına
Verib bu ekranı hara getdilər?
Azıb meyxanaya, bara getdilər?
İndi xan sözümüz dəllal günündə,
İndi şah nəğməmiz meyxana olub.
Vallah, baxmaq olmur ekrana daha
Vallah, televizor şeyxana olub.
Məgər görmürsüz?
