Kulis.az Əməkdar incəsənət xadimi, tanınmış şair Vaqif Bayatlı Odər ilə müsahibəni təqdim edir.
– Vaqif müəllim, 2 il əvvəl Əməkdar İncəsənət Xadimi adına layiq görüləndən sonra müsahibələrinizin birində jurnalist sizdən Xalq şairi adını almadığınıza görə təəssüratlarınızı soruşanda ona belə cavab vermişdiniz: “Mən Xalq şairi adını istəmirəm də. Torpaqlarımız azad olunsun. Özümün və torpaqlarımızın azadlığını istəyirəm”. Şükürlər olsun, işğal altındakı torpaqlar, eləcə də sizin doğulduğunuz yerlər azad olunub. Bundan sonra sizin üçün Xalq şairi adı almaq məsələsi də yenidən gündəmə gələ bilərmi?
– Əslində, hər bir adama adı Allah verir. Adam adı bu dünyada ən böyük addır! Çünki necə verilməyindən asılı olmayaraq, bütün adları sizə Allah baxıb verir.
– Təxəllüsünüzü üç dəfə dəyişmisiniz, sanki onların hər biri həyatınızda bir mərhələdir. Hər üç təxəllüsü – hər üç mərhələni ömrünüzdə, yaradıcılığınızda necə şərh edərdiniz?
– Dördüncü, beşinci, onuncu ad da ola bilər. Hər bir Ad Allahdan gəlir, çünki Allah sənin haqqında o ad altında düşünür, qərar verir.
– Xəstələnməyiniz sizi sanki ədəbi mühit meydanından uzaqlaşdırdı. Sizcə, ədəbi mühitin mərkəzində, yaradıcı proseslərin içərisində, iş aləmində olsaydınız, bu qədər saf, böyük rəğbətlə sevilən, maddi baxımdan heç kəsdən asılı olmayan bir qələm adamı kimi qala bilərdinizmi?
– Bu sözlərə görə xəstəliklərimə təşəkkürlər. Elə sizə də sevgilər, sevilmələr, sevdirmələr, sevinmələr, sevindirmələr diləyirəm.
– Xəstəliklərinizi sevə, onlarla dil tapa bilirsinizmi? Rəmzi mənada soruşuram, sizcə, xəstəliklər sizlə hansı dildə danışırlar?
– Xəstəliklərim mənimlə İlahi dildə danışır. Əslində, dünyada İlahi dildən başqa dil yoxdur. İlahi dil həm də əbədi sevgi, əbədi eşq deməkdir.
– Adətən, şairlər oğlunun adını özünə təxəllüs götürür, sizdə əksinədir. Öz təxəllüsünüzü oğlunuza ad vermisiniz. Sanki oğlunuz Odər sizin şeirlərinizdən çıxıb gəlmiş bir qəhrəmandır, yoxsa?
– Çox dəqiq müşahidədir. Mənim şeirlərimin Odərdən başqa yeri, yurdu, göyü yoxdur. O yer, yurd, göy mənim qəhrəmanlarımdır.
– Oğlunuz Odərdən soruşsaq ki, atandan nələri öyrənirsən, yəqin, cavab verməkdə çətinlik çəkər. Ona görə də sualın əksini sizdən soruşuram: bu yaşınızda siz bu azyaşlı uşaqdan nələr öyrənirsiniz?
– Allah hamını gözəl yaradır, hamı gözəl! Gözəl nə varsa, hamısı təbii. Əslində, bütün gözəlliklər mən deyən kimi olmalıdır. Elə Allah da onları bunun üçün, hamını hamıya sevdirmək üçün yaradır. Öyrəndiklərimi İlahinin bütün yaratdıqlarından öyrənirəm.
– Çoxdankı arzularınız bu gün gec də olsa reallaşır. Məsələn, hər zaman Türk birliyini arzulayırdınız, bu gün həmin birlik daha güclü şəkildə mövcuddur. İşğal altında olan torpaqların qaytarılmasını həsrətlə gözləyirdiniz, o istəyiniz də həyata keçdi. Gələcəyə yönəlik başqa hansı arzularınız var?
– Dünyada gözəl nə varsa, hamısının daha da gözəlləşməsi – beləcə, dünyanın hər an daha da İlahiyə doğru qalxması. Bu həm də hamının hamıda ancaq gözəlliklər, sevgilər axtarması, görməsi – budur mənim çalışdığım.
– Sizin sevgi konsepsiyanız belədir: “Hamını hamıya sevdirmək”. Bu ideyanız, istəyiniz günümüzə görə həddən artıq utopik deyilmi?
– Hamını hamıya istətmək, sevdirmək gələcək dünyanın əsası olacaq. Məndən ancaq bunu xəbər verməkdir. Mən, əslində, bunu xəbər vermək üçün dünyaya gəlmişəm. Hamını hamıya istətmək, sevdirmək. Hamı da sizi istədəcək, sevdirəcək.
– Şeirlərinizdə elə məqamlar varmı ki, onlar bu gün gerçəkləşir. Buna görə yazdıqlarınız həm də uzaqgörənlik nümunələri hesab edilsin?
– Gələcəyi ən çox hələ danışa bilməyən körpə bəbələr görürlər. Onlar çox şey bilirlər, ancaq danışa bilən kimi hər şeyi unudurlar. Beləcə, bu sual ən azı yetmiş il gecikib mənə.
– Poetik əsərlərinizdə zamana münasibət ənənəvi deyil, sanki sizin üçün nə keçmiş, nə bu gün, nə də gələcək var. Elə bil, onların hər üçünü zamanı birləşdirib əbədiyyətin obrazını yaratmısınız. Hansı səbəbdən əbədiyyətə bunca etimad edirsiniz?
– Bütün yalanlarda da əbədiyyətdən nəsə var. Mən bu dünyada hamıya inanıram, çünki əbədiyyətə inanıram, həm də hamını hamıya istətməyə, sevdirməyə. Mənim bu dünyada hətta inanmadığım yalan da yoxdur. Bu dünyada hamını hamıya sevdirməkdən, istətməkdən gözəl şey ola bilməz.
– Şeirlərinizdə “hamıdan çox”, “hər kəsdən güclü” və sair ifadələr işlənir. Başqa şairlərdə oxşar fikirlər maksimalizm təsiri bağışlayır, sizin yaradıcılığınızda isə yox. Bunun sirri nədədir?
– Bu sirrin sirri onun sirr olmamağındadır. Əslində dünyada sirr yoxdur. İlahi hər şeyi bilir, hamıya çatdırır. Sadəcə İlahini, İlahinin çatdırdıqlarını anlamaq, duymaq gərək.
– Sonuncu şeir kitabınızı – “Bəy Atlı şeirlər”i oxudum. Sanki sizin üçün həyatda yaxşı-yaman, tez-gec, sağlam-xəstə və sair ziddiyyətlər yoxdur...
– Bu, ən çox hamını hamıya istətmək, sevdirmək ideyası ilə bağlıdır. Mən bu ideya uğrunda bütün qurbanlara hazıram.
– Çağdaş şeir sanki publisistik auraya bürünüb, şeir öz əvvəlki ahəngini itirib, poetik mətnlər üzərində fəlsəfənin basqısı artıb. Sizcə, bu ədəbiyyatda təbii bir prosesdir, yoxsa süni?
– Burda süni heç nə yoxdur. Ancaq məhəbbət var. Maşallah, ədəbiyyatımıza çox güclü gənclik gəlir. Hamısına uğurlar, sevgilər, bir-birini sevdirmələr, bir-birinə sevinmələr! Hamısının tellərindən, bir-birini istəyən sevgilərindən, bir-birini sevindirmələrindən öpürəm. Mən dünyanın ən nikbin adamıyam...
/Qafqazinfo/
