Dünyanın müxtəlif yerlərində toylar yalnız iki insanın evliliyini deyil, eyni zamanda, həmin xalqın tarixini, inanclarını və dəyərlərini əks etdirən mərasimləri özündə birləşdirir. Çindən Polşaya, Hindistandan İndoneziyaya qədər hər ölkədə toy adətləri dramatik, əyləncəli və qeyri-adidir.
Kulis.az dünyanın müxtəlif ölkələrinin maraqlı toy adətlərini təqdim edir.
Çin - Ağlayan gəlinlər
Çinin şimal-qərbində hələ də qorunub saxlanılan ən maraqlı toy adətlərindən biri “ağlayan gəlinlər” mərasimidir. Bu ənənəyə görə, gəlin toyuna bir neçə həftə qalmış hər gün bir saat ağlayır. Üstəlik, təkcə o yox, anası, dostları və qohumları da ona qoşulur. Bu göz yaşları kədərdən çox vida rəmzidir. Gəlin ailəsindən ayrılıb yeni həyata qədəm qoyarkən həm sevgisini, həm də həyəcanını bu ritual vasitəsilə ifadə edir.
Keniya - Saç qırxmaq
Çoban Masay xalqı Keniya və Tanzaniyanın çöllərində yaşayan, həyat tərzi rituallarla dolu qədim bir icmadır. Onlar üçün toyların hər anı rəmzlərlə, simvollarla doludur. Gəlin və bəy süd ilə təmizlənərək böyüklərdən xeyir-dua alır, geyimlərinə ot bağlanır, ailələr isə bal içərək bolluq diləyir. Toyun ən diqqətçəkən anı gəlinin anasının qızının saçlarını qırxıb başına qoyun yağı sürtməsidir. Bu ritual gəlinin yeni həyatına saf və təmiz başlamasını simvolizə edir. Qoyun yağı isə ona bolluq və bərəkət gətirir. Sonrakı mərhələdə qadın qohumlar gəlinə muncuqlardan bəzək qoyur və dualarla onu yeni həyatına yola salırlar.
Hindistan - Yeddi addım
Hindistan toylarının ən təsirli mərasimi saptapadidir. Bu söz sanskritcə “birlikdə yeddi addım atmaq” deməkdir. Bu ritual müqəddəs atəşin (Aqni) ətrafında keçirilir və yeddi kiçik düyü topası düzülür. Gəlin və bəy gəlinin sağ ayağı ilə qərbdən başlayaraq hər bir topanın üzərindən addım atır. Cütlük yeddi dövrə vurduqca bir-birinə yeddi əsas prinsipi yerinə yetirəcəyinə söz verir. Hər addım sağlam həyatın, ruhani gücün, rifahın, sevgi və hörmətin, xoşbəxt ailənin, uzun ömrün və bir-birinə sədaqətin simvoludur. Addımlarını atarkən əllərini dupatta (gəlinin çiyinə sarılan uzun, rəngli şal) və ya çuni (nazik, uzun örtük) ilə bir-birinə bağlayırlar, ailə üzvləri isə gül yarpaqları və düyü səpməklə onlara xeyir-dua verir.
Ağacla evlənmək
İnanca görə, bəzi qadınlar dünyaya lənətlənmiş şəkildə gəlirlər. Buna görə də əvvəlcə bir ağacla evləndirilirlər.
İnanılır ki, həmin ağac kəsildikdən sonra onlar normal evlilik qura bilərlər.
Polşa - R hərfi
Polşada toy tarixi seçilərkən ay adında “r” hərfi olmasının cütlük üçün şans və rifah gətirəcəyinə inanılır. Bu adət orta əsrlərə gedib çıxır; o vaxt ayların adları latınca İanuarius, Februarius, Martius, Aprilis kimi idi və xüsusilə, yay aylarının adlarında “r” hərfi olmadığı üçün toylar adətən dekabr və aprel aylarında keçirilirdi. Numerologiyada “r” hərfinə 9 rəqəmi uyğun gəlir. Bu rəqəm isə xoşbəxtliyin və rifahın simvoludur. Bəzi şərhlərə görə “r” hərfi ailəni təmsil edir. Buna görə də, “r” hərfi olan aylarda toy etmək cütlüyün bağlılığını və toyun əhəmiyyətini göstərir.
Almaniya - Boşqab qırmaq, kötük kəsmək
Almaniyada toy ərəfəsində qonaqlar adətən gəlinin evinin qarşısında keramika qabları qırır və cütlük qırıntıları təmizləyərək pis ruhları uzaqlaşdırır. Toy günü evli cütlüklər şans və bolluq rəmzi olan şam ağacının budaqlarından hazırlanmış yolda addımlayır və birlikdə bir kötüyü mişar ilə kəsirlər. Bu ritual onların həm bir-birinə inamını, həm də çətinliklərin öhdəsindən birlikdə gələ biləcəyini göstərir.
İndoneziya - Arınma və uyğunlaşma
İndoneziyadakı toylar parlaq və qeyri-adi mərasimlərlə diqqət çəkir. Gəlin və bəy mərasimdə çiçək, bitki və ədviyyat qarışığı ilə yuyunaraq təmizlənir və yeni həyata hazırlanırlar. Solo şəhərində gəlin batik paltarı ilə dörd kişi tərəfindən daşınır, bu da ona sirli və həyəcanlı bir giriş imkanı yaradır. Batak icmasında gəlin və bəyin dostları ənənəvi geyimlərlə rəqs edərək cütlüyə xoşbəxtlik arzu edirlər. Daha sonra "mütəxəssislər" cütlüyün doğum tarixlərini uyğunlaşdırır və bunun evliliyə şans və xoşbəxtlik gətirəcəyinə inanırlar.
Fransa
Toy bitdikdən sonra gəlinin qohumları yerə düz şəkildə uzanaraq xalça fiquru əmələ gətirirlər.
Gəlin onların üzərindən keçdikdən sonra hamısı birlikdə qalxıb qız evinə gedirlər.
İsveç
İsveçdəki adət belədir: toy zamanı bəy bir müddətlik zaldan çıxır və gəlin tək qalır. Bu vaxt kişilər gəlib gəlinin yanağından öpə bilirlər.
Eyni qayda bəy üçün də keçərlidir — gəlin çıxanda qadınlar gəlib bəyi öpə bilirlər.
Pakistan
Burada bəy namizədi, gəlin tərəfinin çətin bir sınağından keçir. Qız tərəfi bəyə ağıla gələ biləcək bütün pis sözləri deyir, bəy isə bu vəziyyətdə səbirli davrandığını göstərməlidir. Sınaqdan uğurla keçən bəy namizədi, ailədən evlənmək icazəsini alır.
