Bu gün ispaniyalı şair, dramaturq, həmçinin rəssam və musiqiçi Federiko Qarsia Lorkanın (1898-1936) anım günüdür. O, XX əsr ispan mədəniyyətinin inkişafında ən mühüm rol oynayan şəxslərdən biri olmuşdur. İspaniya mədəniyyətinin qabaqcıl simalarından olan Lorka, ölkədə vətəndaş müharibəsi başlanmazdan əvvəl, 1936-cı ildə, böyüdüyü Qranada vilayətinə gedərkən orada frankistlər tərəfindən həbs edilir.
18 avqustda həbs edilən 38 yaşlı şair səhəri gün çöllükdə güllələnir. Sağ ikən onun bir neçə şeir kitabı çap olunmuşdu. Lorka güllələndikdən sonra Frankonun vəfatına qədər İspaniyada kitablarının çap edilməsinə qadağa qoyulmuşdur.
Kulis.Az Könül Həsənqulunun Federiko Qarsia Lorkanın xatirəsinə həsr olunmuş şeirini təqdim edir. 
19 avqust və qara günəş
(Federiko Qarsia Lorkanın əziz xatirəsinə)
Ayaqlarından budağa düyünləndilər sərçələr o səhər!
Üzlərini doğan günəşə tutur
Azacıq ümidlənirdilər
Yerlərindəcə vurnuxur-vurnuxur
Qəhərin boğduğu səslərlə ciyildəşir-ciyildəşirdilər
Hiss edirdilər yaxın on beş saniyənin faciəsini
Kövrək sübh nəğmələri sinələrində
Tir-tir titrəyirdilər
Günəşin görünməyən tərəfindəsə hüzur vardı
Günəş
Bizə görünməyən tərəfində batmaqdaydı...
Ordakı ölkələrdə şər qarışırdı
Orda silahlar əlləri tanımırdı
Orda yadelli sərçələr
Hüzur içində mürgüləyirdilər
Nika da yatırdı günəşin batan tərəfində
Sinəsi buğda dolu qızıl zəmidə
Saçları sünbüllərin üstə
Areslə qol-boyun
Hüzur içində
Günəşin doğan tərəfindəsə
Hər şey tam başqaydı
Burda qarğalar da çəkilmişdi göy üzünə
Sükutda bir atəş qorxusu vardı...
İlk güllə sınaq üçün havaya açıldı
Silah köhnə silahıydı
Silah hələ yararlıydı
Silah
Şairləri yaxşı tanıyırdı –
Alnından
Sinəsindən
Dizlərindən
Və əllərindən...
Ən çox əllərindən alınırdı onların həyatı!
Silah onların
Bircə kürəyinə yol tapmamışdı
Atəş açıldıqca
Açdılar onlar da
Çilli qanadlarını darlığa
Sonra
Budaqdan yıxılıb ayaqlarından asıldılar havaya
Avqustun yandırdığı səkini boyadılar qırmızıya –
Şüarlar yazdılar öz kölgələrinə
Axan qanlarıyla
Sinələrində parça-parça oldu söylənməmiş neçə nəğmələr
O səhər solçuları
Şairlərlə birgə güllələdilər...
Limonluqlar arasında
İndi hardasa bir qadın açdığı pəncərədən
Xırıltılı səsilə
Evə yığır oğlunun ayaqlarını
Uşaqların top oynadığı
Toz-torpaqlı döngədən
Biri baxışlarıyla öpür sildiyi pəncərə şüşəsində
Döşəmənin üstə uzanıb
Uzun sarı saçlarını
Günəş kimi səpələyən
Balaca qızının əksindən
Qadın ömrünün
Ər dodaqlarından yorulub uzaqlaşan
Oğul alnını öpüb
Qız saçlarını hörən yaşlarındayam…
Mənimsə əllərim hələ də Uzaq Qərb limonluğunda
Sizin gur saçlarınızda dolaşıb-qalıb
Cənab Lorka!..
Buraxın evə qayıdım
Ömrümdə şər qarışır...
Baxın
Hətta qarğalar da uçuşurlar ağaclara bu saatlarda
Ac-yalavac körpə dolu
Dimdiklərilə qurduqları yuvalarına...
Günəş batar-batmaz yollayacaq məni uzaqlara
Bütün yarımçıq şeirlərinizi
Qulaqlarıma pıçıldayın
Qərb küləyilə köçün ruhuma
Mənimlə birgə qocalın!
Qucaqlaşaq Sizinlə bu tərzdə
Qırmızı buludlar altında
Ətirli görüş yeri –
Sapsarı limonluqlar arasında...
2012
