Qetsbi Azərbaycana gəlib dahimi oldu?

Kino

Ana səhifə
Kino

Qetsbi Azərbaycana gəlib dahimi oldu?

17 may 2013

12:01

May ayının 16-da Bakıda "Dahi Qetsbi" kinofilminin qapalı premyerası keçirilib. Film Amerika yazıçısı Frensis Skott Fitsceraldın “Möhtəşəm Qetsbi ” əsərinin ekran varinatıdır.

Xatırladaq ki, Fitsceraldın əsərinin orijinal adı “The Great Gatsby”dir. Uzun illər Azərbaycan ictimaiyyəti arasında əsərin adı “Möhtəşəm Qetsbi” kimi səslənib. Əsər türkcəyə tərcümədə də “Möhtəşəm Qetsbi” adlanır.

Bəs niyə uzun illər bizim cəmiyyətdə “Möhtəşəm Qetsbi” kimi tanınan əsər “Dahi Qetsbi” kimi təqdim edilib? Filmin adının bu cür verilməsi doğrudurmu?

İngilis dilindən bir sıra mühüm əsərləri, o cümlədən Selincerin roman və hekayələrini tərcümə edən Tehran Vəliyevin fikrincə “Dahi Qetsbi” tərcüməsi məqbul deyil: “Dahi sözü elmi, bədii, fəlsəfi yaradıcılıqla bağlıdır. İngilis dilində isə “Great” sözü bu mənanı vermir”.

Tərcüməçi romanın adındakı “Great” sözünün “hər şeyə qadir” mənasında işləndiyini, ədəbi baxımdan “Böyük Qetsbi”, ya da “Möhtəşəm Qetsbi” kimi tərcümə edilməsinin daha düzgün olduğunu bildirib. Tehran Vəliyev əsərin rus variantında də “Great” sözünün qarşılığı olan “Великий ” sözündən istifadə edildiyini xatırladıb.

İngilis dilindən bir sıra yazıçıları, o cümlədən Fitsceraldı tərcümə etmiş tərcüməçi və yazıçı Svetlana Turan da son vaxtlar sosial şəbəkələrdə bu mövzunun müzakirə edildiyini müşahidə edib. Tərcüməçi bildirir ki, istənilən xarici filmin adı onu nümayiş etdirən şirkət tərəfindən öz istədiyi kimi tərcümə oluna bilər, lakin söhbət bədii əsərlərə çəkilmiş filmlərdən getdikdə yanaşma fərqli olmalıdır.

O daha sonra əlavə edib: “Frensis Skott Fitsceraldın ingiliscə "The Great Gatsby" olan əsərinin əsasında çəkilmiş filmin adı "Dahi Qetsbi" deyil, "Möhtəşəm Qetsbi" kimi tərcümə olunsaydı, zənnimcə, daha düzgün olardı. "Dahi" sözünün ingiliscəyə tərcüməsinin "genius" olduğunu nəzərə alsaq, tərcümədəki yanlışlığı açıq-aydın görə bilərik”.