İki üstəgəl iki dörd eləmir

İki üstəgəl iki dörd eləmir
5 mart 2015
# 10:59

Somerset Moem məşhur “Ay və qara şahı” əsərində yazır ki, asfaltı zanbaq yetişdirmək ehtirası ilə yorulub usanmadan sulamaq üçün ya gərək şair olasan, ya da mömin...

İş orasındadır ki, yaradıcılıq asfaltı zanbaq bitirmək ehtirası ilə yorulub-usanmadan sulamaqdır elə.

Bura, bilgi və məntiqə imkanın qədər yiyələnəndən sonra ulaşdığın bilgisizlik, məntiqsizlik məkanıdır.

Ənənəvi desək, yaradıcı müstəvidə iki üstəgəl iki dörd eləmir.

Əgər ciddi bir əsəri dörd ayağı üzərində dayanan hər hansı bir həndəsi fiqura bənzətsək, bu fiqurun ən azı bir ayağı havada, boşluqda, izah olunmayan, məntiq işləməyən naməlumluqda yellənir.

Əgər dörd ayaq da bizə bəlli olan nöqtələr üzərindədirsə yaradıcılıq yoxdur deməkdir.

Yazıçı nə qədər məntiqli düşünsə də mətni bir az da oluruna, axarına buraxmalıdır.

Türklər musiqidə buna yorum deyirlər, biz improvizə.

Yəni, eyni musiqini müxtəlif sənətkarlar ifa edir, ancaq hərəsi fərqli biçimdə, fərqli interpretasiyada...

Yaradıcılıq isə bəlli təcrübələrə ayaq qoyub başlı-bütünlü yorum yapmaqdır.

Qaranlıq evdə qara pişik axtarmaqdır.

Hətta o pişik o evdə olmasa belə.

Pişiyin evdə olduğunu da, olmadığını da axtarandan sonra müəyyən etmək olur.

Hətta pişik evdə ola bilər, sən də onun evdə olduğunu görmüş ola bilərsən – yenə də axtarmalı, tapmalı, tutmalı və göstərməlisən.

Ən azı buna çalışmalısan.

Bir zen ustası pişiyin evdə olduğuna əmin olandan sonra əsla narahatlıq keçirməz.

Kim görür görsün, kim görmür görməsin.

Zen ustasının onu gördüyünü kiməsə sübut eləmək ehtiyacı da yoxdur.

Əsas odur ki, pişik ordadır, qaranlığın içindədir və sən buna əminsən.

Tutmaq, tutmamaq vacib deyil.

Bir sufi də oxşar düşünə bilər.

Amma yaradıcılıq məhz pişiyin orda olduğunu bilsə də, bilməsə də onu axtarmaqdır.

Onu axtaranlar sadə sənətkar, tapanlar böyük sənətkar, hamıya göstərə bilənlər isə dahi olur.

Eyni zamanda asfaltı israrla sulayan sadə şair, orda zanbağı görən böyük şair, hamıya göstərməyi bacaran dahi şairdir.

...Məsuliyyət hissini itirmədən yazmaqdan qorxmayın!

Çünki o zanbağın, o qara pişiyin kimin qismətinə çıxacağını heç kim əvvəlcədən bilmir.

# 1959 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

"Əli ilə Ninonun münasibəti  mədəni sintez və parçalanmanın modelidir..." - Sevgi nə qədər dözə bilər?

"Əli ilə Ninonun münasibəti mədəni sintez və parçalanmanın modelidir..." - Sevgi nə qədər dözə bilər?

15:00 15 noyabr 2025
“Unuda bilmirəm. Amaliya Pənahova” bədii-sənədli filminin təqdimatı olub

“Unuda bilmirəm. Amaliya Pənahova” bədii-sənədli filminin təqdimatı olub

14:00 15 noyabr 2025
Onların yeganə vəzifəsi cümlə düzəltməkdir? - Azərbaycanda bədii redaktor problemi

Onların yeganə vəzifəsi cümlə düzəltməkdir? - Azərbaycanda bədii redaktor problemi

15:00 14 noyabr 2025
"Mən onun mətnləri ilə nəfəs alıram..." - Həmkarlarının Saday Budaqlı barədə fikirləri

"Mən onun mətnləri ilə nəfəs alıram..." - Həmkarlarının Saday Budaqlı barədə fikirləri

17:24 13 noyabr 2025
Azərbaycan nəsrini sanbala mindirən yazıçı - Saday Budaqlının sehirli qalmasının səbəbi nədir?

Azərbaycan nəsrini sanbala mindirən yazıçı - Saday Budaqlının sehirli qalmasının səbəbi nədir?

12:10 13 noyabr 2025
"Dramı yaşayırlar, faciəyə isə layiq olurlar..."  - Rolan Barta görə teatr bizə nəyi öyrədir?

"Dramı yaşayırlar, faciəyə isə layiq olurlar..." - Rolan Barta görə teatr bizə nəyi öyrədir?

10:52 12 noyabr 2025
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər