Kulis.az Xuraman Hüseynzadənin “Gilavardan xəzriyə - Rövşən Naziroğlu” yazısını təqdim edir.

Rövşən Naziroğlu... Azərbaycan ədəbiyyatının istedadlı şairi... Xeyli vaxtdır gözdən, nəzərdən uzaq düşən şair, sanki inzivaya çəkilib. Lap Lev Tolstoyun empati qurması, “Səfillər”dəki polkovnik Jorj Ponmersinin tənhalığa çəkilib gül-çiçəyə, öz dünyasına mehr salması kimi. Ədəbi aləmdən uzaq düşməsinin onu mütaliəyə, yeni şeirlər, hekayələr yazmağa cəlb etdiyini deyir...

Rövşən Naziroğlunun kifayət qədər ədəbi bilgiyə sahib olmasını qələm dostları, oxucuları yaxşı bilir. O, ədəbiyyata, sözə ciddi münasibəti, həssas yanaşması ilə seçilir. Onun təşbehləri fərqlidir, bənzərsizdir:

Sevgimsə basılan bir ordu kimi

Sənin ürəyindən geri çəkilir.

Sərbəst vəzndə daha çox şeirlər yazan şairin heca vəznində yazdığı şeirlər də gözəldir:

Umudun işığı bir şamca gəlməz,

Gecə ürəyimdə əriyər, gedər.

Bəxtimi səsləsəm arxamca gəlməz,

Ayrı bir cığırla yeriyər, gedər.

Bu şeirdə hisslərin uğurlu poetik ifadəsini görürük.

Rövşən Naziroğlunun erotik şeirləri dərin mənası, özünəməxsus deyiliş tərzi ilə çox seçilir. Klassik şeirlə, əruz vəzni ilə simbioz yaratması şeirlərin bədii keyfiyyətini artırır:

o gecə də ürəyim beləcə çalxanırdı

pencəyimin döş cibində

əndami-lətifanənə həsr etdiyim şeir.

Kino motivli şeirlərdən olan “Sehrli xalat”da da onun zəngin söz ehtiyatına malik olduğunu görürük:

Ey mələksima

məgər sən

İo-kio babanın qız nəvəsisən?

İo-kio rəhmətlik

Xalatı geyinəndə möcüzə eylərdi peyda

sən xalatı soyunanda.

Klassiklərin lirik qəhrəmana xitabən dediyi “mələksima” bənzətməsi dahi Məhəmməd Füzulidə özünəməxsus səslənir:

Ey mələksima ki, səndən özgə heyrandır sana,

Həq bilir, insan deməz hər kim ki insandır sana.

Təbii, R.Naziroğlu “Sehrli xalat” şeirindəki lirik qəhrəmanını öz yaradıcılığına uyğun tərzdə və ustalıqla təsvir edir. Burda əsas məqsəd lirik qəhrəmanın gözəl olduğunu bildirməkdir. Ki, R. Naziroğlu bunu bacarıb.

Onun poetik leksikonunun fərqli olması klassik şeirə sevgisindən irəli gəlir. Klassik şeirlə, əruz vəzni ilə metafizik əlaqə R. Naziroğlunun şeirlərinə xüsusi rəng qatır. Rövşən Naziroğlunun Füzuli yaradıcılığına sevgisi də bunu təsdiq edir.

Psevdo vətənpərvərlərə “Ağabala Maskovski” zərbəsi

Azərbaycan ədəbiyyatında erotik şeirlər yazan klassik şairlərdən Molla Pənah Vaqifin, Seyid Əzim Şirvaninin, rus ədəbiyyatından İvan Barkovun, Konstantin Balmontun, Aleksandr Verbin, Petr Davudovun adlarını çəkə bilərik.

Müasir Bakı ədəbi mühitindən - bakılı şairlərdən, yazıçılardan danışanda ilk yada düşən imzalardandır Rövşən Naziroğlu. Onun saxta vətənpərvərlərə həsr etdiyi “Ağabala Maskovski” şeirinə diqqət yetirək:

...başınısa dik tut maşacan

tez-tez arxaya baxıb boylanıb

mənim üçün ayrılığı

daha da ağırlaşdırma

üzünə baxmadan ayrılmaq istəyirəm

səndən

ürəyimdə vətən dərdi el dərdi

Şeirdəki erotik çalarlar vətən dərdi çəkməyən “ağabala maskovski”lərin mənəviyyatını mükəmməl ifadə etmək üçün vasitədir. Rövşən Naziroğlunun bu şeiri onlardan narazılığını göstərir. Torpaqları düşmən tapdağında olan və bu haqda bu cür düşünən “ağabala maskovski”lər bütün zamanlarda olub. O, bu şeirdə belələrini gizli saxlamaqdansa ifşa etməyi üstün tutur. Rövşən Naziroğlunun erotik şeirləri dərin mənası, məzmun qatı ilə çox seçilir. Şairin erotik şeirləri mənəviyyatın, əxlaqın vacibliyini diqtə edir.

Dərd, yanğı, səmimiyyət...

“Azad qadın” şeirində o, qadına böyük dəyər verir:

Sən canını belə fəda edərsən

xalqın yolunda

xalqsa gün-gündən

aşağı salar qiymətini

Ancaq heç könlünü sıxma

sən öləndə

sənə heykəl qoyacaqlar

ey azad qadın!

Rövşən Naziroğlunun “Ssenari” şeiri də gizli alt qatı, dərin məzmunu, ötürdüyü subliminal mesaj ilə diqqət çəkir:

Bax burda sən döyməlisən qapımı

Mən ucadan:

“Buyurun, keçin”- deməliyəm.

Sən məndən bir çimdik duz istəməlisən

Mən nədənsə sevinə-sevinə deməliyəm ki

duz yoxdu.

Üzbəüz otaqdan televizorun səsi gəlməlidi

bu ara

xəbərləri bəhanə gətirib

keçməlisən dəhlizdən otağa

oturmalıykən uzanmalısan divana

Onun erotik şeirlərində dərd, yanğı və səmimiyyət var. Və bu şeirlərdə məsələn, Barkov açıq-saçıqlığını görmək mümkün deyil. Şair evdə duzun, yəni halallığını olmamasının hətta xəyanətə səbəb olduğunu deyir.

Ədəbiyyat sevgisi

Ədəbiyyat təəssübkeşi olan Rövşən Naziroğlunun “Dürrü-yetim” şeiri oxuculara yaxşı tanışdır. Şairin bu şeiri yazdığı dönəmlərdəki Vahid poeziya evi çoxunun yadındadır. Şairlər, şeirsevənlər o məkana yığışırdı. Təbii, poeziyaya xidmət edənlərlə yanaşı vaxt öldürmək üçün gələnlər də vardı o məkana. Şeirdə əruzun qəliblərini həmin günlərə ironik tərzdə yansıtmaq şairin yumor hissinin dərinliyindən, şeirə sevgi ilə yanaşmasından xəbər verir. Rövşən Naziroğlu ədəbiyyat fədaisidir. O, heç vaxt istəməyib ki, poeziyamızla qeyri-ciddi rəftar olunsun. “Dürrü-yetim” şeiri onun bu istəyinin, şeirimizə olan sevgisinin bariz göstəricisidir.

Güclü yumor hissi, sarkazmı ilə seçilən Rövşən Naziroğlunun bu şeirinin məzmun qatı son misralarda məlum olur:

...oxuduqları ustadanə

dürrü-yetim

azərbaycan mətbəxinə dair

küftəilün dolmailün aşilün

küftəyiyün müftəyiyün çayilün

müftəilün müftəilün payilün.

“Mənə xoşbəxt olmaq üçün az şey lazımdır, ancaq o da az olduğundan tapılmır” - deyir şair. “Vicdanımdan başqa hamı məni tərk edə bilər” - bu da onun sözüdür...

Ümumiyyətlə, Rövşən Naziroğlunun adi leksikonu, söhbətləri də təşbehlərlə zəngin olur. Təbii, bu, istedadın bariz göstəricisidir. Onun nəsri də maraqlıdır. Təhkiyəsi gözəldir.

Bakılı balası Rövşən Naziroğlunun şeirlərində neft qoxusunu, əncir, üzüm şirinliyini, paytaxt havasını - gilavardan xəzriyə nə varsa, hamısını görmək və hiss etmək mümkündür.

• Əmanət üzük - Tərlanə Yaqubqızının hekayəsi
• Azərbaycanlı aktyorun evi uçdu
• Qubada “Sazlı-sözlü kəlağayı günləri”