Dolma kimindir? - ARAYIŞ

Dolma kimindir? - ARAYIŞ
24 may 2016
# 16:09

Ermənistandan ənənəvi “Udili” dolma festivalı keçirilib. Festivalda 23 metr hündürlüyündə dolma hazırlanıb. Dolmanın milli yeməkləri olduğunu iddia edən ermənilər hər il festival keçirməklə sanki dünyaya sübut etmək istəyirlər ki, dolma onlarındır.

Amma içinə qiymə ət qoyulan, əsasən üzüm yarpağından hazırlanan bu xörək Cənubi Qafqaz, Balkanlar, Kiçik və Orta Asiya, Şimali Afrikada yayılıb. Bu milli mətbəxlərin hər birində dolmanın hazırlanma xüsusiyyətləri fərqli olsa da ümumi qayda eyni olaraq qalır.

Dolma təkcə bizimlə ermənilər arasında deyil, türklərlə yunanlar arasında da mübahisə mövzudur.

“Dolma”ya türkdilli xalqlar arasında “dolma”, “dulma”, “tulma”, “sarma” deyilir. Ərəblər “dolme”, “malfuf”, “sarma”, “mehşi”, ermənilər “tolma”, yunanlar “dolmas”, gürcülər “tolma”, farslar “dolmeh” deyirlər.

Bəzi mənbələrin fikrinə görə dolma “dolmaq” feilindən törəyib. Oksford universitetinin yeməklə bağlı sorğu kitabçasında dolmanın adının türk kökənli olması qeyd olunub. İlkin fars və ərəb mənbələrində dolma adına rast gəlinməsə də artıq Osmanlı imperiyası dövründən saray mətbəxinin ayrılmaz xörəyinə çevrilib. Tədqiqatçıların dolmanın məhz bu dövrdə yarandığını isə dolmanın yunan mətbəxindən Osmanlı sarayına keçdiyini iddia edirlər. Elə ermənilər də bu fikrə qoşularaq dolmanın məhz ermənilərdən Osmanlı mətbəxinə və başqa xalqlara keçdiyini iddia edirlər. Kembric universitetinin dünya mətbəxi haqqında nəşrində də qeyd olunub ki, iranlılar dolmanı Türkiyədən mənimsəyiblər.

Dolmanın tarixi Orta Asiya türklərinə qədər uzanır. “Dolma”nın yayılma arealına baxdıqda görünür ki, Azərbaycan, İran, Ermənistan, Gürcüstan, Ərəb ölkələri tərəflərdə bu xörək “dolma” adının müxtəlif variantları ilə anılır. Makedoniya, Bolqarıstan və digər Balkan ölkələrində isə “sarma” adı ilə məşhurdur. “Dolma” sözünün etimologiyası əslində hər şeyi deyir.

# 2133 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

"Arşın mal alan" Türkiyədə - Dilqəm Əhməd

"Arşın mal alan" Türkiyədə - Dilqəm Əhməd

15:00 22 fevral 2025
Stalinin “güllələnəcəksən”, “türmədə öldürəcəm” dediyi bakılı necə sağ qaldı?

Stalinin “güllələnəcəksən”, “türmədə öldürəcəm” dediyi bakılı necə sağ qaldı?

12:00 19 fevral 2025
Bicar -  Güney Azərbaycandan ayrı düşən şəhərimiz - Araşdırma

Bicar - Güney Azərbaycandan ayrı düşən şəhərimiz - Araşdırma

13:03 18 fevral 2025
97 nəfəri xilas edən pilot – Yusif Səmədoğlu nədən qorxurdu?

97 nəfəri xilas edən pilot – Yusif Səmədoğlu nədən qorxurdu?

09:00 18 fevral 2025
15 dəqiqəlik məhkəmə - Məxfi göstərişlərin qurbanı

15 dəqiqəlik məhkəmə - Məxfi göstərişlərin qurbanı

10:00 16 fevral 2025
Hər şeyin düzü var xatirələrdə... - Azər Turan

Hər şeyin düzü var xatirələrdə... - Azər Turan

10:00 9 fevral 2025
# # #