“Bu jurnal çap olunmağa başlayan kimi uğur qazandı və Mərakeşdən Hindistana qədər bütün müsəlman dünyasında ən nüfuzlu satirik nəşrə çevrildi”.
Bunu Amerikanın nüfuzlu ədəbiyyat jurnallarından olan“The New York Review of Books” yazır.
Jurnal 20-ci əsrin ilk yarısında Azərbaycanda çap edilmiş “Molla Nəsrəddin” dərgisi haqda məqalə dərc edib.
Məqalə “Molla Nəsrəddin” haqda ingiliscə buraxılmış “Molla Nasreddin: The Magazine That Would’ve, Could’ve, Should’ve” kitabına əsaslanır.
Məqalədə deyilir ki, yazıçı Cəlil Məmmədquluzadənin redaktorluğu ilə çap edilmiş “Molla Nəsrəddin” kinayəli yumoru və fransız rəssamları Honoré Daumier, yaxud Toulouse-Lautrec-I xatırladan realist illüstrasiyaları ilə müsəlman ruhanilərin riyakarlığını hədəfə alırdı.
Jurnal ABŞ və Avropa dövlətlərinin dünyanın başqa ölkələrinə qarşı yürütdüyü müstəmləkəçi siyasəti, yerli elitanın rüşvətxorluğunu da sərt tənqid edir, amma eyni zamanda qərbləşmə, təhsil islahatı, qadın hüquqlarını təbliğ edirdi.
Ruhanilərə qarşı belə materialların çapı müsəlman ölkəsində asan iş deyildi, 20-ci əsrin əvvəlində bu, redaksiya heyəti üçün riskli idi. Hətta bir dəfə Cəlil Məmmədquluzadə jurnalda yazılanlara qarşı çıxan etirazçılardan qaçıb canını qurtarmalı olmuşdu.
“The New York Review of Books” yazır ki, səkkiz səhifəlik jurnalın təxminən yarısı illüstrasiyalardan ibarət olduğu üçün oxucular üçün çox çatımlı idi. Xüsusən də əhalinin böyük hissəsinin savadsız olduğu üçün.
Məqalədə deyilir ki, Azərbaycanda çıxsa da, jurnalın ən böyük təsiri İrana olub. “Molla Nəsrəddin” Qacar sülaləsinin rüşvətxoluğunu tənqid edirdi. Onun məqalələri və illüstrasiyaları Asiyada ilk parlamentin yaradılması ilə nəticələnmiş İran Məşrutə İnqilabının baş verməsi üçün zəminin yaradılmasına xidmət etmişdi.
“Molla Nəsrəddin” İranda və Balkan ölkələrində də oxşar satirik dərgilərin yaradılması üçün ilham mənbəyi olmuşdu.
“The New York Review of Books” Nyu-Yorkda çap edilir və mühüm saydığı kitabları təbliğ və müzakirə edir.
Məqaləyə “Molla Nəsrəddin”dən bir neçə karikatura da əlavə edilib.
oxuzali.az
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/kulis_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
Oxşar xəbərlər
Ən güclü spermatazoid olaraq doğulmağı bacarmışam... - Hikmət Orhunun yeni şeirləri
14:30
25 dekabr 2025
Mədəniyyət Nazirliyi niyə bu müəlliflərin kitablarını alıb?- Satınalma prosesindəki meyarlar
12:55
25 dekabr 2025
"Eyni aqibət Mehdini də gözləyir!" - Hekayə müzakirəsi
12:00
24 dekabr 2025
Üzeyir bəy portretinin çəkilməsinə niyə razılıq vermədi? - Konservatoriyanı "aldadan" rəssam haqqında
12:00
19 dekabr 2025
Buninin yazışdığı, Yüngerin heyran qaldığı azərbaycanlı qadın yazıçı - O, Ramiz Abutalıbova nə vəsiyyət etmişdi?
10:00
18 dekabr 2025
"Bu xəstəxanada hamı ləng hərəkət edir" - Vaqif Mustafazadə hansı konsertindən sonra vəfat etdi?
12:00
16 dekabr 2025
