Kulis.az tanınmış şair Şəhriyar del Geraninin son vaxtlar yazdığı şeirləri təqdim edir.
***
Bu şəhərdən yavaş-yavaş uzaqlaşar qatarlar
üzülmə, quşlar ona çatarlar.
Uzaqlaşar ömürdən sevgilər də astaca
gedirsən - üçcə heca.
Yağış yağır deyirsən, bilirəm
günəş çıxıb deyirsən, bilirəm
külək əsir deyirsən, bilirəm
mən bilirəm qəribdi adamlar...
Qayıdıram evimizə, əlim ətəyimnən uzun
atam sahura oyanıb, ucadan qılır namazın.
Dualar qəbul olunub
yan otaqdan körpə səsi gəlirsə,
günəş boy göstərirsə,
buğdalar cücərirsə,
Allah qəbul eyləsin quşların duasını,
Allah qəbul eyləsin daşların duasını.
Uzaqdan fit verir qatarlar...
Qadınların ən gözəli mənim ömrümə düşdü
amma mən heç bir qadının ağ atlısı olmadım.
Anam öldü, yas saxladım, anam öldü deyirəm
amma mən heç bir ananın bayatısı olmadım.
Anam qadın, bacım qadın, qızım qadın
ağlama, əlləri nağılım mənim.
düz deyirsən, Allah haqqı qalmayıb ağlım mənim.
Anam qadın, bacım qadın, qızım qadın,
ağlama, əlləri nağılım mənim
Mən bilirəm kimə düşür almalar...
Yaşayırsan, deyirsən: Ömürdü
ölürsən, deyirlər: Həyatdı...
Daş üstünə çəkilmiş gül şəkli
ətriylə hamını aldatdı...
Nəysə, eşit nə deyirəm
atası müharibədən qayıtmayan sinif yoldaşım
inşa yazısından dörd almışdı -
"güllə” sözünü sətirdən-sətirə səhv keçirmişdi...
İndiki kimi yadımdadı...
***
Gər çi gör üzü...m üstə yağışları,
dizi..m üstə gəlib sənə bağışlanam.
Gər bilmənəm savabı nəydi, suçları -
düzüb gedib gözü...m üstə baxışların,
Ömür keçir səni itirməy ilən...
Elə tutardım əllərin,
əllərin elə yoxdu ki.
Elə öpərdim saçların,
saçların elə yoxdu ki.
Gözümü yumub sayıram gizlənəsən laaa...p uzağda,
Dil gəl, gedən ömürdəndi, Allahda elə gün yoxdu
Ki, ömürdən sayılmasın...
Gər çi gör necə çevrilir yağış dəniz üzünə,
Ay bu gözəlim yağışda balıqlar da islanar.
Sən - bu yağışlı gecədə yuxusuna girdiyim qız
yuxunu suya düz danış, sular yalan götürməz!
İlahi, heç bir balıq tilovuna yubanmasın...
Yubanmasın balıqdısa, uşaqdı,
qaçıb gəlib ayağına, uşaqdı
dizin bilib al qoynuna, uşaqdı
süd dişinə sap bağlayan uşaqdı
qorxur ağrısınnan səni itirməyinin...
Qamışınnan ayrı düşən ney ahım,
Balıqların duasıdı sabahım.
Məni elə bağışla ki, bilinməsin günahım,
Ay sənə and verirəm
alnımın açıq yerinnən, üzümün ağ yerinnən...
****
Sevgi bir vətənlik yermiş
qadın bədənində.
Sevgisizlik ömrün qürbətiymiş əslində.
Mənə qalsa,
yağışları küçələrdən
duaları hecalardan
qaranlığı gecələrdən ayırardım
sənin xatirinə...
Ağacın olsa idim, çoxdan qurumuşdum
ümidin olsa idim, çoxdan puç olmuş.
Axx... mən çoxdan yorulmuş, çoxdan yorulmuş!
Elə-elə mən oldum yağışına islanan,
küləyinə üşüyən.
Elə-elə mən oldum asi düşən Allahına, tapınıb bəndəsinə.
İtin olsaydım, bircə özümə hürərdim,
sənin bütün yadların mənəm deyəsən.
Sevgi bir məzarlıq yermiş
gəzdirərsən bədənində.
Hamı-hamı sənə gülər,
Amma sən
əvvəl-axır dəfn edərsən
özünü lap əvvəlinə - ana bətninə...
Elə-elə mən oldum yağışına islanan, küləyinə üşüyən,
Elə-elə mən oldum asi düşən Allahına tapınıb bəndəsinə.
Elə mən yorulmuş... Bu mən yorulmuş!
***
Torpaq insanı udanda qəbir olur,
İnsan torpağı udanda - şəhid.
İnsan bütün yerlərini qəbrə uduzur,
Vətən bütün yerlərini şəhidə.
Bir də
Bu dünyada hamı öz əcəliylə ölür,
Şəhid hamının əcəliylə...
***
Qar yağır,
bu qış bu qarı unutmaz
elə bir ucdan qar yağır durar-tutmaz,
qar yağır on dörd dekabrına iki min on səkkizin.
Əcəb içib sərxoş olub dəli olmalı gecədir bu gecə,
belə getsə, balıqlara ulamaq
kəpənəklərə hürmək öyrədər bu gecə.
Darıxmağın iliklərə metastaz verən çağıdı,
bu dünyada hamı bir az,
bir az sevgi uşağıdı.
elə mən də...
Bəs sən, bəs sən, bəs sən...
hansı uzağında qaldın ömrün görəsən?
Bağırsam səsim çatmaz,
çağırsam ünüm yetməz.
Yox, belə getməz eşqim,
belə getməz...
Bir də eşit nə deyirəm,
bir küçə xatırladım indicə
uşaqlığımdan bu günə uzanan
həmin o – dünyanın ən uzun
intəhasız, up-uzun küçəsini.
Elə qəflətən
təklikliyin sümüyə dirənən gecədə
qaranlıqdan ay
qardan aydınlıq dilənən gecədə
heç bilmirəm hardan yadına düşmək
niyə xatırlanmaq istədim sənə...
Amma istəyirəm xatırlayasan
xatırlayasan həmin küçəni
həmin küçənin tinində dayanıb səni düşünəni.
Amma... niyə və necə?
İti quyruğundan bağlasan dayanmaz bu gecədə...
***
Unudulacaq bütün sevdalar
(Vaqif Bayatlı Odər)
Unudar insan Tanrını
Tanrı insanı unudar.
Günəş gecədə dincələr
Gecə günəşi ovudar,
qadın çiçəyi unudar
unudar çiçək arını...
Suların da yaddaşında
unudular balıqlar
balıq unudar çayları.
Anamızın laylaları
əvvəlcə bizi uyudar
sonra başqa uşaqları...
Ayılarsan ki bir sabah
açılıb bütün silahlar
atılıb bütün adamlar
ölən ölüb
qalan qalıb
amma hamı unudulub.
Ağaclar kölgəsindən
quşlar göyündən unudulub.
köhnəlib bütün arzular
Hamı dünənindən unudulub
Unuduldu bütün sevdalar...
***
Dünən yazdım,
Sənə deyəcəklər
adın gələndə udqunmuram daha
gözün aydın, qırıldı bütün kəpənəklər.
Dünən yazdım,
Sənə deyəcəklər
zarafatlar xatirəyə çevriləndə ağı olur
sədaqətin beləsi lap ağır olur
gecələr ulduza hürər yiyəsindən küsən itlər.
Dünən yazdım,
Sənə deyəcəklər necə tövşəyib öldülər
içimdə qaçan atlar
Sənə çatmadılar.
Dünən yazdım,
Sənə deyəcəklər
deyəcəklər ki, salamat qal...
***
Sevirsənsə, günəşi sev sabahın xatirinə,
Bu gün gecdi, amma sabah hər şey yaxşı olacaq.
Gəl sənə nağıl danışım: "üç dost olur..."
İnanma!
İnsan əvvəldən axıra bu dünyada tək olur.
Ağla, sənə kimsə deməz gözün üstə yaşın var
Unudulmuş insan üzü su üzünnən bərk olur...
Yaşa getsin bu su ömrü, çevir buxar üzünə,
Sonra yağışla qayıt, sonra da buza çevril.
Üzülmə, ət yeyənlər qənimdi ot yeyənlərə,
Sən də canavar yeyən vəhşi quzuya çevril.
Bəs, O?
Bəs O, ömür ayrıcında hansı tərəfin idi?
İşıq gələn tərəfindi, yoxsa ki it hürənin?
Daha bütün işıq gələn tərəflərdə it hürər,
Və ulayar gecə-gündüz onu sevən tərəfin...
Gəl sənə nağıl danışım: "üç dost olur..."
Nə isə...
İnsan əvvəldən axıra bu dünyada tək olur.
Ağla, sənə kimsə deməz gözün üstə yaşın var
Unudulmuş insan üzü su üzünnən bərk olur...
***
Mənim əllərimdə sabun köpükləri,
sənin əllərində kəpənək,
bir uşağın yuxusunda görüşək...
mən qadını tanıyaram almasınnan
mən payızı tanıyaram heyvasınnan
o uşağı tanıyaram yuxusunnan
mən vətəni tanıyaram
çiskin yağış sonrası
torpağının qoxusunnan…
Gördün? - olmadı mən deyən
ağac oldu, daş oldu,
dilimizin ucundakı “kaş…” oldu
gedib qəbirlərə yoldaş oldu mən deyən
su olub qayıtmadı
müharibədən qayıtmayan qardaş oldu…
Səni xatırlayıram, ağlayıram,
elə yoxsan, elə yoxsan, elə yox.
balan ollam uzanıb qollarına
ama yoxsan, çox uzaqsan, belə yox.
Mən sevgini tanıyıram yoxusunnan…
***
Uzaq bir şəhərə yolun düşərsə,
yollar da uzanıb çıxıb gedərsə,
ömründə bircə yol darıxar isən,
yalın çiyininə bir baxar isən,
görərsən çiynindən baş alıb gedən
bir qərib ağlayır hər uzağında.
Dönüb qayıdarsan, dönüb baxarsan.
Görərsən həmin səs hey arxancadı.
Görərsən təbiət tamam başqadı,
görərsən o quş da budaqdan küsür.
Görərsən səadət tamam başqadı,
görərsən gülüş də yanaqdan küsür.
Baxıb karıxarsan, baxıb susarsan.
Qayıdıb görsən ki, əllərim əsir... bağışla...
Bağışla bu uzaq şəhərə məni,
bağışla uzanıb gedən yollara.
Bağışla, darıxma,
çiynindən baş alıb gedən həmin o qəribin uzağına bağışla.
O quşu o budağa
O gülüşü o yanağa
Bu gileyi bu uşağa bağışla.
Qayıtma, əllərim əsir,
yoxdu bu ömrün yiyəsi... bağışla...
***
Divara çəkilmiş nəhəng ağac şəklinə qonmaq istəyən quş
Əvvəlcə havaya çırpıldı
sonra ağaca
sonra divara
sonra torpağa...
Mən, yaxınlaşıb ona yardım etmək istədim
çırpına-çırpına uzaqlaşdı
İnsana inanmadı...
