Parfenon heykəllərinin tarixi

Parfenon heykəllərinin tarixi
29 avqust 2024
# 15:04

UNESCO-nun fəaliyyət istiqamətlərindən biri də müxtəlif tarixi səbəblərdən xarici dövlətlərdə, xüsusilə, xarici muzeylərdə saxlanılan milli mədəniyyət nümunələrinin mənşə dövlətinə qaytarılması ilə bağlıdır.

Kulis.az xəbər verir ki, bununla əlaqədar 1978-ci ildən etibarən UNESCO Dövlətlərarası Komitəsi fəaliyət göstərir (UNESCO Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in case of Illicit Appropriation).

Məsələn, 2020-ci ildə Alman Federal Mədəniyyət Ofisi 2020-ci ildə Misir fironlarına aid 32 ədəd tarixi-mədəniyyət nümunəsini Misirə, 2021-ci ildə Norveç Mədəniyyət Muzeyi 600 sayda tarixi-mədəniyyət nümunəsini aid olduğu 8 dövlətə qaytarmışdır.

Bununla belə, təəssüf ki, heç də bütün hallarda abidələrin qaytarılması tələbi yerinə yetirilmir. Bu hallardan ən məşhuru Qədim Afina Parfenonuna məxsus olan və hazırda Britaniya muzeyində saxlanılan heykəllərlə bağlıdır.

Olimp dağlarındakı Zevs heykəlinin müəllifi, memar Fidias tərəfindən eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Afina Akropolisində (yuxarı şəhər) salınmış ən məşhur abidə və məbədgah Parfenon olmuşdur. Parfenon qədim farslar üzərində qələbədən sonra ilahə Afinanın şərəfinə ucaldılmışdır. Eramızın 5-ci əsrindən 15-ci əsinədək kilsə, 15-ci əsrindən etibarən Osmanlı hakimiyyəti dövründə məscid kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1801-ci ildə Osmanlı Sultanı tərəfindən verilmiş fərman əsasında (mətni mübahisəli olan fərmanın əsli tapılmamışdır) Britaniyanın o dövrkü Konstantinopoldakı səfiri Lord Elgin tərəfindən 100-dən çox sayda heykəl və abidə nümunələri Parfenondan götürülərək Britaniyaya aparılmışdır. Hazırkı tarixədək Britaniya Muzeyində saxlanılan “Elgin heykəlləri”nin yaradıldığı yerə - Afinaya qaytarılması barədə 1980-ci illərdən davam edən dövlətlərarası danışıqlar ciddi nəticə verməmişdir. Qeyd edək ki, Parfenon abidələrinin bir qismi Parisdə, Danimarkada və digər dövlətlərdə də saxlanılmaqdadır. Bu çərçivədə, həmin nümunələrin də qaytarılması tələb edilir.

# 778 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

3 yaşlı qardaşını 6 yaşlı qardaşına tapşırdı - KimsəBizlər

3 yaşlı qardaşını 6 yaşlı qardaşına tapşırdı - KimsəBizlər

16:28 26 aprel 2025
Əli Mirəliyev reanimasiyaya yerləşdirildi

Əli Mirəliyev reanimasiyaya yerləşdirildi

14:34 26 aprel 2025
Napoleonun şəxsi qılıncı hərraca çıxarıldı - FOTO

Napoleonun şəxsi qılıncı hərraca çıxarıldı - FOTO

13:00 26 aprel 2025
Britaniya şahzadəsini zorlamada ittiham edən qadın özünü öldürdü

Britaniya şahzadəsini zorlamada ittiham edən qadın özünü öldürdü

11:41 26 aprel 2025
Azərbaycanlıları öldürən m*rc oyunları – Bu “killeri” kimlər göndərib?

Azərbaycanlıları öldürən m*rc oyunları – Bu “killeri” kimlər göndərib?

11:00 26 aprel 2025
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam

Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam

17:49 25 aprel 2025
# # #