Parfenon heykəllərinin tarixi

Parfenon heykəllərinin tarixi
29 avqust 2024
# 15:04

UNESCO-nun fəaliyyət istiqamətlərindən biri də müxtəlif tarixi səbəblərdən xarici dövlətlərdə, xüsusilə, xarici muzeylərdə saxlanılan milli mədəniyyət nümunələrinin mənşə dövlətinə qaytarılması ilə bağlıdır.

Kulis.az xəbər verir ki, bununla əlaqədar 1978-ci ildən etibarən UNESCO Dövlətlərarası Komitəsi fəaliyət göstərir (UNESCO Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in case of Illicit Appropriation).

Məsələn, 2020-ci ildə Alman Federal Mədəniyyət Ofisi 2020-ci ildə Misir fironlarına aid 32 ədəd tarixi-mədəniyyət nümunəsini Misirə, 2021-ci ildə Norveç Mədəniyyət Muzeyi 600 sayda tarixi-mədəniyyət nümunəsini aid olduğu 8 dövlətə qaytarmışdır.

Bununla belə, təəssüf ki, heç də bütün hallarda abidələrin qaytarılması tələbi yerinə yetirilmir. Bu hallardan ən məşhuru Qədim Afina Parfenonuna məxsus olan və hazırda Britaniya muzeyində saxlanılan heykəllərlə bağlıdır.

Olimp dağlarındakı Zevs heykəlinin müəllifi, memar Fidias tərəfindən eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Afina Akropolisində (yuxarı şəhər) salınmış ən məşhur abidə və məbədgah Parfenon olmuşdur. Parfenon qədim farslar üzərində qələbədən sonra ilahə Afinanın şərəfinə ucaldılmışdır. Eramızın 5-ci əsrindən 15-ci əsinədək kilsə, 15-ci əsrindən etibarən Osmanlı hakimiyyəti dövründə məscid kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1801-ci ildə Osmanlı Sultanı tərəfindən verilmiş fərman əsasında (mətni mübahisəli olan fərmanın əsli tapılmamışdır) Britaniyanın o dövrkü Konstantinopoldakı səfiri Lord Elgin tərəfindən 100-dən çox sayda heykəl və abidə nümunələri Parfenondan götürülərək Britaniyaya aparılmışdır. Hazırkı tarixədək Britaniya Muzeyində saxlanılan “Elgin heykəlləri”nin yaradıldığı yerə - Afinaya qaytarılması barədə 1980-ci illərdən davam edən dövlətlərarası danışıqlar ciddi nəticə verməmişdir. Qeyd edək ki, Parfenon abidələrinin bir qismi Parisdə, Danimarkada və digər dövlətlərdə də saxlanılmaqdadır. Bu çərçivədə, həmin nümunələrin də qaytarılması tələb edilir.

# 1227 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

3800 il əvvələ aid şəhər tapıldı -  İnsanlar quraqlıqda necə sağ qalıblar?

3800 il əvvələ aid şəhər tapıldı - İnsanlar quraqlıqda necə sağ qalıblar?

18:40 12 sentyabr 2025
Xalq artisti  palataya köçürüldü

Xalq artisti palataya köçürüldü

18:30 12 sentyabr 2025
"Formula -1"in Bakı konsertlərinin keçiriləcəyi tarix açıqlandı

"Formula -1"in Bakı konsertlərinin keçiriləcəyi tarix açıqlandı

17:50 12 sentyabr 2025
"Giorgio Armani" brendi kimə miras qaldı?

"Giorgio Armani" brendi kimə miras qaldı?

17:30 12 sentyabr 2025
"South Park"-ın Çarli Körkü hədəfə alan seriyası silinib

"South Park"-ın Çarli Körkü hədəfə alan seriyası silinib

17:00 12 sentyabr 2025
Bakıda K-Pop musiqi festivalı keçirildi

Bakıda K-Pop musiqi festivalı keçirildi

16:30 12 sentyabr 2025
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər