Kulis.az fransız şair Rober Desnosun "6.5.1936" şeirini Həmid Piriyevin tərcüməsində təqdim edir.
Rober Desnos (1900 - 1945). İlk şeirlərini 17 yaşında çap etdirib. Gəncliyində dadaistlər və sürrealistlərlə yaxınlaşıb. Andre Bretonla Pol Elüar kommunist partiyasına üzv olandan sonra "sürrealizm siyasətlə yola gedə bilməz" deyib, sürrealistlərdən uzaqlaşıb.
Gəncliyində narkotikdən istifadə edib və həmin vaxt nələr yaşadığını kağıza köçürtməyə çalışıb.
Əsasən jurnalist kimi fəaliyyət göstərib. Radio üçün Fantomas haqqında romanlar əsasında silsilə radiopyeslər yazıb. Şairlikdən əlavə, qələmini nəsrdə də sınayıb. Eyni zamanda, uşaq şeirləri və mahnı mətnləri də yazıb.
1940-cı ildə Müqavimət Hərəkatına qoşulub. Dostları onu həbs təhlükəsindən xəbərdar etsə də, arvadı Yukanı hədəf qarşısında qoymamaq üçün gizlənməyib.
1944-cü ilin fevralında gestapo tərəfindən həbs edilib. Auşvits və Buxenvald da daxil olmaqla, bir neçə düşərgədən keçib (Auşvitsə 17 000 əsirlə birlikdə göndərilmişdi və sağ qalıb başqa düşərgəyə göndərilən 1000 nəfərdən biri olmuşdu). Çexoslovakiyanın Terezin qalasındakı tif xəstələri üçün barakda gözlərini əbədi yumub.
Desnos dostlarının xatirəsində olduqca qorxacaq biri kimi qalıb (onun hətta bəzən yolu keçməyə qorxduğunu da deyirlər). Amma düşərgədəki başqa əsirlərin ölümdən qorxduğunu görəndə falçılığı bacardığını deyib, bütün əsirlərin əlindən "uzun və xoşbəxt" ömür oxuyub.
6.5.1936
Doğrudan otuz altı il yaşamışam?
Yox, mənim xatirələrim,
arzularım, sevgim dünəndə qalmayıb -
bu gün olub hamısı.
Bax, bu San-Marten, eyvan,
piştaxtasında süngərlərin tozlandığı dükan,
sahildəki evlər -
hər şey öz yerindədir.
Amma mən hiss edirəm
qabaqda hələ nə qədər il var yaşamalı
nə qədər işim var.
