Kulis.az Tanrıverdi Əliyevin "Montenin esselərində Nizami Gəncəvi" yazısını təqdim edir.

Nizami Gəncəvinin "Yeddi gözəl" poemasında Fitnənin hekayətini hamımız bilirik. Fitnə balaca bir buğa balasını hər gün qucağına alıb gəzdirir. Buğa böyüyəndə belə Fitnə o buğanı qaldıra bilirdi, çünki vərdiş eləmişdi. Şahənşah Bəhram Gur da Fitnə ilə görüşəndə eşşəyi necə məharətlə ovlamasından (ox atarkən eşşəyin ayağını başına saplamasından) danışırdı. Fitnə də qarşılığında vərdiş olduğunu dedi və cavab olaraq ağır öküzü qucağına alıb qaldırdı. Dolayı yol ilə Fitnə bunların məharət deyil, vərdiş olduğuni söyləməyə çalışmışdır. Lakin maraqlısı budur ki, bu hadisə Mişel de Montenin esselərində "Buğanı daşıyan qız" kimi keçir. Montenin "Esselər" adlı əsərində vərdişlər haqqında dərin fikirlər yer alır. Xüsusilə, vərdişin insan üzərindəki təsirini izah edən bir hekayə maraqlı görünür.

Bir kəndli qadın doğulduğu gündən etibarən bir dana götürüb qucağında daşımağa başlayır. Bunu hər gün təkrarlayır və zamanla dana böyüyüb böyük bir öküz olanda da onu daşımağa davam edir. Bu hekayə vərdişin gücünü və insanın zamanla böyük dəyişikliklərə belə uyğunlaşa biləcəyini göstərir.

Monten sanki Nizami Gəncəvinin bu əsərini təhlil edərək vərdişin həm müsbət, həm də mənfi tərəfləri olduğunu vurğulayır:

Müsbət tərəfi: Vərdişlər həyatı nizamlamağa və bəzi şeyləri daha asan etməyə kömək edir.

Mənfi tərəfi: İnsan bəzən vərdişlərinə o qədər bağlı olur ki, dəyişiklikdən çəkinir və tənqidi düşünmə qabiliyyətini itirə bilər.

• "Dilində bal, ürəyində xəncərdir" - Yaxşı danışıqla borc ödəmək olar
• "Onunla dostluq anlayana başucalığı gətirər" - Kamal Abdulla
• Aleksandr Düma Oğuzda olubmu? - Qafqaza səfərin pərdəarxası