Son illər Bakının və Azərbaycanın tarix müqəddiməsi olan “İçəri Şəhər”in başı deyəsən dərddədir. Bu yazımızda da həmin məqamlara toxunacağıq.

İlk növbədə qeyd etmək lazımdır ki, tarixən “İçəri Şəhər”i azərbaycanlılardan “almaq” istəyən əsasən 2 qrup olub – ermənilər və yəhudilər. Qarabağ münaqişəsinin başlaması ilə ermənilərin əli “İçəri Şəhər”dən üzülsə də, cuhud kimi xitab etdiyimiz yəhudilərin hegemoniyası ən yüksək həddə çatıb. Bir qədər sonra iddiaları sübutlarla diqqətinizə çatdıracağıq.

Hələliksə, onu bildirək ki, “İçəri Şəhər” heç bir müasir mənbədə türk-müsəlman abidə kompleksi kimi deyil, Bakı mədəni irsinin ayrılmaz tərkib hissəsi kimi təqdim olunur.

Vikipediyadan çıxarış:
“İçəri şəhər” - bu qədim yaşayış məskəni Azərbaycan xalqının dəyərli mədəni irsidir. Hal-hazırda həm yaşayış məhəlləsi, həm də tarix-memarlıq kompleksidir.
İçəri Şəhər tarixən ümumi əlamətlərlə birləşən bu məhəllələrdən ibarətdir: Ağşalvarlılar, Gəmiçilər, Arabaçılar, Hamamçılar, Seyidlər, Cuhud Zeynallar (yəhudi məhəlləsi) və s.


Dünya Bakını yəhudi şəhəri kimi tanıyır

Əlbəttə, buna səbəb uzun müddət bu yöndə təbliğatların aparılmasıdır. Sübut üçün Azərbaycanın dünyada ən çox tanınan ədəbiyyat nümunələrindən biri olan “Əli və Nino ” dan başlamaq olar. İngilis, Fransız, Rus və sair dünya ölkələrinin dilinə tərcümə olan, orijinalı isə alman dilində olan kitabın müəllifi haqda mübahisələri əfsus ki, biz yox, Avropalı tədqiqatçılar udub.

Həmin tədqiqatçılardan biri Tom Reiss bu şəxsin yəhudi əsilli 1905 - ci ildə Bakıda doğulmuş İslam dinini qəbul etmiş məşhur Lev Nussimbaum olduğunu iddia edir və dünyaya belə məlumat yayır. Lev Nissembaum isə mənşəcə Bakıdan olan yəhudi yazıçısıdır, İslamı qəbul etmiş və özünə Əsəd bəy adını götürmüşdür. İddiasının sübutu kimi isə, müəllifin cümhuriyyət qurulan dövrlərin Azərbaycanından yazmasına baxmayaraq, azərbaycanlıların iddia etdiyi erməni özbaşınalığından heç nə yazmaması ilə əlaqələndirir. Avropalılara görə, həmin illərdə ermənilər türklərə deyil, türklər erməni, yəhudi, rus xalqlarına qarşı amansızlıqlar törədiblər.

Əlbəttə, Qurban Səidin hansı millətə mənsub olduğunu biz bilirik, biz həm də Bakının kimlərə aid olduğuna da şübhə etmirik. Amma göstərdiyimiz bu xırda misaldan da aydın olur ki, çox ciddi məkrlə üz-üzəyik.

Bakıda “Müsəlman Məhəlləsi”

Yazının bu yerində Amerikan müəllif, natiq və iqtisadi tədqiqatçı Daniel Yerginə yer verək. “Cambridge” enerji tədqiqatları assossasiyasının prezidenti olan Yergin, həm də Amerika dövlətinin sifarişi ilə dünyanın neft tarixini yazıb - Mükafat: Neft, Pul və Gücün həzin hekayəsi (The Prize: The Epic Quest for Oil, Money & Power). Həmin kitabın 46-cı səhifəsində Bakı neftindən bəhs edilən xüsusi bölmə var. Amerika Siyasi Araşdırmalar Mərkəzi ilə məsləhətləşmələr əsnasında əslən yəhudi olan Yergin Bakının 1900-cu illərdə yəhudi- erməni-rus kütlələri çoxluq təşkil edirdilər. Müsəlmanlar isə xüsusi məhəllələrdə yaşayırdılar və bu məhəllələrin adı “Müsəlman məhəlləsi” idi.

O “Müsəlman məhəlləsi” ki, hazırda təmirdən sonrakı “İçəri Şəhər” metro-stansiyasının içərisində “Bakıda müsəlman məhəlləsi” adı altında rəsmi nümayiş etdirilir. Xatırlayırsınızsa, tarix kitablarının əksəriyyətində də bu fotoya rast gəlmək olar. Əcəba, müsəlman şəhərində “müsəlmanların yaşadığı məhəllə” nə deməkdir?! Cavab sadədir – Bakı müsəlman şəhəri deyildi və deməli Bakı mədəni irsinin ayrılmaz tərkib hissəsi hesab olunan İçəri Şəhərin də müsəlan və türklərə dəxli yoxdur.


“Qız Qalası” necə yəhudiləşdirildi

“İçəri Şəhər” dedikdə, həm də yada “Qız Qalası” düşür. Elmi mənbələrdə “Qız Qalası” haqda yazılan arayışa diqqət edək:

Qız qalası — Bakının, eləcə də Abşeronun ən möhtəşəm və sirli memarlıq abidəsidir. Qala qədim qala divarlarının (İçəri Şəhərin) cənub-şərq hissəsində, dənizkənarı parkın (bulvar) yaxınlığında yerləşən tarixi abidədir. Uca qüllə şəkilli bu nadir abidənin açılmamış tarixi-memarlıq problemləri çoxdur.

Hündürlüyü 28 m, diamеtri birinci mərtəbədə 16,5 m-dir. Birinci mərtəbədə divarın qalınlığı 5 m-ə çatır. Qalanın daхili hissəsi 8 mərtəbəyə bölünür. Hər mərtəbə yоnma daşlarla tikilmiş, günbəz fоrmalı tavanla örtülmüşdür.

Qala yuxarıdan 9 formasındadır.

Yəhudilərin çoxu ilə söhbətimdə “Qız Qalası”nın yəhudi abidəsi olduğunu bildiriblər. Bunun əsas səbəbi kimi dünyanın müxtəlif yerlərində tikilən və yəhudi-mason mədəniyyətinin daşıyıcısı olan “dikili daş”ları göstəriblər. Əlbəttə, bütün gözəl memarlıq abidələrinin masonlar tərəfindən tikildiyini iddia etməkdən ağılsız heç nə ola bilməz. Amma onlar həm də dediklərini qurama iddialarla sübut etməyə alışıq olduqlarından, “Qız Qalası”nın da yəhudiləşdirilməsini “gözəl” ortaya qoyurlar.

Onların iddiasına görə “dikili daş”ların əsas xüsusiyyəti 28 metr hündürlükdə olmasıdır – “Qız Qalası”nın hündürlüyü də 28 metrdir. Bir başqa “sübut” isə qalanın yuxarıdan 9 rəqəmi formasında olmasıdır. “9” yəhudilikdə və masonluqda müqəddəs rəqəm hesab olunur və “nur” mənasını verir. Bu yerdə maraqlı bir faktı da diqqətinizə çatdırım: “Qurani-Kərim”-in 9-cu surəsi olan “ət-Tovbə”-də “bismillah” yoxdur. Yəhudilərdə “9”-u müqəddəs edən bir amil də budur!

“İçəri Şəhər” metro-stansiyası

“Bakı-Soveti” stansiyasının adının dəyişdirilməsi və stansiyanın demontaj olunmasından sonar çıxıxda qurulan Piramida çox keçmədən Bakının simvollarından birinə çevrildi. Hələ stansiya təmirə dayananda BŞİH onun gələcək eskizlərini mətbuata vermişdi - İçərişəhər metrosuna giriş "Luvr Piramidası" stilində olacaq – tipli xəbərlər də bundan sonar meydana çıxmışdı.

Məlumdur ki, bütün dünyada mason piramida etalonu kimi qəbul olunan, 666 şüşə parçadan ibarət “Luvr Piramidası” “İçəri Şəhər”in düz qarşısına səbəbsiz qurulmayıb. Restovrasiya işlərini əvvəl “Qadaish Quirivish Co. LTD” şirkətinin aparacağı barədə məlumat verilsə də, sonradan təmiri “İsahouri” şirkəti tamamladı. Hər iki şirkət yəhudilərə aiddir. ““Qadaish Quirivish” hətta “şəhər oğlanları” mənasını da daşıyırdı.
Maraqlıdır ki, hazırda bu şirkət barədə heç bir məlumat əldə etmək mümkün deyil. Yalnız o məlumdur ki, Luvr muzeyinin qarşısında insanlığa meydan oxuyan piramidanın miqyasca balacaladılmış forması artıq “İçəri Şəhər”ə bir başqa rəng qatır.

Bütün bunlar sadəcə xırda bir araşdırmanın nəticəsində ortaya çıxardığımız məqamlardır. “İçəri Şəhər”in “elçiləri” çoxdur, bu artıq hamıya məlum oldu. İndi bizlər, əsil sahibləri hərəkətə keçməli, tariximizi təkcə özümüzə deyil, həm də dünyaya sübut etməliyik.


Vüqar QURDQANLI

• Xalq artisti Hüseynağa Sadıqovun 110 illik yubileyi qeyd olundu
• “Mən gəldim, qızlar” yenidən səhnədə
• Nejat İşler: "Hər gün ölümü düşünürəm"