Bu gün Xalq artisti İlham Əsgərovun anım günüdür. Kulis.az bu münasibətlə onun haqqında maraqlı faktları təqdim edir.

İlham Təvəkkül oğlu Əsgərov 16 iyul 1958-ci ildə Masallı rayonunun Xançobançı kəndində anadan olub. Hələ uşaqlıq illərindən teatra həvəs göstərib. Məktəb illərində ilk dəfə səhnəyə 9-cu sinifdə çıxıb. O, Abbas Səhətin “Tağı və Nağı” pyesində Nağı rolunu canlandırıb.

***

1980-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinə imtahan verir. İmtahanı ondan Adil İsgəndərov götürür. Lakin İlham böyük sənətkarı tanımır. Bunu biləndən sonra isə düşünür ki, yəqin o, imtahandan kəsilib. Çünki özünün sözlərinə görə imtahan vaxtı nə danışırmışsa, Adil müəllim deyirmiş “qada bəsdir”. Lakin nəticə onun gözlədiyi kimi bədbin olmur. İlham əla qiymətlərlə universitetin dram və kino aktyoru fakültəsinə daxil olur. Oranı bitirəndən sonra isə təyinatla Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrına göndərilib.

Bir müddət sonra o, hərbi xidmətə yola düşüb. Ordan qayıdandan sonra “Közərən ocaqlar” tamaşasındakı tacir Əli rolu ilk debütü olur. Tərəf müqabilləri isə Səməndər Rzayevlə Zərnigar Atakişiyeva olur.

***

İlham Əsgərov ömrünün sonuna kimi dram teatrında çalışıb. "İblis", "Atabəylər", "Büllur sarayda", "Mahnı dağlarda qaldı", "Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı", "Tənha iydə ağacı", "Qarabağnamə", "Hökmdar və qızı", "Kral Lir", "Mesenat", "Füzuli və Əsmər", "Qaraca qız" tamaşalarında maraqlı obrazlar yaradıb.

***

Aktyor gənclik illərində müxtəlif televiziya tamaşalarına çəkilərək insanların yaddaşında qalıb. Ona ən böyük uğuru isə İ.Əfəndiyevin "Sarıköynəklə Valehin nağılı" tamaşasındakı Valeh obrazı olub.

İlham Əsgərov gənclik illərində Yeganə adlı xanımla tanış olur. Bir-birlərini böyük məhəbbətlə sevən cütlük ailə qursalar da, onların düz on il övladı olmayıb. Yalnız on ildən sonra tanrı bu ailəyə Fidan adlı bir qız övladı bəxş edir. Aktyorun ən böyük arzusu qızının universitetə daxil olmasını görmək olub. Lakin ölüm bu arzusunu yarımçıq qoyub.

***

Aktyor qocaman həmkarı, üzün illərdir sənətdən ayrılan, teatrdan gedən Məcnun Hacıbəyovla yaxın dost olub. Hamı Məcnun müəllimi unutsa da, İlham unutmayıb. O, Məcnun Hacıbəyovun yaşadığı ucqar kəndə gedər, onun qonağı olarmış.

***

İ. Əsgərov Azərbaycan dövlət radiosunun məşhur "Bulaq" verilişinin aparıcılarından biri idi.

Ömrünün böyük hissəsini teatra həsr edən aktyor təəssüf ki, bu sənət ocağında səbəbi məlum olmayan sarsıntılar keçirib. Hətta deyilənlərə görə onun ilk dəfə infarkt keçirib xəstəxanaya düşməsi teatrda yaşadığı stressin nəticəsində baş verib. Sənət dostu Firəngiz Mütəllimova xatırlayır:

"Səhhətindəki problemlər "Azdrama"dakı hadisələrdən başladı. Mən İlhamla "Qarabağnamə"də oynayanda ikimiz də eyni vaxtda xəstələndik, o, insult keçirdi, mən isə beyin əməliyyatı oldum. O əsəbləri, gestapo rejimini bir yerdə yaşayırdıq. Bu yaxınlarda onu gördüm, gəldim bacıma dedim ki, İlham heç xoşuma gəlmədi, fikirli idi. Hətta o vəziyyətdə belə, nə vaxt üzünə baxırdımsa, güclə də olsa, gülümsəyirdi. O, çox yaxşı insan idi. Yeri hər zaman görünəcək".

***

Əməkdar artist Sənubər İsgəndərli: "Uzun illərdir ki, hər dəfə məni görəndə gülərək "Boyu boyumdan, soyu soyumdan..." deyə müraciət edirdi. Deyirdi ki, bizim boyumuz da yaraşır, amma heç vaxt tərəf müqabili olmamışıq. Doğrudan da, onunla səhnədə tərəf müqabili olmaq mənə qismət olmadı. O, infarkt keçirdi, biz də xəstəxanaya yanına getdik. İçəri girən kimi "ayıbdı ee, sənə... Boyu boyumdan, soyu soyumdan olan, niyə belə uzanmısan?" dedim. Güldü, dedi, zarafat edirdim, istədim yanıma gələsiniz, darıxmışdım. Təsəvvür edin, onu da zarafata çevirmişdi. Əsas narazılığı teatrdakı proseslərlə bağlı idi. Biz də hər dəfə deyirdik ki, sənin ürəyin xəstədir, bu qədər əsəbiləşmə. Deyirdi, mənə heç nə olmaz. Şikayət edən adam deyildi. Heç vaxt rolla bağlı şikayəti olmayıb, sadəcə, son illərin haqsızlığına dözmədi. O, kişi kimi insan idi. Əfsus..."

İlham Əsgərov aktyor olmaqla yanaşı həm də çox gözəl qiraət ustadı idi. Ölümündən bir az əvvəl Poeziya Teatrı yaratmaq istəyib. Bunun üçün rejissor Mərahim Fərzəlibəyovla müzakirələr edib. Lakin qəfil xəstəliyi bu arzusunun həyata keçməsinə imkan verməyib.

***

Nurəddin Mehdixanlı müsahibələrinin birində sənət dostunu belə xatırlayır:
“Tam məsuliyyətlə deyirəm və dediyimin nə olduğunu da bilirəm, İlham Əsgərov Akademik Milli Dram Teatrının yaşaması, gələcəyi üçün və şərəfinin qorunması yolunda şəhid oldu. O dünyasını dəyişmədi, sənət uğrunda şəhid getdi. Biz onu heç vaxt unutmayacağıq. Masallının Xoşçobanlı kəndindən Bakıya arzularının arxasınca gəlmişdi. Böyük hörmətlə, sevgi ilə də kəndinə aparılıb dəfn olundu. Ən böyük arzusu övladının universiteti bitirməsini və toyunu görmək idi. Amma nakam getdi”.

Aktyor dindar insan olub. O, ölümündən əvvəl Kərbəla ziyarətində olmuşdur. Aktyor “Həzrət Yusif” serialının dublyajını edib. Müsahibələrinin birində o, dublyaj zamanı bəzi məqamlarda ağladığını da etiraf edib.

***

İlham Əsgərov 28 oktyabr 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti, 15 may 2006-cı ildə Xalq Artisti fəxri adlarına layiq görülüb.

***

Aktyor 2015-ci il sentyabrın 6-da gecə saatlarında uzun sürən xəstəlikdən sonra dünyasını dəyişib. O, ailəsinin istəyi ilə Masallının Xoşçobanlı kəndində, atasının məzarının yanında dəfn olunub.

• "Ey qatil, çıx üzə!" - Rafiq Tağıya həsr edilmiş şeirlər
• Emir Kusturitsa Putin haqqında film çəkmək istəyini dilə gətirdi
• Azərbaycanlı müğənni vəfat etdi