Kulis.az 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibəti ilə qadın şairlərimizdən seçmə şeirləri təqdim edir.

Fəridə

Nənəmin əlində xəlbir
buğda təmizləməkçün gözlədiyi külək kimi gəl –
sovur ayrılıqları buğda qabığı kimi.

Arx kənarlarında dərməyə qıymadığım bənövşələrin ətri ol,
dol burnuma
gəəəl! O nəfəsə ehtiyacım var...

Biz gözləməyi anamızdan öyrəndik!
Bayram axşamlarında cəbhədən gələcəkdi atam
gözləyə-gözləyə yuxuya daldıq... Gəlmədi!

Atamın gələ bilmədiyi günlərdən çıx gəl evə
müharibənin və mürgülü arzuların acığına!

Dərsə cavab vermək üçün havada bayraq oldu əllərim
laaap axırıncı partadan dur, gəl
lövhəyə çağırmayan müəllimin acığına
cavab ol suallarıma...

Gizlində oxuduğum kitabların səhifələrindən qopub düş,
gizlən şeirimin sətirlərində!
Sonra hardansa çıx, gəl
Lap elə, bir qadının qollarından...

***

Günel Mövlud

Salam, şair, darıxıram, bu təklik
Yenə məni üzüyumşaq tanıdı.
Yenə payız, yenə soyuq, yenə mən
Yenə yerim sobaların yanıdı

Hələ sənə demədiyim bir gerçək
Hələ sənə açmadığım yalan var
Düz bir ildi yuxu yata bilmirəm
Qorxuram ki, yastığımda ilan var

Ağ tük tapdım arasından saçımın
Qoparmadım, saxlamışam, çoxalsın
Otuz ildə cavan qalıb, neynədim?
Canı çıxsın, saçlarımın, qocalsın.

Gəl, bir gün oturaq qədəh-qədəhə
Görək, göz yaşından nə qalır, şair?
İçimdə ən məsum mələklər ölür,
Ən gözəl qadınlar qocalır, şair!

***

Aysel Əlizadə

Yenə sən
Üstünə bağırdığım tək kişi,
bağışla məni ölkəmin bədbəxtliyinə.
Hər şeyin heyfini səndən çıxıram,
bağışla məni ölkəmdə heyif olan hər insana.
Başqa birinə deyiləsi sözü
sənin gicgahına güllə kimi çaxıram.
Mən bu ölkənin yazan qadını,
xalqının vuran əliyəm,
bəzən çox yuxarıda olur vurulacaq yer,
əlimi yelləyib sənə dəyirəm.
Bağışla, səni bunun üçün sevirəm.

***

Rəbiqə

Qızım üçün

Qızım, paltarını yığ, yığış gedək,
daha buralarda bir işimiz yox.
Bizim indimiz yox, keçmişimiz yox,
bircə yolumuz var, o da gələcək.

Biz güclü deyilik, zəifik, zəif,
gələr üstümüzə daşla adamlar.
Baş aça bilmərik nə istəyirlər
Bu cavan adamlar, yaşlı adamlar.

- Hara gedəcəyik? – Burdan uzağa.
- Orda məktəb varmı? – Əlbəttə ki, var.
- Bəs, təzə evimiz, orda qalmayaq?
- Bizsiz də o evdə qalan tapılar.

Daha sual vermə, cavabım yoxdur,
hər gün əsəblərim itir bu yerdə...
Darıxma, nənənə zəng eləyərsən,
dayına bir məktub yazarsan hərdən.

Bəsdi sözə tutdun, vaxt yoxdu, quzum,
uzun yolumuz var – üzü qüruba.
Qırmızı kərpicdən evimiz olsa,
bir də şimal qışı, balaca soba.

Niyə geyinmirsən, gözləmirəmmi?
Deyirsən, qaranlıq düşübdü artıq?
Eybi yox, bu gün də qalası olduq,
Səhər paltarları yığışdırarıq.

***

Nərmin Kamal

Ana və bala

Gərək çıxmayım qarşına olduğum kimi
sənçün də bəzənəm, ana,
çox da ki anamsan, bilirsən məni,
bilirsən harda mən bitirəm, harda başlayır bəzək.
Gərək çıxmayam qarşına olduğum kimi
sənçün də bəzənəm, ana,
gözəl yaratdığın bilməyə
ehtiyac duyur hər rəssam, hər ana.

Deyirsən axşam
bir cüt araq şüşəsi tapmısan
elə gözəlmişlər, elə bəzəkli
əvvəl qucağında evə aparmış
səhərsə tapdığın yerə atmısan

Deyirsən qorxmusan əcəlin gələr
əcəlin ardınca polislər gələr
görərlər evində o şüşələri,
götürüb yazarlar: İçirmiş qarı.
Yazarlar, yazarlar, onlara nə var.

Qorxmusan qızın da buna inanar,
bilməz ki, küçədə getdiyin yerdə
sən aşiq olmusan o gözəlliyə
bilməz diz çökmüsən o gözəlliyə
qəlbində, evində əziz dost kimi
bir az yer vermisən o gözəlliyə...
İnanar polisə və bilməz qızın.

İnanmazdım, ana.
Bilirəm eşq nədir, gözəllik nədir,
durduğun yerdə işə düşmək nədir,
əyilmək nədir,
qoynuna almaq nədir,
alıb aparmaq nədir...
sonra ayılmaq nədir,
ayılıb utanmaq nədir,
utanıb atmaq nədir,
ayrılmaq nədir,
ayrılıb qaçmaq nədir,
qaçıb unutmaq nədir...
gərək sənçün də bəzənəm
araq şüşəsi tək gözəl olam, ana.

***

Günel Şamilqızı

Sən mənim quyuma xoş gəldin, oğlan,
Məni saçlarımdan asıb bu nağıl.
Alma axtarırdı sənə verməyə,
Bir quyu dibində azıb bu nağıl.

Bir div saçlarıma toxunan gündən
Uzanıb, uzanır bu edam, oğlan.
Mən bu div oğlanla tükəndim, bitdim,
Sənə külüm qaldı, ay adam oğlan.

Düşmən Məlikməmməd, dost Məlikməmməd,
Çıxart bu quyudan “sonra”larımı.
Sənin barmağında duz qalıb, oğlan,
Göynədir mənim də yaralarımı.

Alnımda yazılar yaman gündədir,
Bu qara sözləri kim ağardacaq?
Bütün quyuların dərini mənəm,
Məni öz içimdən kim çıxardacaq?

Bu nə pis yuxudur, ayılmaq çətin,
Hər gün diri olmur sağ görünənlər.
Nə olar, qoçların rənginə baxma,
Həmişə ağ olmur ağ görünənlər.

Bu yerin üstündə o qədər dərd var,
Quyu dərdlərimin izi itərmiş.
Bir simurq lələyi yandırıb yetiş,
Sənin qardaşların divdən betərmiş.

Sən mənim quyuma xoş gəldin, oğlan,
Məni saçlarımdan asıb bu nağıl.
Alma axtarırdı sənə verməyə,
Bir quyu dibində azıb bu nağıl.

***

Könül Arif

Oğluma məktub

Saçlarımı xınaladım, oğlum...
Amma qorxma,
Hələ böyütməyəcəyəm içimdə kimsəni.
Səni müharibədən
On yeddi il əvvəl gətirəcəyəm həyata,
Söz verirəm!
Söz verirəm ki,
Çiçək-böcəklə keçməyəcək
Sənin əsgərliyin,
Yerindəcə addımlamayacaqsan sən
Oyuncaq əsgərlər kimi
Hər gün
Paytaxt asfaltında...
Yooox...
Sən –
Silaha ilk dəfə baxanda
Pozacaqsan
Düşmən alnındakı
Qırışların sahmanını!
Əllərimi xınaladım, oğlum...
Darıxıram...
Bax buludlardan Yer kürəsinə,
Qurbanın olum,
Gör neçə il qalıbdır müharibəyə?..

***

Nuranə Nur

Ağla, gözlərinin yaşına dönüm

Məni axtardığın yerdə tapmasan,
Ağla, gözlərinin yaşına dönüm.
Yağış əvəzinə yalqızlıq yağır,
Bir az səbirli ol, başına dönüm.
Bir az yoxluğunda yaşayım səni,
Yenə misralara daşıyım səni.
Bomboş küçələrdə üşüyərsən, gəl
İsti divarına, daşına dönüm.
Gündüzün günlərə qarışıb itib,
Gecələr yuxunun gözündə bitib.
Bəlkə də, xəyalım yadından çıxıb,
Gəlim kirpiyinə, qaşına dönüm.
Demirəm həyatın, nəfəsin olum
Bir qurtum yaşamaq həvəsin olum.
“Bəlkə”ni əkənlər bitmir deyirlər,
Kaş ki, həyatının “kaş”ına dönüm.
Məni axtardığın yerdə tapmasan,
Ağla, gözlərinin yaşına dönüm.
Yağış əvəzinə yalqızlıq yağır,
Bir az səbirli ol, başına dönüm.

Xuraman Hüseynzadə

Bəs sən necə sevirsən...
Sən məni
mən səni sevən kimi yox,
başqa cür sevdin...
Amma sevdin, bilirəm...
Elə ki, yadıma düşürsən
dərdlərimi unuduram
Harasa tələsəndə
açarı, telefonu evdə unutduğum kimi...

Adamlar gəzir şəhərdə
Tək-tək, iki-iki, üç-üç, bir az da çox...
Təklər bu zaman tənha olur,
sanki kimsəsiz olur...
Çoxlar dərya olur, dəniz olur.
İkilərin, üçlərin və daha çoxların arasında
gözlərim gəzir səni
Yerə dağılan mirvari
boyunbağının dənələrini
gəzən kimi...
Mən səni belə sevirəm,
bəs sən necə sevirsən?
Qağayılar gölə gəlməz,
dənizə gəlməz ördəklər...
Hərənin öz vətəni var,
mənim vətənim sənin gözlərindi -
özümü axtardığım, özümü
gəzdiyim gözlərin.

Baxıb-baxıb özümdən bezdiyim gözlərin...
Hər yerdə səni görmək istəyirəm
Qoy qərib desinlər,
didərgin desinlər, eybi yox...
Mən səni belə sevirəm...
Bəs sən necə sevirsən?

***

Esmira Məhiqızı

o gəlişlər, gəlişlər həminki deyillərsə
o gülüşlər, gülüşlər mənimki deyillərsə...

dünənki deyillərsə
o yollar, o yolaqlar.
bu əllərim topallar,
bu qollarım çolaqlar
çarəsiz bir cocuğun suya düşən xəyalı,
qırıq umudu isə...
gecə pəncərələri gecə buludu isə...

gecə buludu isə hələ sulu gözlərim,
hələ quru izlərim,
hələ duru sözlərim...
bu şairlik də belə son uçuşumdur bəlkə

***

Sevinc Elsevər

Qarışqa qadın

bütün qışı
mətbəxdəki şkafın alt gözündə gözlədi
evin xanımının
baharda öz əlləriylə yığıb duza qoyduğu
tənək yarpaqları
evə ət ala bilmədi evin bəyi həmin qışı
bahar gələndə
təzə yarpaqlar açdı üzümlər
qadın altdan yuxarı
yarpaqlara baxdı, baxdı, baxdı
əlləri dinc durmadı
hansısa ümid
yenə yarpaq toplatdı
qışa azuqə yığan qarışqa qadına

***

Səhər Əhməd

Səndən sonra iki qız da böyütdüm,
Bir oğula ana oldum, doğrusu.
Səndən sonra çox işlərə yaradım.
Çox suala cavab oldum, doğruçu.

Anamın da, qızımın da saçlarını daradım.
Bircə sənin gözlərində sual çox,
Bircə sənin saçlarında sığal yox.

Niyə elə ürkək-ürkək baxırsan? -
Üzündə də göz yaşının izi var.
Səni yaxşı tanıyıram axı mən,
Gəl qanayan yaraları sarıyım.
Axşam düşdü, oyun bitdi, evə dön,
Gəl pərişan saçlarını darayım.

Öz doğum günümdə onun ölümündən yazıram...
Duyğularının üstü açıq adamları sevirdim
Neftçiləri unutmaq
Səni haçan, kimə satdım, bilmirəm? -
İndi mənə çox çətindi, balaca.
Qızlarımtək bir gülümsə üzümə,
Anan olum bir az sənin, balaca.

Canım-gözüm, sən Kozetta deyilsən,
Heç Qaraca qız kimi də ölmədin.
O çarəsiz Tıq-tıq xanım misalı
Düşüb dəvə izində də qalmadın.

Nə olsun ki, mən satıldım həyata,
Səni gizli yollar ilə apardım.
Düz deyirsən, qorxaq oldum əməlli,
Səni döyüş meydanından çıxardım.

Nə olsun ki, mən Janna Dark olmadım,
Ən azından üç uşağa anayam.
Məsum gözlüm, artıq məni bağışla,
Gəl pırtlaşıq saçlarını darayım...

***

Cavidan

Praqmatik qadınlar...

Əvvəl
Atalarını öldürərlər,
Sonra qardaşlarını...
Ağ atlı
Şahzadələr
ərliyə yaramazlar,
sevərlər,
məşuqları olar...
bir
tısbağa girləyərlər,
qınından çıxarıb
qınını
bəyənməyəcək qədər
qaldırarlar onu
başlarının üzərinə,
ərləri edərlər...
şahzadə balaları
doğarlar onlarçın

• “Retro” mövzusunda poeziya yarışı keçirildi
• UNESCO-da Ənənəvi Geyim Günü
• Seyid Şuşinski: Muğam İslahatçısı - Xanəli Quliyev