Kulis gənc şair İsmaelin (İsmayıl Məmmədov) şerilərini təqdim edir.

Pasın yediyi dəmir darvazanın qonaqları..

Uçub getsə əlindəki hər şey,

baxsan aynaya unudulmuş birinin gözləri ilə

və soruşsan yoxolmuşlardan:

“Unutmaq necə hissdir?”, – deyə..

Bir körpənin yuxusu olmaq istəsən,

bir gecənin hüznünə qarışsan.

Sevgilinin saçlarında gəzmək üçün yaranmış əllərə

sifətini basdırsan,

tənhalığı zülmət bir gecədə azdırsan,

görərsən ki, “yoxsan”.

Görərsən ki, “səndən geriyə qalan”

bir ömür üşüməkdir.

Pasın yediyi dəmir darvazanın iniltisini dinləsən,

“seçdiyin ulduzu başqa seçən varmı?”, – deyə

düşünsən və yenidən üşüsən.

Dəmir darvazadakı pas kimi iz qoysan gəlib keçənlərə

və bir gün sökülüb atılsan uzaqlara.

“Görəsən, sənin pasınla gələn olacaqmı?”

Bunu heç bir zaman bilməsən.

Bütün sevgilər ölənəcən gözləsən,

“Özün özündən gedib”,

“Özünə bir də dönməsən”.

Və bir gün dikilib bayraq meydanına qışqırsan:

“O unudulmuş dəmir darvaza mənəm”.

Sonra da xoşbəxtlikdən danışsan insanlara

Desən ki,
əbədiyaşarlıq az yaşamaqda,

azad yaşamaqdadır.

Desən ki,
sevməyin qismət olduğu insanlar

əvvəl-axır əllərindən asılırlar.

Desən ki,
müharibədən qorxmağa ehtiyac yoxdur,

o, yalnız bizi öldürəcək,

gələcək nəsillər sağ-salamatdır.

Desən ki,
sonuncu peyğəmbər oğurluq üstündə həbsə düşüb,

Tanrı indi həbsxana müdiridir.

Desən ki,
insanların müqəddəs kitabları – pensiya kartları,

qəhrəmanlıq dastanları – məişət iztirablarıdır.

Desən ki,
unutmaq dünyanın ən asan işidir.

Sonra da

heç bir zaman heç kəsi

unuda bilməməyindən şikayətlənsən.

Söykənib tozlu şam ağacına
deşik ciyərlərinlə öskürsən,

sonra da sussan ömürlük.
Yıxılsan,

Yox olsan.

Ağıldankəm Ayaz,

yaxud arpa çörəyinin dadı

İllər keçdikcə biz qocalmırıq, biz ölürük.

Ağcaqayın kölgəsində can verən

sərçəyə dönür ümidlərimiz.

Sərv kimi hər ağrıya ağrıyaraq susur dərdlərimiz...

Əllərimiz Tanrının qırmancına çevrilir,

Dırnaqlarımız küt alət kimi torpağın bağrına sancılır.

Göz yaşlarımız suvardıqca bərəkətli taxıl zəmilərini,

göllərin güzgüsündə basdırılır səmamızın yüksəkliyi...

Qar adamı düzəldən uşağın əllərindən öpür şaxta,

ayaqlarına sarılır rüzgar.

Anasının narahat səsi donub havada...

Qaratoyuqlar ölüm yürüyüşünə çıxıb.

Qoşalülədən qəzəb yağdıqca

ağıldankəm Ayazın ağzına,

“Arpa çörəyi qurtarıb”, – deyir kobud əlləri olan satıcı.

İki dəfə kimsəsizlik...

Ah, Kerber!

Necə də məğlubluğun simasısan indi,

Üç başın üç dəfə edam olunacağından danışır.

Və necə edam,

hər qafatasını ayrı-ayrı günlərdə atacaqlar

Günəşin parlaq işıqları altına...

Adonis!

Ah, kiçicik otlar,

Necə də həsrətlə baxırsınız

saçınızı oxşamağa hürkən küknar ağaclarına...

Ah, kimsəsizliyim!

Tanrının kölgəsində

gözəl bir qadınla sevişmək istəyirsən indi,

Nar dənələri qədər parlaq bir məhəbbət parçalayır qəlbini...

Ah, sükut!

Buludların qoynundan kədəri gətirən rüzgarı dinləyirsən,

Dinmirsən.

Susursan, eynilə yeraltı köpəyinin

ulduzlara getməkdən qorxan

səssizliyi ilə...

Ah, sükut!

Susursan,

Bəşərin təkrarsız kimsəsizliyi ilə..

...Palçıqlı xiromantiya, xanımotunun qışqırıqları

Yalançı bir pəyğəmbərə bütöv bir ömrünü həsr etmiş

qoca professor kimiyəm:

qoltuğumdakı qovluqla dünyadan qovulmuşam.

Lillitin parçalamağa hazırlaşdığı körpə kimiyəm:

hələ də naməlum qadına baxıb,

“ana” qışqırmaq istəyirəm.

Yerin cazibəsindən çıxmağa hazırlaşan daş kimiyəm:

sevinirəm ki, nəhayət qurtulacağam,

“daş kimi ağır” sözündən.

Sərçə leşinə yaxınlaşan balaca ağ köpək kimiyəm:

leşi öz kölgəmə bənzədirəm.

Günəş batır,
qürubun bir də təkrarlanmayacağını düşünən

parlaq bir kəpənək kimiyəm:

bir də məni kim parladacaq?

İnsan xoşbəxtliyinin enini ölçdülər,

Sağ əlin barmaq ucundan

sol əlin barmaq ucuna qədər imiş,

Təxminən çarmıxın eni qədər.

İnsan xoşbəxtliyinin uzunluğunu ölçdülər,

Torpağın bətnindən səmanın köksünə qədər imiş,

Torpaq üzülmüş, səma keyimiş.

Palçıqlı bir yol...

Yağmurun fırçası qurumaq bilmir,

Ölüləri sevmək istəyirik, ölülər dirilmir.

Palçıqlı bir yol...

Ölüm səhrasına düşmüş cüzamlı yarpaqlar

naməlum ayağa yapışıb getmək istəyir.

Palçıqlı bir yol...

Buludlar niqab kimi səmanın üzünü gizlədir.

Və mən əlimdə günəbaxan çiçəkləri ilə

heç bir zaman görmədiyim,

heç bir zaman görmədiyi ölkələrdən yazan

şairin məzarı başındayam.

O, məndən tənha qağayını soruşur,

susuram.

O, məndən onu unudanların sayını soruşur,

susuram.

Mənsə ondan heç nə soruşmuram,

Bilirəm, danışmağa başlasa,

sahilə çırpılan balıqlar dirilib yenidən öləcək.

Qış axşamları ulayan canavarlar

aclıqdan bir-birini parçalayacaq.

Min ildir gəlməyən xilaskar isə

çirkli üst-başla, əlində bir butulka araq ilə gələcək.

Və deyəcək ki,
gəl səni də aparım.

Susuruq,
Yağmur dinib.

Təbiətin makyajı dağılıb və indi anamız

olduğundan çox qoca görsənir.

O isə öz-özünə gileylənir, məndən xəbərsiz,

“Kaş ki, qovulmazdım dünyadan”...

“Anaxronizmlərdə təngnəfəslər” kitabından

Hər yarasından başqa cür ölən dünya üçün...

Ah, çobanyastığı... siqaret kötüyü

və bir də bir uşağın yanağındakı peşmək ləkəsi...

Ah, susdumgülü... bir ovuc içi

və bir də bir uşağın ağlındakı göynəklər ölkəsi...

Ağrılar dənizini üzüb keçmək istədim

balıqların üzgəclərində...

Üzərdim keçərdim hər yanı,

Üzərdim keçərdin endən-enə bütün dünyanı.

Rənglər darvazasında dayanan əlimöhürlü sərhəd gözətçisinə

“Gözlərimə bax” deyərdim,

“Bax, eyni rəng deyilmi?”

Ona qəlbimi göstərərdim,

ona qanımı göstərərdim,

Ona sevməyimi,

unutmağımı göstərərdim.

Deyərdim ki, bax eyniyik, eyni

Və burax, keçim gedim

məni dünyanın o üzünə baxmaqdan

saxlayan bu divardan.

Sonra bir daş götürərdim yerdən,

atmaq üçün deyil saxlamaq üçün.

Saxlayardım onu bir mücrüdə

Və hər sabah günəşə çıxarardım.

Deyərdim ki, bu daş saxlayacaq yasımı mən öləndən sonra.

Deyərdim ki, bu daş göyərəcək əgər bir də gəlsəm dünyaya.

Deyərdim ki, bax, onda uzaqlardakı o qocaman qaya da

daha çox sevəcək bağrından qoparıb atdığı bu daşı.

Sonra hər yarasından ayrı ölən adamı

həmin qocaman qayaya bənzədərdim.

Anlayardım ki, hər bətndən düşmüş

sevgi yaymaq üçün gəlmir aramıza.

Anlayardım ki, hər bətndən düşmüş də

susqunca susmur ağrımıza.

Anlayardım ki, hər ömür borclu deyil dünya adlanan anamıza.

Anlayardım ki, köçkünlük sularının yüksəldiyi yerlərdə

vətən qoxusu ən dəhşətli bəladır.

Anlayardım ki, göz yaşlarına bulanmış narahat divanlarda,

ovuc içinin qoxusuna bulanmış alüminium qaşıqlarda,

alüminium boşqablar, gümüşü rəngli pəncərələr

torpaq rəngli pərdələrdə gizlənib bizim daşlığımız...

Və bir gün bir diş tüpürərdim dünyaya,

Bir bıçaq sancardım ağrıları bol kişiyə,

Bir laqeyd gülüş səpərdim ağıları bol küçəyə,

Bir ünvansız analıq göstərərdim

tanrı rəngli başıboş küçüyə.

Sonra da çıxıb gedərdim

hər ağrısından ayrı ölən dünyanın bətnindən

hər yaradan ayrı axan qan kimi.

Sonra çıxıb gedərdim dünyanın bətnindən,

insan ovçusuna çevrilmiş zaman kimi.

Axşamçağının it hürüşü

Zaman çayına düşmüş solğun yarpaqlarıq,

Başlanğıcımız yaşamaq eşqiydi.

Ünvanını itirmiş köç qaranquşlarıyıq

Ünvanımız:

zaman çayının sol sahilindəki balaca daxma olmalı idi

Yuva qurmalıydıq pas atmış sobanın nəfəs yolunda,

Bala verməliydik,

mahnı oxumalıydıq xar tut ağaclarına.

Sevgi paylamalıydıq dilənçilərə,

Üsyan paylamalıydıq qorxaqlara.

Və qulaqlardakı uğultulara şəkər tozu qatmalıydıq;

Bütün ölümlər şirin görsənsin deyə.

Buğda tarlalarına qarğıdalı toxumları səpməliydik,

Evləndirməliydik sabahgüllərini günəbaxanlarla.

Və sabahgülləri gecələr xəyanət etməməyi,

Günəbaxanlar gecəyə xəyanət etməməyi öyrənməliydilər.

Çıxarıb atmalıydıq əynimizdəki hər şeyi mürəkkəb gölünə,

Bənövşəyi bir ləkəyə çevrilməliydik samanyolunda.

Göz yaşlarımız yaz yağmuru olmalıydı,

Kədərimiz payız çiskini.

Solğun yarpaqların bətnindən

qocalmış adamların bədənindəki damarlar kimi

çıxarıb atmalıydıq kini...

Alqış yağdırmalıydıq nazik buludlara

Analarımızı, torpağı xatırlamalı,

Məzar daşımızın soyuqluğunu duymalıydıq.

Duymalıydıq ki, hər üşüməyimizə bir üsyan adı verək,

Duymalıydıq ki, itirdiyimiz yolumuzu

bir həyat eşqinə çevirək.

Balaca daxmanı yenə bürüsün çörək qoxusu,

Divardakı saralmış fotolar gülməyi öyrənsin.

Zamanın əbədi yaddaşı sadiqlik sözü versin bütün keçib gedənlərə

Və sönsün gözlərimizdə yanan bütün atəşlər...

“Xilaskar gözləməyə nə var ki” deyən xilaskar

Xilaskar olmağın qürurunu atsın üzərindən.

Soyumuş bir çaydana

sönmüş günəş kimi toxunan axşamçağının kədərli əlləri

hörməyə başlasın xatirələr köynəyinin yaxalığını...

“Yaşayırıq” desin,

“Yaşadıqca unutmuruq” desin

bütün bürünc abidələr...

Və sevinsin, sevinsin, sevinsin

Bütün unudulmağa üz tutmuş xatirələr...

• Bəstəkar və xalq mahnılarının yeni caz üslubunda təqdimatı olub
• Məşhur şair vəfat etdi
• "Sizin əlinizdən gərək ya paqonu atım, ya da şeiri!" - Gecəyarı partapart