Kulis şair Dəyanət Osmanlının yeni çapdan çıxan “Nəfəsimin qatili” kitabından bir neçə şeiri təqdim edir.

Eşq sevimli bir canidir

Sən elə bilirdin

eşqdir ölümün çarəsi

amma anladın başına gəldiyində

eşq ölümdən də qəddar

sevimli bir canidir.

Sənin düşdüyün sevdada

mənim günüm ağrıyır.

Ürəyim yuvasında

qorxan quş tək yuxusuz.

Gecənin üzü dərdli

göylər duyğusuz və zərif

quşların qocalmış qanadlarında.

Sən elə bilirdin

gecənin bu vaxtında ucaraq

qaçıb qəzadan

eşqdə gizlənmək olar.

Eyy-eheyy...

əkdiyim o qoxusuz gülün

kölgəsində ruhum təntiyib

adım yara bağlayıb qəzəbində.

Sənsə elə bilirsən

çaşıb qaysağını qopardıqca

qanayacaq köhnə yaralar

yenidən döyünəcək ürək

ölümün və eşqin fərqinə varmadan.

Gerçəyə istehza edən talesiz yolçuluqlar

keçmişə könüllü başlayacaq.

Qar altında can verən...

1.

Dünyanın o başında

qarlı bir ormanda

qar altında can verən

bir ovçu komasıyam.

Bir atəş səsi eşitmədən

bir ölüm hayqırtısına bayılmadan

adınla üzbəüz buluşaq

Tanrım.

Qeybin qapısından dönüb

üzünü görmək vədinə inamım yox

qalmadı taqətim

ömrü dənəməyə bir daha.

Bir etiraf göndərsəm

səni özlədim deyə

düz olsa da inanma.

Yıxıl dualarımdan

öldürsəm də oyanma.

Ölüm qapıda dayansın

soyuq kəssin sözümüzü

sorğu-sual bitməsin.

Qar bağlasın yolları

izimiz görünməsin.

2.

Tanrıyla

buluşma anını

lap çoxdan unutmuşam

doğma qarlı ormanda

ümidini qar basmış

sakini susuz

əkməksiz

havasız

bir ovcu türbəsiyəm.

Haydı

gəl buluşalım

bir atəş səsində

bir ölüm hayqırtısında.

Tanrım

əgər yaralı bulsan məni

bir səfər macərasında

üzümdə bir təngimiş soyuq nəfəs

başımın üstündə

bir tərk edilmiş doğma ürək görərsən.

Mənə çatar-çatmaz

üz-göz olmadan ayaq saxla

dəyişək buluşma zamanını

bircə rəhmətin bəs eylər

haqq üçün qəhr olan mutluluğa.

Sağlıqla qal

Əziz anam Yetərin baş daşına

Köprü üstə dayanıb

qonaqları ötürdüm.

Səni ovcuma alıb

son evinə götürdüm...

Sağlıqla qal

ay ana

daha gecdi mən gedim.

Bir az işim-gücüm var

sahmana salım gəlim.

Dilim ağrıyır deyim:

köhnə evin virandı

rəfdə salamat qalan

şəkillər və Qurandı.

Divarlar da buz kimi

bir nəfəs yox qızdıra.

Bir ruh ola söz kimi

ocağını yandıra...

Xatirələr dirilə

öləsən gülə-gülə.

Görürsənmi

ay ana

əlim qalıb amanda.

Ac dərdlər arasında

vurnuxuram

bir yana

yenə də çıxammıram.

Mən bir fani aşiqəm

səni torpağa gömdüm.

Bir oyundu bilirəm

ölümünü də sevdim.

Yolun səmti bilinməz

ağrıyıb ləngiyərəm

ölüm xəbərim gəlməz

özünə dərd eləmə.

Qəfil sənə gəlirsəm

odam dardı söyləmə.

İstər sonu ölüm olsun...

Sən yeriyirsən və yeyirsən

acıyırsan və hirslənirsən

mənim aclarımı çəkib

varlığıma sevinirsən

ölümümə heyfslənib

yaşamaq istəyirsən.

Bəlkə ümidin

ritminə həsrət qaldığın

bir doğma səsədir.

Yuxun ərşə çəkilib

bir xatirə ardıyca.

Balasını yuxuda itirmiş kimi

sərsəm oyanıb

sonra özünü sağ görüb

bir salavat çevirirsən.

Tənha və köməksiz qalanda

doğmaları bir-bir itirəndə

su keçməz boğazından

həyat gözündən düşməz yenə də

olacağa inanmadan yaşamaq istəyirsən.

Nə vecimə istər sonu ölüm olsun...

Elə mən də həyatı sevib

öyrəşdim oyunlarına

haqqında anlayışım olmadığı zamanda.

Sən də mənim sağ adımsan

Məzarlıq gülləri

həyata aşiq ölümün

ləkəsiz və amansız üzünə gülümsəyir.

O güllərin qoxusunda

Tanrının şərhsiz qədəri bayğın

və bir-birinə aman vermədən

insanı sonadək təqib edən

əzabla sevinc sarmaşıb.

Fələyin üzünə qarşı

heç bir başdaşı

mən xöşbəxt olmuşam,

demir.

Məzarlıqda ən kasıb adamın

xatirəsi də söyləmir:

mən burda evsiz və tənha qalmışam.

Çox ağır və insafsızdı

daşımın qara üzü.

Üstündə yazı da

ovutmaz doğmasını.

Eyy... yoldan küsən naməlum

sən də mənim sağ adımsan

kiminsə sinə dağısan.

Olma sonundan qaçmısan...

Gəl başımın üstündə dur

mən də üzü şad görünüm

Tanrının məsləhət bildiyi yerdə.

Bəlkə xatırlamağa

nə bir söz var

nə adam

Heç bilmirəm dünyanın

harasında çaşmısan

gəlib bağlı qapımın

yanından addamısan.

Bəlkə də yol uzunu

qaramca deyinmisən

tanımadan üzümü

min lənət söyləmisən.

Bəlkə xatırlamağa

nə bir söz var

nə adam

bəs niyə ağlamağa

dərd istədin

ay adam.

Bir iz yoxsa önündə

fürsət düşməz getməyə

mənəm itin günündə

adam tapdın hürməyə.

Yenə aldatdım səni

bir sevginin adına.

Çöldənmi tapdım səni

qoyum öz insafına.

Aramızda toz-duman

gözüm önümü seçməz.

Nə tuhafsan

ay aman

ruhun özünə dönməz.

Əgər ölməyəcəkdin

bəs niyə ürəyin var.

əgər getməyəcəkdin

nəyə gərəkmiş yollar.

Tanrını dost kimi əzizlədim

Ufacıq bir ürəyin

qapısı önündə qalmaq

soyuqda qızdırmadan

istidə sətəlcəmdən

həyatın içində

dəngəni itirib

yıxılmaqdan daha betərdi.

Dost məkrindən

düşmən hiyləsindən

qaçmağa bir yerim olmadı.

Sevinəndə

Tanrını dost kimi əzizlədim

acı çəkəndə

düşmən kimi darıldım adına belə.

Doğma yurd yerində

ya Tanrının rızasında

yaşamağa və ölməyə

bir köşə olmayanda

sığındım anılara.

Şeytankeçməz yollarda

səbirsiz var-gəl edib

hesab çəkməyə

bir suçlu görmədim.

Get bir qəbir o yanda öl

1

Getməyə yurd bulmadıq

bir söz üstən geri döndük

ayrılığın haləsində

ömrə səbir verə-verə

hürrün qəbrinə endik.

Can ağrısından betərdi

bir abırın utancı

aşıb-daşırkən öfkəmiz

sığdıq bir evə

bir yatağa.

Amma bir qəbirə sığmarıq

ruhumuz ayrılmalı ala-yarımçıq.

Qəbrimin yanından

keçən yol

sənin xilas yolundu.

Hər dəfə özündən çıxıb

yaşamın uğrunda savaşırkən

üzünü döndərib anidən

geriyə baxmadan

təsadüfən burdan ötərsən.

2.

Hər dəfə özündən çıxıb

qəbrimin yanından ötərkən

ala-bulud kimi dolursa könlün

get bir qəbir o yanda ağla özünü...

Baş götürüb

yanımdan həyəcansız ötəndə

anıların belə bağışlamaz.

Qeybin qayğılı səsi

xoş gəldin derkən

tənin ürpəşir bilirəm.

Qəbrimin yanında ləngiyib

gecəyə düşüb təntiyəndə

soyuqdan addımın dolaşanda

bu lal dilim də dinməz

bu kar səsim də çıxmaz deyim:

bir dur yanıma gəl.

Yuvasız və tək qalanda

çox gəlirsən

az gedirsən

o yanıma keçirsən

bu yanıma dönmürsən.

Onu istəyirsən

bir gün qızıb deyəcəm:

sən də ölməyə yer tapmırsan

məzarım təkadamlıqdı

get bir qəbir o yanda öl.

Sən də küsüb öləcəksən

gözdən-könüldən içdə...

Məzarım alınmaz bir ürək

Bir əsgər vətənini

anasıyla al-dəyişik salmışsa

bu vətən uğrunda savaşdığında

balasının ana ovcunda

özgür yaşayıb

onurlu öləcəyinə inanmışsa

Tanrı da döndərəmməz onu ölümdən.

Bir şəhid əmin yatdığı torpaqda

cənnəti görmüşsə

və bu cənnətin üstündə

qazilik keçər arzuların könlündən.

Üstündən saysız illər keçib

kiminçün yaşayıb

kiminçün öldüyüm yadımda deyil

dağılmış bir qurd yuvasında

kimliyim unudulmuş.

Məzarım alınmaz bir qala

kitabım susmaz bir tribuna

məzarım inləyir ürək kimi

küskün ruhların ayaqları altında.

Nazimin itirdiyi tablo

Bu gün yola çıxdım

rəssam dostum Nazim Şahın

fırçasında dodaqları quruyan

bir doğma anının yorğunluğunda

Şaman evi tablosunda gecələdim.

Babamın əziz yurdu

bəlkə də bu son gəlişimdir.

Sən nə yanımda,

nə ölənlərin arasındasan...

Heç Tanrı da istəməz

bulum yenə də səni

ürəkdən sarılım adına.

Burda Nazimin itirdiyi tablo

mənim hələ bitməyən

son şeirimdən bəhs edir.

Naməlum bir talenin rəngsiz kopiyasında

yaralarım qopur sal-sal

ürəyim də bulanır.

Həyatla savaşda

uduzmaq qüruruma toxunur.

Gerçəkdən təslim olduğumu görür kimi

yuxumda dəli-dolu

bir doğma dərd üzür könlümü.

Tanrım

sən də elə hey

pərişan görürkən məni

həm sevindirdin

həm də səbirlə sarsıtdın.

Nə yapmamı istərsən

sanki yalan və doğru bilməzsən.

Səbrinlə canımı yaxdın

Tanrım

halal etmək fikrim yox

keçmişin qəddar qətlini.

Oysa

asi çıxalım taleyin hökmünə

sonunda savaş səhnəmiz sağ qalır yenə

Nazimin qurumuş fırçasında

və Şaman evinin mistik divarlarında.

Mən qeybin içindən gəldim

…Hər dəfə də onu oxuyanda öz-özümə deyərdim:

görəsən, bu Osmanlı Dəyanət hardan gəlib…

Xaqani Qayıblı

Mən qeybin içindən gəldim.

Teleqraf tellərində

yorğunluğunu çıxaran

quş köçünün dağılan nizamı tək

yurd-yuvam tar-mar olanda

söz əlindən tutub gəldim.

Mən qeybin içinə gəldim

Borçalının lap dərin yerindən.

Pırlayıb quş tək uçdum

yad ayağı altından

fələyin dilindən yayınıb

təzə söz kimi düşdüm

Tanrının qafasına.

Nəbzimizin səsini

sözümüzün nəfəsini

yellər aparıb itirmiş

tərk etdiyimiz torpaqlardan

sanki gedər-gəlməzdən qayıtmışam

canım ağır və yaram ilacsızdı.

Ömrün pozulmuş dəngəsində

əllərim çənəmin altında

özümə bir ağı uyduraram.

Dilimdən dua kimi çıxıb

bir ocağın haləsində

öz qanına susayan

nimdaş bir yurd anısıyam

qoy dostlar oxuyub

gileylənsin arxamca.

Hardan gəlirdin

ay adam

ilin-günün şər çağında

bəlkə mənəm bulmadığın

ya da ölmüş bildiyin.

Amma yalan olsa belə

düzünü deyim:

kimliyini

tutamadığı sözü

aqibətini unutduğum

dostuma bənzəyirsən.

Bəlkə köçüm dağılıb burda

indi dar günümə gəlmisən.

Uca göyün altında

Başımın qovğası

sabahımın ölməz duası

həyatımı himn kimi ayaqda saxlar

bir vəfalı bozqurdun səsi

sinə dağlarımı qürurlandırar.

Uca göyün altında

bir türk odasıdı ürəyim

sakinsiz və təsəllisiz.

Divarlarda savaş tarixçələri

keçmişin qürurlu nəfəsidi.

Hər yaralandıqca

ruhum tərk olar səsimlə...

Axır bir gün dilim dönər

zalımın canın almağa

qarğış daşdan ağır gələr.

Ulus haqqın geri istər

öz qızmış öfkəsiylə

kimiliyinə şər atanın

məzarına el söyər...

Yaşam və ölüm

sarsılıb düşüncəmdə

içimdəki qaranlıq önündə acizəm.

Bir yovşan gölgəsinə sığınıb

fikir altında iki qatlandım

neyləyim sualı kimi.

Nəfəsimin qatili

1

Rastlarkən rəsminə itirdiyin birinin

üzü unudulmuş dostu görəndə

anılar adamın nəfəsini kəsir.

Bir hüzr törənində

bir doğma söz eşidəndə

bir əşyaya toxunub sındıranda

çox üzücüdür keçmişə dönmək.

İnsanı sükuta qovuşdurar anılar

bir naməlum qoxu duyanda

quşlar üstümü kirlədər deyə

bir ağacın yanından

ustufca ötəndə...

Bəzən ayaqda zorla dayanıb

həyata meydan oxurkən belə

anılar nəfəsimin qatili...

Üzünü heç görmədiyim

bir könül xoşluğu

adını heç eşitmədiyim

bir üzgünlük duyğusu

məni həyatımdan sapdırıb

məzarımdan belə didərgin salır.

2

Anılar qanımın səsi

durmadan tənimi oxşayır

ilk qar yağmurudu anılar

saçlarımda donub

üzümün qırışlarında əriyir...

Tamını-duzunu ayırd etmədiyim

yoxluğun həzzidi

acımasız tərk etdiyim yerdi anılar.

Bir axşam yol ayrıcında çaşıb

sabahı gözləyəndə

sağ-salim qalmaqçün

bəhanələr arasında vurnuxanda

nəfəsimin insafsız qatilidi anılar...

Tərpənməz canımı görəndə

özünüzü şaşırtmadan

cansız bir daşın yanından ötür kimi

yürüyün bu qətlin yanından

qismətinizin ardıyca.

Ömrün qışında vida günü

Tanrım

ölüm hələ son nəfəs deyil

buluşalım səninlə

ömrün bitdiyi yerdə.

Yaşamağa vaxt qalmasın

savaşmağa söz olmasın

ölməyə həvəs olmasın

yolda qalan kor göz olsun.

Ömrün qışında vida günü

gecənin şər vaxtında

sözlər donub buz bağlayar

sarmaşıb bir-birinə.

Səhər ertə tərslikdən

qıpqırmızı gün çıxıb

anıları əridər.

Bəzən olur özümü

tərk edilmiş yurd yerində

dizini qucaqlamış

bir kabus tək buluram.

Bəzən canımı özümə qısqanıb

həyatdan üşənirəm.

Bəzən də keyfini çıxarıb vida anının

Tanrının arxayın vaxtında

ölümün qulağına

bir çırtma vurmaq istərəm.

• “Yuğ” Teatrının yaradıcı kollektivi Estoniyada
• Ağadadaş Ağayev özünü təqsirli bilmədi - Məhkəmə
• "Bülbülün qonaqları" rubrikasında Fikrət Əmirov yad edildi