“Ulduz” jurnalının aprel sayında Könül Həsənqulunun “Dərgidə kitab” layihəsi çərçivəsində şeirləri çap edilib. Kulis.Az həmin şeirləri təqdim edir.

Sol çiynində qarğa gəzdirən qızcığaz

ZƏMİ NƏĞMƏLƏRİ

21:50

Sıx zəmi –
Uzun otlar, buğdalar...
Köksündə
Kərpicdən ev –
İçində bir cüt ağac.
Pəncərədən
İşığa qarışıb, çölə –
Zəmiyə sızan
Budaqlar...

Sıx zəmi...
Avqust... Yaşıl otlar...
21:50.
Göy üzündə
Yol alıbdır yolçular –
Qırmızı, göy və
Qap-qara buludlar.

Sıx zəmi –
Sünbüllərin bağrın yaran
Arpalar...
Müqəvvasız otluqlarda
Yuva qurub
Mürgüləyirlər
Quşlar.

Sıx zəmi –
Bir azca mən,
Bir azca sən...
Bir ovuc göy,
Bir ovuc yer
Və
Zəmi dolu
Buğdalar...


SÜNBÜLLƏRİN PIÇILTISI

Uzaqlarda külək əsincə
Qədim nəğmələr çalınar –
Zəmidə sünbüllər başlarını
Bir-birinin çiyninə qoyub
Pıçıldaşarlar...

Külək gücləndikcə
Onların da sürəti artar.
Beləcə bütün zəmi boyunca
Bir xəbər yayılar...
Bir nəğmə çalınar...


BİÇİNÇİ NƏĞMƏSİ

İyun...
Yasəmənlər
Jasminlər çiçəkləyir

Qollarında tumurcuqlar
Aprel
May
Uzaqdan əl yelləyir
Gülümsəyir
Gözdən itir

Qırmızı buludlar üzür səmada
Bir əlimdə dəmir nimçə
İçində çiy buğda
Dayanmışam
Göydələnin damında

Külək
Saçlarımı qaldırıb havaya
Oynadır əhvalıyla –
Sağa sola...

Sonra yanaqlarıma
Gözlərimə
Sığal çəkir saçlarımla

Baxıram əlvan buludlara
Dəstə-dəstə göyərçinlər uçub gəlir
Toplanırlar ətrafıma

(Əllərimə zillənibdir indi
Mavi göyərçinlərin qırmızı gözləri
Bu baxışlar hər səhər oxşayır
Öpür əllərimi…)

Əlimdə bir ovuc buğda
Və alıb
Göyərçinlərin baxışını da ovcuna
Əlim uçur havada…

Buğdaların vətəni – müqəddəs zəmi
Ağlayır uzaqlarda…

Biçinçilər orda
Sünbülləri biçirlər indi
Və folk nəğmələr oxuyurlar
Bu küləkli havada

Günəşsə zəmini qucaqlayır
Günəş
Şüalarına qarışıb
Zolaq-zolaq
Zəmiyə axır…
Hörüklü saçlarını –
Sünbülləri sığallayır…

Biçinçilər oxuyurlar orda
Biçinçilər…

Küləklərə
Buğda-arpa sevdasını üfürürlər

Həmin küləklərdi burulur damda…
Bu göyərçinlər də
O biçinçilərin nəğmə sədası altında
Səpdiyim buğdalara doğru
Uçuşaraq rəqs edirlər...

Biçinçilər…
Göyərçinlər…

Orda biçinçilər
Zəmiyə oraq vurduqca
Burda quşlar nəğmə deyir…
Göyərçinlər
Sərçələr sevinir
Pərvaz edirlər səmada…

BÖYÜK ŞAİR ÜRƏYİ

Mən silahı

İnqilabı

Üsyanları

Qəhrəmanı

Yalnız şeirlərdə sevirəm...

Aç ovuclarını sən –

Məğlub və azad...

Küləkləri qucaqla

Tut üzünü günəşə

Səmaya

Və daha uzağa

Sünbüllərə sığal çəkərək gəl...

Silahlar qatil

İnqilablar ötəri

Üsyanlar ağır

Qəhrəmanlıqsa addır.

Zəif səhhətini

Kədərli gözlərini

Və bir də o böyük şair ürəyini

Yanında da

Alışqanınla siqaretini

Götür gəl...

Gözləyirəm...

Ovuclarmda qızıl buğda

Əynimdə sevdan...

... zəmidəyəm.

TÜTƏK NƏĞMƏSİ

Mən özümdən çıxmaq istərkən

Yalnız evimdən çıxa bildim, çoban

Eynən o, məni düşünərkən

Siqaret qutusundan bir-bir çıxdığı kimi

Arxamca qapıları çırpdığım zərblə

Ölçülməz qəzəbim indi

Kaş ki, çıxarkən al yaylığım kimi

Dərdimi də açıb asılqana asa bilsəydim

İndi nə vardı sənin

Uzaqdan gələn tütək səsinə

Burdan nəğmə söyləməyə?

Bütövlükdə özümdəyəm –

Əllərim boş, biləklərim cızıq-cızıq

Hasarın çölündə yerə çöküb sonrama baxıram –

Yaşıl dağlar

Qoyun-quzu

Rəngbərəng damlar

Və yol!..

Nə yaxşı ki, yollar dünyanın

Hər yerində var

Yox...

Hələ kürəyimi ayırmıram

Evimin hasarından

Sən uzaqdan çal tütəyi, qara çoban...

Mən o nəğməni

Qızıl zəmiləri sevdiyim kimi

Elə uzaqdan sevərəm

QARABASMA

Ağır silahlar girir hər gecə yuxuma
Yad dildə danışan əsgərlər
Atəş açırlar çarpayıma
Üstümdən qırıcı təyyarələr uçur tavanda
Hardansa üst mərtəbədən
Cəsədimə dərman səpir helikopterlər

Hayqırtıma çatlayan divarlardan
Nəhəng traktorlar girir dörd tərəfdən
Şumlayırlar meyitimi... Qarışdırırlar məni torpağa

Savaş bitir

Üstümə sular səpilir
Ağrım kəsir

Torpaq olduğum yerdən buğdalar yetişir
Və qarğalar...
Qarğalar uçuşurlar buğdaların üstündə...
Bayraqlar sancılır zəmiyə boz rəngdə
Himn və folk mahnılar səslənir

Əcnəbi dildə...

Buğdalar biçilir...

Uzaqdan burnuma çörək ətri gəlir
Yuxum bitir...

(Budurmu şizofreniya?)

PENCƏK

Bir qadın vardı

Havalıydı

Axşamları xəlvət-xəlvət

Zəmidəki müqəvvaya yem aparardı

Müqəvvanın çiyninə zavallının

Ölmüş oğlunun pencəyi salınmışdı

Hər kəs

Qadın bunu hiss etməyəcək sanırdı

Qadını görcək zəmidəki qarğalar

Qoynuna sıxıb yavrularını

Üzüyuxarı baxırdılar

Ağlayırdılar qarğalar qadına

Qarğa dilində

Ağlayırdılar

Sükut edirdi sünbüllər hər axşamçağı

Qucurdu zəmi torpağı

Sinəsinə düşən unudulmuş

Əzik-çürük buğdaları

Ötürürdü küləklər bir-birinə

Öpürdü küləklər cümlə-cümlə

Dəli ana laylasını:

“Bu tikəni də ye balam

Ye ki rahat yatasan

Ağlayır bax qarğalar

Hamısı da acdılar

Ye qalmasın onlara

Bax ha

Onlara ataram...”

QARĞA YUVASI

O yamyaşıl tarlaların saraldı

Doldurdun qoynunu buğdalar ilə

Tökdü yarpağını xurma ağacı

Qollarına düzdün gör neçə meyvə

Bəs mən niyə yaşlanmadım İlahi?

Kimin lənətinə gəlmişəm belə?

Qurudu əkdiyim bar ağacları

Bir körpəm olmadı budağın əyə

Hər il təkrarlanır qoyduğun qanun

Çarx kimi fırlanır elədən belə

Mənim çarxıma bəs kim daş atıbdı?

De niyə dayanıb durduğu yerdə?

Bəlkə də görmürsən deyim bunları:

Sinəm buğdasızdır qollarım qısır

Müqəvva kimiyəm sarı tarlana

Köksümdə qarğa da yuva salıbdır

***

Bir əklil hör sünbüllərdən
Əllərini qanatsın
Əyil sər məzarım üstə
Torpağıma qarışsın

RİYAZİYYAT

YUXUSUZLUQ

Avqustda

Gecənin ən dəli saatlarında çökər yuxusuzluq

Güzgünün önündə

Saçımın buruqlarını sayıram:

Bir

İki

Üç

Dörd

Beş

Altı

Yeddi

Səkkiz

Sonra onları sənin bir əlinə – beşə

Sonrasa hər iki əlinə – ona vururam

Hesablayıram

Sənin günorta sığalından sonra

Barmaqlarının arasında

Haçalanıb-çoxalan buruqları

Hə... Yəqin ki, hardasa səksən olardı

On hissəyə ayrılmış buruqlar

Daha çox indi

Bu yuxusuz bənizə yaraşardı

De

Sevgilim

Əllərin hardadı?

17 x 2

Dünən

O göydələndən bir qız əydi boynunu aşağı

Ağırçəkili baxışlarını

Qara örpək kimi küçə fənərlərinin boynuna saldı

Söndü küçənin işıqları...

Əzildi təkər altında

Maşın yolunu keçən zolaqlı pişik balası

Hələ də

Qulaqlarımdadır o zavallının ağrısı

Saat – axşamın “a”sı. Küçə tamamən qaranlıqlaşdı

Qız

Sağ tərəfə əyib boynunu

Hz.İsa duruşuyla hər iki yana açdı qollarını

Və ordan özünü yerə atdı –

Sarıldı gecənin boynuna

Qucaqladı qaranlığı...

Çəkdi qaranlığın üzünə bir təbəssüm –

Qan qırmızısı!

Dünən...

Atdı özünü bir qız

O binanın on yeddisindən.

Özü də on yeddisində olardı təxminən

Asfalta dağıldı ipək kimi saçları

Qanı...

Duruxdum!

Niyəsini bilmədən

Onun yaşını ikiyə vurdum

Və sən yadıma düşdün

Əziz dostum...

Və onlar

Və çəkdiyin iztirablar

Bərbərxanada kəsdirib yerə tökdüyün uzun saçlar

Biləyindən zorla ayırdığım bıçaqdan yerə daman qanlar...

Düşündüm:

“Bu gün

Səninçün bir gözəl ölüm vardı

Onu da

Ölüb oğurladılar...”

TƏKAMÜL NƏZƏRİYYƏSİ

Darvin

Masamın üstündəki acı şokolad

Əriyir bir ucundan –

Fincana söykədiyi sol gicgahından

Axır ayaqlarınacan...

Darçınlı çaysa qoxusunda

Tavana xatirələr buxarlandırır bir yandan

Əgər mənim gözlərimlə baxsaz otağa

Göz-gözü görmür indi

Buxar-buxar xatirələrin nəhəng kölgələri altında...

Əllərim

Mühasirələniblər nəzəriyyələrinizin

Qalaq-qalaq kağızlarıyla

Düşünürəm ki, yalnız sosialistlərin

Beynini işğal elə bilərdi

Təkamül nəzəriyyəsi.

Bəs necə!? Axı “Əmək insanın cövhəridi!”

Mənə elə gəlir ki

Dilimizdə “cövhər” sözü yalnız bu cümlədə iş(!)lənibdi

Baxın professor

Axı mən necə inanım ki

Hamımızın əcdadı meymundur?!

Mənə görə rusun əcdadı da rusdur –

Bəyaz dərili

Mavi gözlü

Şux qamətli

Sarışın

Seyrək saçlı

Xasiyyəti qurudur

Məclislərdə bardaş qurub oturmaq

Onlar üçün “zapadlo”dur

Darıxmayın professor

Qayıdıram

İndi çay qaşığı axtarışındayam

Mətbəxdəki dolabda

Tapdımmı

Gəlib düşəcəyəm o şokoladın ərimiş canına!

Hə

Nəzəriyyələrinizin üstündəsə

Halqalanıb fincanımın

Alt nahiyyəsinin sarımtıl izi...

Bu Sizə nədənsə xəbər verirmi?

Elmi araşdırmalarınız yayındıra bilmir məni

Professor...

Darçınlı çay çökdürür burnumdan canıma

Onunla bağlı günlərimi...

Deməli

Belə çıxır ki, mən yalnız bu günü yaşamıram indi

Bu günün də üstünə gəlirik o günləri

O avtobusu

Üstü kəpənəkli çətiri

Mənim divardakı uzun şöləmi

Sonra o şölənin itdiyində

Onun gözlərindəki kədərin çəkisini...

... Üst-üstə gəlirik bütün saatlarııı, günləriii..

Qocalıram, Darvin...

Qocalıram...

Təbiət məni belə yıxmazdı

Əgər hər günümü ikiyə

Üçə

Beşə

Və hamısının hasilini bütövlükdə

Aparıb Ona vurmasaydı...

Bu da Sizə

Darçın qoxusunun sürətilə

“təkamül” nəzəriyyəsi

MOSKVA

DƏMİR ÇARPAYIDA QIZDIRMA

Sevgili Moskva

Və ordakı uşaqlığım – qırmızı çantalı qızcığaz

Qızdırmanın içində

Yeni yaşa kürəyi üstə uzanmışam çarpayıda
Gözlərimi yumub addımlayıram üzü “Voykovskaya” metrosuna
Tavandan özünü asan sapsarı lampa

Arsızca gözlərimin içinə dolur
Canlandırdığım küçəni

Sakinlər qarışıq narıncı un tək qovurur
Sonra

Var gücüylə üfürür qovurduğu un yığınını göz qapaqlarıma
Hər tərəf sapsarı şüa...

O əzəmətli küçə bir andaca yanıb-sovrulur

22:16

Otuz doqquz dərəcə qızdırma...
18:30-dan bəri bu dar otağa gur işıq saçan
Kiçik elektrik lampasıyla savaşmaqdayam

00:23

Sevgili Moskva...
Sənə qaçmaqda

Ayaqlarım kimi gözlərim də acızdır indi –

Qızdırma güllə yarası kimi

Yıxıb məni bu dəmir çarpayıya
Üstəlik tanavdan baxan 120 voltluq elektrik lampa...

Səni sayıqlamaq kimi

Sənə qaçmaq da var qırx dərəcə qızdırmada:
Alnımı pəncərəyə yapışdırıb qaranlıq tunelə baxıram metro qatarında
Uşaq gözlərimlə gözləyirəm indi

Bu dəqiqələrdə qatarın meşəyə çıxmasını
Meşədən mənə əl yelləyən

Gülərüz Olimpia Ayısı hələ də ordadırmı?..

Qırmızı binalarının üstündə bulud kimi ağappaq qar topaları
Qardan adamlara isti papaq geyindirən

Yumşaq ürəkli sarışın uşaqların
Ağaclarındakı dələlər

Yolqırağı meşələrində qaçışan məsud çöl dovşanların...

Qovaqlardan

Küknarlardan

Sırğa kimi sallanan sırsıraların da yadımdadı

Sevimli çantasını bir andaca yerə atıb
Şaxta vurmuş sərçəni əlcəyinin içinə salan

Onu ağ əllərinin arasında tumarlayan qızcığazın da yadımdadı

Bunları Qafqazda unutmaq çətindir, Moskva!..
Mən o qırmızı çantamı

Və toxunma əlcəklərimi
Yalnız o kiçik sərçəyə görə sevərək xatırlayıram...

Sevgili ana...

Burda mən

Qırx dərəcə qızdırma içində

Dəmir çarpayıya düşdüyüm kimi
Orda ağaclarından yerə – qarın içinə

Şaxta vurmuş sərçələr düşüb itirmi?..

İndi bu yüngül ədyalı üstümdən

Bir ağır dünya kimi qaldırıb sağ tərəfə atır
Ayaqlarım sənin soyuq

Ağappaq qar örtüklü küçələrinə doğru addımlayır...

DƏMİR FİNCANDA SÜD VƏ MOSKVA

Günəş batdı
Səma gözlərini yumdu
Qapqara göz qapaqları
Gecəyə bürüdü Moskvanı

Günorta yelləncəkdə yellənən körpələr
Axşam

Hündür bina mətbəxlərində süd içirdilər

Və yelləncək...
Yelləncək o an məxbəxlərdə
Pəncərə çərçivəsində qərar tapırdı
Yelləncək həmişə onu sevən uşaqlarladı –
Gah pəncələrdə
Gah rəsm dəftərinin vərəqlərində
Gah da inşalardadı

Həyat iyirmi bir il addımladı...

Günəş batdı
Qaranlıq
Bağrına basdı Bakını

Katya yatağına uzanıb gözlərini yumdu
Bu an
Uzaqda bir yelləncək

Yellənməyə başladı...

Katya ayağa qalxdı
Mətbəxə keçib dəmir fincanı südlə doldurdu
Fincanı
Odun üstünə qoydu
Və mətbəx pəncərəsinə yaxınlaşdı

Pəncərədən çöldə
Yelləncəkdən başqa hər şey vardı –
Şaxta vurmuş paltarlar və zivə
Yasamal dağları
Bomboz duman
Dumanın içində
Bir it də hürdü uzaqdan

Neçə mürgülü pişik səksəndirdi
Bir ağızlıq it nisgili...

İt bəlkə də yuxudaydı
İt bəlkə də sayıqlayırdı
Sevdiyi sahibinin adını

Sayıqlama
Pişiklərin vücudunu titrədib keçdi Yasamal dağlarına
...əks-sədayla

Və ordan da Moskvaya – Katyanın uşaqlıq oylağına...
Çilik-çilik etdi ordakı mətbəx pəncərəsini
Bu it həsrətinin cingiltisi...

İtin ağrısına Katyanın gözləri qızardı
İtin ağrısı
Katyaya tanışıydı...
Başını qaldırıb səmaya baxdı
(Əlbət it də səmaya baxırdı)

Ay isə bu pəncərədə işıq saçmırdı
Ay

Yataq otağının eyvanına baxırdı

(Ay çox yaxındadı
Mətbəxdən aya cəmisi on beş addımdı
Bircə Moskva uzaqdadı...)

Eyvana çıxdı Katya
Dirsəklənib bir xeyli aya baxdı
Və sonra aya uzun bir kəndir atdı
Kəndir aya dolandı
Bu an Bakıda
Bir neçə küçə qaranlığa boyandı

Kəndirin bir ucunu zərif biləklərinə doladı Katya
Və eyvandan tullandı havaya – birbaşa Moskvaya
Metro “Voykovskaya” yaxınlığına...

Moskva

Qırmızı beşmərtəbəli bina
Necə də qərib görünürdü
2013-cü il Moskvasında...

Və yelləncək...
Yelləncək paslanmışdı şimalın rütubətli havasında

Bəyaz gecəliyi əynində ürkək körpə addımlarıyla
Yellənçəyinə yaxınlaşdı Katya
Buz kimi dəmirlərindən yapışıb yellənməyə başladı uşaqlığına –
Qalxdıqca yalın ayaqlar havada
Saçları Moskva torpağını sığallayırdı...

Öz körpə gülüşünün uca səsinə ayıldı Katya!

Və bu an qəfil
Mətbəxdə süd daşdı...

F.Q.LORKA üçün...

LİMONLUQLAR ARASINDA

İndi hardasa bir qadın açdığı pəncərədən

Xırıltılı səsiylə evə yığır oğlunun ayaqlarını

Uşaqların top oynadığı

Toz-torpaqlı döngədən

Biri baxışlarıyla öpür sildiyi pəncərə şüşəsində

Döşəmənin üstə uzanıb uzun sarı saçlarını

Günəş kimi səpələyən

Balaca qızının əksindən

Qadın ömrünün

Ər dodaqlarından yorulub uzaqlaşan

Oğul alnını öpüb

Qız saçlarını hörən yaşlarındayam…

Mənimsə əllərim hələ də Uzaq Qərb limonluğunda

Sizin gur saçlarınızda dolaşıb-qalıb

Cənab Lorka!..

Buraxın evə qayıdım. Ömrümdə şər qarışır...

Baxın

Hətta qarğalar da uçuşurlar ağaclara bu saatlarda

Ac-yalavac körpə dolu

Dimdikləriylə qurduqları yuvalarına...

Günəş batar-batmaz yollayacaq məni uzaqlara

Bütün yarımçıq şeirlərinizi qulaqlarıma pıçıldayın

Qərb küləyilə köçün ruhuma

Mənimlə birgə qocalın

Qucaqlaşaq Sizinlə bu tərzdə

Qırmızı buludlar altında

Ətirli görüş yeri –

Sapsarı limonluqlar arasında...

19 avqust və QARA GÜNƏŞ

Ayaqlarından budağa bağlandılar sərçələr o səhər!

Üzlərini doğan günəşə tutub

Azacıq ümidlənirdilər..

Yerlərindəcə vurnuxur-vurnuxur

Qəhərin boğduğu səslərlə ciyildəşir

Ciyildəşirdilər

Hiss edirdilər yaxın on beş saniyənin faciəsini

Kövrək sübh nəğmələri sinələrində

Tir-tir titrəyirdilər

Günəşin görünməyən tərəfindəsə hüzur vardı

Günəş

Bizə görünməyən tərəfində batmaqdaydı...

Ordakı ölkələrdə şər qarışırdı

Orda silahlar əlləri tanımırdı

Orda yadelli sərçələr

Hüzur içində mürgüləyirdilər

Nika da yatırdı günəşin batan tərəfində

Sinəsi buğda dolu qızıl zəmidə

Saçları sünbüllər üstə

Areslə qol-boyun

Hüzur içində

Günəşin doğan tərəfindəsə hər şey tam başqaydı

Burda

Qarğalar da çəkilmişdi göy üzünə

Sükutda bir atəş qorxusu vardı...

İlk güllə sınaq üçün havaya açıldı

Silah köhnə silahıydı

Silah hələ yararlıydı

Silah

Şairləri yaxşı tanıyırdı –

Alnından

Sinəsindən

Dizlərindən

Və əllərindən...

Ən çox əllərindən alınırdı onların həyatı!

Silah onların

Bircə kürəyinə yol tapmamışdı

Atəş açıldıqca

Açdılar onlar da

Çilli qanadlarını darlığa

Sonra

Budaqdan yıxılıb ayaqlarından asıldılar havaya

Avqustun yandırdığı səkini

Boyadılar qırmızıya –

Şüarlar yazdılar öz kölgələrinə axan qanlarıyla

Sinələrində parça-parça oldu söylənməmiş neçə nəğmələr

O səhər solçuları

Şairlərlə birgə güllələdilər...

QARAÇI QOLLARINDA

Ay baxır Əndəlüs çöllüyünə...

Turş qoxulu limonluqlar arasında
Həzin-həzin

Ağlayır yenə o gitara
Bir qıvrımsaç

Qarabuğdayı qaraçının qollarında

O qəmli gitara

Sanki hər simində can verir avqust axşamına

Və uçur Si bemolla
Ağ buludların arasından boylanan
"Qara ay"a...

Ağlayıııır, ağlayııır, ağlayır o gitara...
Nəqarəti yenə də:
“Federiko
Qarsia
Lorka”

SESAR VALYEXOYA MƏKTUBLAR

BİRİNCİ GÜNÜN MƏKTUBU

Bir addımlığında dayanmışam küçənizin!
Küçəniz
Bir addımlığındadır küçəmin

Bir özüm bəs etdim küçəmin
Sizin küçənizə qədər uzanmasına
Bir də

Kipriklərindən məzarlıqlar asılan gözlərim


İKİNCİ GÜNÜN MƏKTUBU

Əlindən tutuduğum yanımdakı bu balaca qız
Uşaqlığımdır, senyor Valyexo

Tanış olun
Ancaq Siz ona diqqətlə baxmayın...

Utanır
Üst-başı toz-torpaqdır
Köynəyinin dirsəkləri də
Atasının dağılmış pencəyinin cod parçasıyla yamaqlanıbdır

Hələ Sizə deyim alnındakı çapıqdan o, necə utanır
Çapıq kərpic zərbəsindən qalıb
Kərpicsə
Qonşuluqda uçurtduğu köhnə evdin divarından aşıb

Bu qızcığaz evciklərlə deyil, evlərlə oynayıb –
Qurub, tikib və sonra “babaaax!” dağıdıb...
Küçəsini
Sizin künənizə qədər uzadıb...
Üst-başının kiri və dizlərinin yarası da bu adətindən qalıb

ÜÇÜNCÜ GÜNÜN MƏKTUBU

Heç kim qalmayıb arxada
Bircə uşaqlığımla ikimizik

Əl-ələ tutub baxırıq işıqfora

İşıq qırmızıdır!
O da bizim kimi yolayrıcındadır –
Kommunizmdən kapitalizmə keçməyib hələ də...
Bir əlimi bərk-bərk sıxan bu inadkar qızcığaz
Pişik balası kimi sol tərəfimi cırmaqlayır
Deyin, axı hansı tərəfə

Addım ata bilərəm mən bu ətalətlə?!

DÖRDÜNCÜ GÜNÜN MƏKTUBU

Küçəniz
Bircə addımlığımdadır...
Küçənizə keçmək
Yanımdakı körpənin bircə anlıq əl boşluğundadır!

Senyor Valyexo

Çoxdandır ağlımda bir sual dolaşır
Söyləyin
Bakirə və yorğun-bulanıq gözləriylə
Günəşin doğmasına baxan qoca rahib Santyaqo öləndə
Əlindən xaç boşalıb-düşdü, bunu təxmin edirəm
Fəqət sonra

Yaxasından yapışdımı Tanrının o, həmin əllə?!

Sizi bilmirəm
Ancaq ki mən
“Ölərkən insanın xasiyyəti də dəyişir” deyə düşünürəm...

BEŞİNCİ GÜNÜN MƏKTUBU

Burda bir fahişə vardı.

Adı nə Donna nə də Viktoriaydı
Onun söyüşlərindən qonşular qulaqlarını tutardı

Qonşular öldü...
Söyüşlər qulaqlardan yetim qaldılar havada
Küləyin ətəyindən yapışıb dolaşdılar o başa-bu başa
Və onları duyan şəhər sakinləri
Hərəsi öz ünvanına bir pay götürdü

Sakinlər öldü
Ağaclardan asıldı söyüşlər, hopdular yarpaqlara

Yarpaqlar töküldü
Söyüşlər payızın nəm torpağını öpdü
Torpaqla qucaqlaşıb eləcə getdilər torpağın canına

Sonra fahişə öldü...
Basdırdılar onu söyüşlərinin qoynundaca

ALTINCI GÜNÜN MƏKTUBU

Əvvəl
Şən dostlarım vardı uşaq bağçasında
Bir gün hər şey dəyişdi!
Anam gəldi dalımca
...anası gəldi dalınca
Analar gəldi övladlarının dalınca
Uşaqlar öldü!

Sonuncu dəfə mən bağçadan çıxanda
19 uşaq və 2 tərbiyəçi vardı sinif otağında
Anamın əlindən tutub mən qapıdan adlayanda
Qapının arasında

21 nəfər əzilib-öldü!
Biz ordan uzaqlaşdıqca
Onlar get-gedə zəifləyən səsləri ilə keçinirdilər qulaqlarımda...

Heç bilmirdim
Haçansa yenidən geri qayıdıb həyat verəcəyəmmi onlara?
Yoxsa
Cəsədlərindəncə yaranan həşəratlarla
Gəmirilmiş olacaqlarmı mən qayıdana?..

YEDDİNCİ GÜNÜN MƏKTUBU

Böyüdüm...
Mən böyüdükcə ağaclar kiçildi

Divarlar alçaldı

Damlarda boşluqlar yarandı evlərə yağışlar damdı

Qırmızı bayraqlar üç rəng aldı
Önünə çiçəklər qoyduğum heykəllər aşırıldı
Heykəllər daha çox
Barmağıyla burnunda qurdalanan və kirli dırnaqlarını
Çeynəyib gülən uşaqların gözləri önündə aşmaqdan utanırdı

Sonra

Gözüqıyıq çinlilər əllərindəki texniki oyuncaqlarını ölkəmə dağıtdı
Kağız məktublar sandıqlarda saraldı

Anlayacağınız qədər

Mən böyüyənə uşaqlığımdan heç nə qalmadı
Elə bu məktubu da Sizə həmin oyuncaqlardan birində yazıram
Və yazdıqca düşünürəm ki

“yazmaq” sözünü başqa məsdərlə əvəz etmək lazımdı

SƏKKİZİNCİ GÜNÜN MƏKTUBU

Böyüdükcə böyüdüm! Elə böyüdüm ki qonşular öldü
Qohumlar öldü
Məni böyüdən əllər öldü

Bütün ölülərdən qaçıb sığındığım kişi – sevgilim öldü...
Sevgilim öldü

Bir fahişənin qollarında

Elə o andan salındı məzarlıqlar, senyor Valyexo!..
Qadınlar öldü!
Qadınlar öldü yeniyetmə yaşlarında
Qadınlar öldü...

Qadınlar öldü orta yaşlarda
Qadınlar öldü...

Qadınlar öldü qırmızı dodaq boyasıyla...
...zəhərlədilər ürəyimdəki kişini
Zəhərləndi ürəyim
Ürəyim öldü...

Sinəmdə sol tərəfdəki boşluğa

Qərənfillər düzürəm indi...

Bir kişinin qollarında
Qucağında
Bir qəbiristanlıq qadın öldü müxtəlif yaşlarda
Müxtəlif saç düzümündə
Müxtəlif çəkidə
Boyda...

Fəqət hamısı eyni ədada öldü!

DOQQUZUNCU GÜNÜN MƏKTUBU

Məzarlıqlar...
Məzarlıqlar necə də darıxdırıcıdır, senyor Valyexo, məzarlıqlar!..
Məzarlıqlar sinəmdə salınıblar...

Və yenə qarğalar...
Başımın üstündən dağılmır qarğalar...
(Lənətə gəlsin “şizofreniya” termini!

Qarğalar ölülərin qoxusuna yığışırlar!)

Nəyimə gərəkdir bu çiçəklər-ağaclar
Xoş niyyətli insanlar nəyimə gərəkdir?
Nəyimə gərəkdir dostlar?
Nəyimə gərəkdir payız
Qış
Yaz
Yay?

Nərdivanın altında
Sarılıb boynuna

Sığallayıram bu qayğısız qızcığazın daraqsız saçlarını
O isə məni elə hey qınayır
Və dayanmadan
Sol əlimi bərk-bərk cırmaqlayır...

ONUNCU GÜNÜN MƏKTUBU

... və mən yoxam

Küçəyə çıxın, senyor Valyexo!

Sol tərəfə baxın

Mənəm –

Sol çiynində qarğa gəzdirən qızcığaz

Qarşılayın...

HƏRB və SÜLH

BASQIN

Atəş açmayın!

Silahın lüləsinə zillənən dupduru gözlər

Bir az öncə döşəmənin üstündəki oyuncaqlara baxırdı.

O oyuncaqlar da silahıydı...

Qəddarlaşmayın!

Bu körpənin təbəssümü

oyuncaq əsgərləri çox sevdiyindəndir ki

belə yayılıb çöhrəsinə...

Oynamayın...

Oynamaqçün o, yetərincə böyüməyib hələ.

AXINA QARŞI ÜZƏN BALIQLAR

Atəşkəsi öncə torpaq hiss edər!

Gecələr yağış yuyar sinəsində

Yara misalı açılan boş məzarları –

Öncədən qazılmış əsgər yuvalarını.

Və sonra günəş qurudar

Bu ovuq-ovuq yaraları,

Bu kor quyuları!..

Qaysaqlanar torpaq yarası atəşkəsdə

Qaysaqlanar...

Oldumu torpağın sinəsi

Yarasııız

Hamaaar

Çiçəklər boylanar əsgər yoluna

Çiçəklər boylanar...

Atəşkəsi öncə təbiət hiss edər!

Asfalt daşları

Çaylaqlar...

Qorxusunu soyunub axına qarşı üzən balıqlar...

Özünü çay daşlarına vuran bu balıqların canında

Nə bir qorxu görə bilərsən

Nə də bir yara!

Və qıvrıla-qıvrıla

Torpağın köksündən üzünə çıxan ilanlar

Bəlkə də ilk dəfə atəşkəsdə

Günəşlə sevişib

Otluqlarda yatacaqlar...

GÖYƏRÇİN VƏ QURŞUN KÖLGƏLƏRİ

Aprel…
Səma aydın
Hava ilıqdır

Şəhər
Kürəyi üstə uzanıb günəşə baxır
Sinəsində ağ göyərçinlər
Qara kölgələr salır

Burda –
Günəşlənən şəhərdə mən
Damda çöl göyərçinlərinə
Buğda səpirəm

Burda qapı zəngini
Əlində məktublar və ədəbiyyat dərgiləri
Kübar geyimli poçtalyonlar çalır

Ordasa ölüm!..
Ölüm
Qapıları taybatay açır!
İçəri girib əylənir
Ucadan qəhqəhə çəkib çıxır…

Ölüm küçədə
Qoca poçtalyonu kürəyindən vurub yıxır
(ömrünün qalığı səkiyə dağılır)
Bağrına sıxdığı məktublar qana boyanır

Orda şəhər
Ölkəyə üzü üstə sərilib ağlayır
Ölüm yaxındadır!!!!!!!
Ölüm yaxındadır!!!

Orda
Şəhərin kürəyinə qurşunlar kölgə salır…

Ölüm!..
Ölüm qapıları taybatay açır…

Şərabı başına çəkir
Qədəhləri sındırır!..

Orda evlərin damında
Qanlı çəkməli və əllərində ağır silah
Yadelli əsgərlər addımlayır…

Ölüm...
Ölüm yaxındadır!!!

Və aprel...
Qurşun qoxulu şəhərlərdə
Hava həmişə dumanlıdır...

DOSTUMA

ONUN FOTOŞƏKLİ İLƏ DANIŞARKƏN

Dağınıq saçların əhvalından
Baxışların uzaqlığımdan
Dodaqlarınsa susuzluğundan xəbər verir

Rəsminə deyil əhvalına baxıram
Yaxından həzin bir səs gəlir
Sakitcə qulağıma pıçıldayır
Nazim Hikmət:

“Bir gönülde iki sevda olmaz yalan!
Olabilir!”

Dodağımdakı ilıq təbəssüm də
Bunu təsdiqləyir.

• Volter: “İngilislər çox gülməli xalqdır”
• Falçını zorlayan kişinin faciəsi - Tanrı quşu niyə gəlmədi?
• Federiko Fellini: “İcazə verin, sizə yeni xatirələr uydurum...”