Kulis.az Alov İnannanın "Hər şey yaxşıdır" yazısını təqdim edir.

Təhsilimi bitirib kəndimizə dönmüşəm.

Ev qohum-əqrəba, qonum-qonşu, səslərini başlarına atmış uşaqlarla doludur.

Düzü, evə gələndə bu mənzərəni heç gözləmirdim, ancaq sağ olsunlar anam və bacılarım, kənddə məni o ki var reklam eləyiblər.

Söhbət mənim uzaq diyarda aldığım təhsildən, daha doğrusu, bitkilərlə, heyvanlarla, hətta həşəratlarla qura bildiyim ünsiyyətdən, onların dilini bilməyimdən gedir. Şübhələnən, maraqlanan, inanan, istehza edən, hətta mənə övliya kimi baxan adamların sualları, replikaları, məsləhətləri bitmək bilmir.

Axırda özümdə cəsarət tapıb yuxusuzluğumu və yorğunluğumu, üstəlik, yatmaq üçün gec olduğunu dilə gətirib anamın məzəmmətli baxışları altında qonaq-qara ilə xudahafizləşib onlardan aralanıram.

Anam ardımca gəlir, qonaqlara ayıb olduğunu deyir, illah da elədiyim bu hərəkətə görə məndə vicdan ağrısı və günahkarlıq duyğusu oyatmaq üçün dəridən qabıqdan çıxır.

“İki gündür yatmıram” – şişirtmək məcburiyyətində qalıram – “camaatın yanında yuxulayıb xoruldasam yaxşı olar?!”

Anamın zəif yerindən vururam – “camaatın yanında yatıb xoruldamaq” cümləm onu tutur.

Görünür, anam bir anlığa dediklərimi xəyalında canlandırır, hətta yəqin ki, bu mənzərənin arxasına əlavələr də eliyir – pıqhapıq gülən qonaqların məzələnə-məzələnə sağollaşıb getdiklərini də görür. Ona görə də ədəb-ərkanla onlardan ayrılmağımı daha münasib bilib məzəmmət etməyi buraxır.

Səhər – əslində günorta – ayılanda həyətdən gələn gülüş və danışıq səslərini ayırd eləməyə çalışıram. Qulaqlarımı daha da şəkləyirəm. Arada adım çəkilir. Yenə xeyli qonaq-qara var. Deyəsən, hamı məndən “hokus-pokus” gözləyir.

Hər cür sual var, xüsusilə uşaqların maraqları daha çox xoşuma gəlir: “O arı nə vızıldadı? Bu qızılgül nə fikirləşir? O it hürüb nə deyir? Bu tut ağacının beyni hardadı? Ağcaqanadlar güləşə bilir? Almanı yeyəndə onun canı ağrıyır?”

Belə çətin olacağını bilmirdim. Suallar bildiyim və bilmədiyim yerlərdən gəlir. Nə isə. Bir təhər yola verirəm gedir.

Ara sakitləşir. Anamın bağçadan məni çağırdığını eşidirəm:

– A bala, kartofu bu merətlər basıb yeyir. Gör, nağayrırsan.

Bağçaya girər-girməz xoş qoxulu tanış havanı ciyərlərimə çəkirəm. Kartof sahəsinə yaxınlaşıram.

Hər şey ilk baxışda normal görünür. Ancaq yarpaqların arxasında çoxlu kolorado süfrələri var. Arada üstü bəzəkli koloradolar da gözə dəyir.

Qısa müddətli meditasiya və söhbətə hazıram. Ancaq böcəklərə deyəcək sözüm yoxdur. “Nə deyim onlara?” – anama baxıram.

Anamın üzündə maraq və acıq var:
– Nə deyəcəksən, de ki, cəhənnəm olub getsinlər kartofluğumdan.

Ünsiyyət başlayır. Anamın tələbini onlara çatdırıram. Koloradolar cavabı gecikdirmirlər:

– Getsək, badımcanlara gedəcəyik. Anan bunu istəyərdimi?

Anam az qalır dəli olsun. Onun söyüşlü cavabını əlbəttə ki, koloradolara olduğu kimi tərcümə eləmirəm.

Koloradolar bu dəfə pomidorlara gedəcəklərini bəyan edirlər.

Anam təzə-təzə çiçəkləyən pomidorlara baxıb səsini bir az da qaldırır.

Koloradolar başqa şeyləri yeyə bilmədiklərini deyirlər.

Mən tərcüməçiliyi dayandırıb birbaşa onlarla söhbətə başlayram.

Koloradolara ədalətsizlik haqda göndərdiyim dalğalara onlar məntiqli cavab verirlər: “İnsanların yeyə biləcəyi yüzlərlə qida məhsulu var. Onlar isə cəmi cümlətanı 3 bitki ilə qidalanırlar. Onlar da yaşamaq və törəmək istəyirlər. İnsanların özlərini dünyanın mərkəzinə qoymağı ədalətdirmi?”

Sözüm bitib. Söhbətimizi anama çatdırmağın heç bir mənası yoxdur.

Əlacsız halda anama baxıb bağçanı tərk eləyirəm. Anamın üzündəki acıq, məyusluq hamısı bir-birinə qarışıb. İlk təcrübəmin uğursuz nəticəsi məni də kədərləndirir.

Hələ də transdan çıxmamışam deyə, xiyar ləklərinin altından iki danadişinin yaydığı xoşbəxtlik dalğalarını tuturam.

Danadişilər bizim gülərkən buraxdığımız dalğalardadırlar. Onların ünsiyyətindən anladıqlarım məni xeyli güldürür və kefimi açır.

Sən demə, dünən qonşunun balaca oğlu bunlardan birini tutub cəzalandırmaq üçün diri-diri torpağa basdırıb. Və beləcə hamı xoşbəxt olub; uşaq danadişini cəzalandırdığını düşündüyü üçün, danadişi də öz sevimli məkanına dönüb ucuz qurtulduğu üçün.

İndi durub uşağa desəm ki, danadişilər elə torpağın altında yaşayırlar, nə olar. Beynimdən keçən ani fikrin dərhal üstündən keçirəm.

Heyvanların, həşaratların və bitkilərin dilini biləndən sonra insanların tərəfini tutmaq çox çətindir.

Kədərli halda yuxudan doymadığımı deyib yenidən yatmağa gedirəm.

Yenə çox yatmışam. Yaxşı ki, mənə dəyib dolaşan yoxdur. Həyətdə sakitçilikdir, deyəsən. Məndən çıxmayan iş. Nə əcəb pəncərəyə düzülmüş dibçəkləri indi görürəm. Aha. Ağlıma bir fikir gəlir. Anamın çiçəkləri ilə söhbət eləmək.

Dərhal onlarla eyni dalğaya keçirəm. Ən gözəgəlimli çiçəkdən soruşuram: Çiçəklərdən ən canlısı sən görünürsən. Yəqin heç problemin zadın yoxdur, eləmi?
– Daim yamyaşıl və diri görünməliyəm. Keçən aylarda eyni kökdən olan bacımı bir az solğun göründüyünə görə anan qazların qabağına tulladı. Elə qorxmuşam ki, indi bütün su ehtiyatımı çiçəklərimə vermək əvəzinə yarpaqlarıma verirəm.

– Hmm. Kədərlidir. Dilin olsaydı, anama nə deyərdin?

– Deyərdim ki, verdiyin qədər ala bilərsən. Bizi susuz qoyub, ya da suda boğub yaşıllıq istəyə bilməzsən.

Çiçəyin çatdırdıqları məni silkələyir. Haqlısan, – deyib onun yarpaqlarını sığallayıram.

Otağımdan zala keçirəm. Divanda sərələnmiş pişiyimiz tənbəl-tənbəl gözlərini açır, sonra məni görmürmüş kimi saymazyana mürgüləməyə davam edir.

Onun laqeydliyi bir anlığa eqoma toxunur, qucağımda böyümüş bu pişiklə neçə illər evdaşlıq eləmişik axı. Pişiyə göndərdiyim siqnallara acıq dalğasında cavab gəlir: “Sən niyə mənim adımı “Bülbül” qoymusan?”

Özümü gülməkdən zorla saxlayıram: “Sən balaca olan vaxtlar qardaş-bacılarının içində ən qorxunc ciy-ciy səs sənin idi. Mən də səni daha da sevimli eləmək üçün bu adı qoydum. Yəni, sənin ciyiltili miyoldamalarını bülbül səsi kimi eşitmək üçün”.

Pişik düz gözlərimin içinə baxır. Hələ də acıqlıdır:

– Mənim bülbüllərdən xoşum gəlmir. Onları harda görsəm tutub boğmaq istəyirəm. Həmin anda da ağlıma gəlir ki, mən də bülbüləm. Ancaq sonra baxıb görürəm ki, həm də bülbül deyiləm. Mən uça bilmirəm və miyoldayıram!

Pişiyin dərdini anlayıram: “Vay-vay. Anladım sən niyə acıqlısan və özünü sevmirsən”.

– Məni kim sevir ki... Anan neçə dəfə məni evdən azdırıb, özüm qayıdıb gəlmişəm.

– Məni bağışla. İnan, sənin adını qoyanda, tam bunların əksinə, sən daha çox seviləsən deyə, bu adı seçdim.

– Adımdan da zəhləm gedir, özümdən də, sizdən də! – Pişiyin gərginliyi aqressiyaya çevrilir. Dəqiq bilirəm, bu an ona yaxınlaşsam, məni çırmaqlayar.

– Yaxşı. Gəl, sənə təzə ad qoyaq.

Pişik mənə şübhə və acıqla baxmaqda davam edir.

– Tamamilə sənin sevdiyin ad olsun. Bu dəfə sən həm adını, həm də özünü sevəcəksən. Sonra da hamı səni sevəcək.

Tərəddüdlü baxışlar və dalğa axınlarıyla qarşı-qarşıyam. “İcazə ver səni sığallayım”.

Pişik “sığal” sözünü hiss edən kimi duruxur. Dalğalar dəyişir. Deyəsən, onda mənə qarşı mənə güvən duyğusu oyanır. Cəsarətlə və şəfqətlə pişiyi sığallamağa başlayıram. “Sən yupyumşaqsan. Gəl, sənin adını Yumuş qoyaq.”

– Doğrudan yumşağam? – Pişiyim artıq xoşbəxtlik dalğaları saçır.

– Hə, özü də yumşaqsan yoxe, yupyumşaqsan, Yumuşum.

Aha. Təzə ad pişiyimi məst eləyib. Nazlana-nazlana guya tərəddüdlüymüş kimi quyruğunu oynadır.“Olsun. Mən bu gündən Yumuşam.”

Yumuşla eyni dalğadayam. İkimiz də xoşbəxtik. Bəlkə də illərdir, sığal və qucaq görməyən Yumuş insan kimi mənə sarılıb.

Xəyalımda Yumuşun adqoydusunu ev əhli ilə necə keçirəcəyimlə bağlı planlar qururam.

Əhvalıma “nəhayət, bir işə yarayıram” sevinci də əlavə olunub. Hər şey yaxşıdır. Hətta çox yaxşıdır.

• Üzeyir Hacıbəyovla qohum olan, Dövlət Filarmoniyasına adı verilən bəstəkar
• Avroviziya 70 illiyini yeni loqo ilə qeyd edir
• Məşhur sənətçinin ifasında "Sən gəlməz oldun"