1872-ci il 13 noyabr, saat 07:35-də Fransanın Havr şəhərində incəsənət inqilabı baş verdi.
Rəssam Klod Mone qaldığı mehmanxananın pəncərəsindən görünən mənzərəni çəkməyə başladı. Nəticədə “İmpression, Soleil Levant” (“Təəssürat, Doğan günəş”) əsəri ilə yanaşı yeni bir cərəyan meydana gəldi-impressionizm.
İmpressionizmin nə vaxt yarandığını gününə və saatına qədər dəqiqliklə necə bilirik?
Bu Texas Dövlət Universitetinin astrofiziki Donald Oslon xidmətidir.
Sənətşünas Jeraldin Lefevr və Marmotten-Mone muzeyinin direktor müavini astrofizikdən rəsmin yaranma tarixçəsini araşdırmağı xahiş edirlər.
Özünü “astronomik xəfiyyə” adlandıran alim də işə Monenin qaldığı mehmanxana və otağı tapmaq üçün xəritə və şəkilləri öyrənməklə başlayır.
Sonra o, dövrü, fəsli və günün vaxtını müəyyən etmək üçün astronomiyaya müraciət edərək doğan günəş və aydan istifadə etməklə rəqəmsal hava müşahidələri hazırlayıb.
Rəsmdəki küləyin şərqdən qərbə doğru əsdiyini göstərən tüstü son ipucu idi.
Yuxarıdakı tapıntılar və Monenin tablodakı imzasında yer alan “72” rəqəmi sirri çözməyə kömək elədi. Bu rəqəm rəsmin 1872-ci ildə çəkildiyini bildirirdi.
Astronomik xəfiyyə isə ayı, günü və saatı dəqiqləşdirdi.
/National Geographic Azərbaycan
