Bu gün dünya şöhrətli Çili şairi, Nobel mükafatçısı Pablo Nerudanın doğum günüdür. Kulis.az bu münasibətlə Salam Sarvanın Pablo Nerudadan tərcümələrini təqdim edir.
Niyə təyyarələr öz uşaqlarını
gəzməyə aparmır heç?
Limonların üstündə kürt yatan
hansı sarı quşdu axı?
Vertolyota kim öyrədəcək
günəşdən bal yığmağı?
Aydın ay harda saxlayır
gecənin un dolu kisəsini?
***
Görən, fransız baharları
bu qədər yarpağı haradan tapır?
Arının qovduğu kor
harda gizlənsin, harda?
Nədən bişirəcəyik çörəyi
sarılıq qurtaranda?
***
Dəvə tısbağadan soruşdu:
– nə var donqarının altında?
Tısbağa soruşdu dəvədən:
– portağalla nə pıçıldaşırsan?
Harda daha çoxdu yarpaq –
bağda, ya Keçmişin Cəngəlliyində?
Yarpaqlar niyə özünü öldürür
saraldığını bilən kimi?
***
Sülh göyərçini sülhdümü?
Hökmən savaşdırmı pələng?
Niyə ölümün coğrafiyasından
dərs keçir professor?
Və nə gəlir başına
dərsə gecikmiş qaranquşların?
Doğrudanmı, səmada
şəffaf məktublar gəzir?
***
Kimə gülümsəyir düyü
dişlərini ağarda-ağarda?
Qızılgülün yüz ətəyi var,
bəs Karakas gözəlinin?
Niyə məni birələr dişləyir,
bir də bu ədəbiyyat çavuşları?
***
Görən, nə qədər qızıl var
qarğıdalı krallığında?
Bilirsənmi, Pataqoniyada
duman yaşıl olur günorta?
Kimdi suyun altındakı
tənha su bakında oxuyan?
Qarpız nəyə gülür axı
öldürülərkən?
***
Daha bir-birini sevməyənlərin sevgisi
harda yaşayır onlarsız?
Gözlərimdən soruşdum:
– bir də nə vaxt görüşəcəyik?
Mənzərə dəyişəndə sənin əllərin də
əlcəklərin üstündə dəyişdimi?
Göyün xışıltısı nə qoxuyur
çayın mavi nəğməsi altında?
***
Hamı üçün dörddü – dörd?
Oxşardımı görən bütün yeddilər?
Eynən sən gördüyün işıqdımı
dustağın yuxusuna girən işıq?
Bilirsənmi, ağır xəstələrin apreli
hansı rəngdədi?
Qərbin hansı ölkəsi
lalələrin bayrağı altında yaşayır?
***
Qocalar niyə xatırlamır
köhnə borclarını və yanıq yerlərini?
Bu, özünü itirmiş
qızcığazın ətiriydi?
Niyə kasıblar bir-birini unudurlar
varlı yaşayarkən?
Hardan elə zəng tapım ki,
sənin yuxularında səslənsin?
***
Qəribə deyilmi ki,
səhrada səyyaha düşməndi günəş?
Və qəribə deyilmi ki,
bunca mehribandı xəstəxana bağında?
Aydakı torda
balıqlardı, ya quşcuğazlar?
Özümü harada axtarıb-tapdım –
məni itirdikləri yerdə?
***
Həyat – bir-birindən fərqlənməyən
iki işıq arasında tuneldimi?
Ya iki tutqun üçbucaq arasında
işıqlanmadı?
Bəlkə də, bu,
quş yaradılmaq istəyən balıqdı elə?
Ölüm yoxluqdan gəlir,
ya təhlükəli substansiyalardan?
***
Hardadı o uşaq –
hələ də məndədi, ya gedib?
O uşaq bilirmi ki, biz heç vaxt
bir-birimizi sevməmişik?
Nədən bu neçə vaxtda
onunla bir yerdə böyüdük – ayrılmaqçün?
Nədən ikimiz də ölmədik,
uşaqlığım ölərkən?
Nədən mən ruhdan düşəndə
yenə də dik durur skeletim?
***
Niyə gizli doğulmadım?
Və niyə tək böyüdüm?
Bu dünyada mənim əvəzimə kim yaşayırdı,
mən yatarkən, xəstələnərkən?
Hansı bayraq ucaldı
unudulduğum yerdə?
***
Kəpənək oxuyurmu
pərvazlanan qanadlarının kitabını?
Hansı əlifbanı öyrənib arı
xəritələri oxumaqçün?
Milçək həlak olmuş yoldaşlarını
hansı ədədlərə vurub çoxaldır?
Qasırğa necə adlanır
qopmadığı zamanlar?
***
Buğdanın üstündə kimin zəhməti daha çoxdu –
insanın, ya günəşin?
Küknarla lalənin arasında
torpaq kimi daha çox sevir?
Çovdarla səhləbin arasında –
kim daha əzizdi ona?
Niyə qızılgül belə təmtəraqlıdı,
çörəyin qızılı saxtadı amma?
Payız – ilin leqal fəslidi, ya gizli?
Tərcümə edən: Salam Sarvan
