Bu gün görkəmli ABŞ şairi, yazıçısı və dramaturqu Lenston Hyuzun doğum günüdür.
Lenston Hyuz (1902-1967) Harlem Renessansı (afro-amerikan mədəniyyətinin 1920-1930-cü illərdəki çiçəklənmə dövrünə verilən ad, afro-amerikan yazıçı və rəssamlarının aparıcı olduqları mədəni hərəkat) dövrü şairlərindəndir. O dövr ki, “irqi qürur” hissi qaradərililəri rasizmə qarşı qaldırmışdı və onlar ağların mədəniyyətinə cavab olaraq öz Afrikan köklərinə bağlı mədəniyyətlərini üzə çıxarmağa başlamışdılar.
Lenston Hyuzun da bütün şeirlərində bu dövrün özünüdərk prosesi əks olunub. “Zənci” adlı şeirində Hyuz afro-amerikalıların tarixini, keçmiş sınaqlara, bəlalara necə dözdüklərini və indi də dözməkdə olduqlarını əks etdirib. Şair özünü işçi, qul, nəğməkar, qurban kimi təsvir edərkən əslində müxtəlif yerlərdə, müxtəlif insanların irqi ayrı-seçkilikdən necə əziyyət çəkdiyini təsvir edir, tarixi şəxslərin və yerlərin adını çəkməklə tarixdə qaradərililərin oynadığı böyük rolu diqqətə çatdırırdı.
Kulis.az Aytəkin Mirişovanın tərcüməsində Lenston Hyuzun şeirlərini təqdim edir.
Zənci
Zənciyəm mən
Gecə kimi qarayam
Afrikamın dərinlikləri kimi qara.
Kölə olmuşam mən
Sezar əmr etdi, evini təmizlədim,
Vaşinqtonun ayaqqabılarını boyadım.
İşçi olmuşam mən,
Əlimin altında qurulub piramidalar,
Vulvort binasının bünövrəsi.
Nəğməkar olmuşam mən,
Afrikadan Corciyaya qədər
Yaymışam qəmli nəğmələrimi
Və onların ritmini.
Qurban olmuşam mən,
Konqoda qollarımı qopardı belçikalılar,
Və hələ də Missisipidə əzilməkdəyəm.
Zənciyəm mən
Gecə kimi qarayam
Afrikamın dərinlikləri kimi qara.
Xəyallar
Xəyallardan möhkəm yapış
Əgər ölsə xəyallar
Qanadı qırıq quş olar həyat
Uçmaz.
Xəyallardan möhkəm yapış
Əgər bitsə xəyallar
Bəhrəsiz torpaq olar həyat
Donar.
