Bu gün mərhum sənətkar, Xalq artisti Fuad Poladovun anım günüdür. Kulis.az aktyor haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Fuad Poladov 1948-ci il may ayının 24-də Bakıda Sovetski məhəlləsində müəllim ailəsində anadan olub. 132 saylı orta məktəbi bitirib. O, Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında Ədil İsgəndərovun aktyorluq studiyasını bitirib. 1967–1972-ci illərdə Mirzağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsində təhsil alıb.
***
Aktyorun özünün dediyinə görə çox şuluq, ipə-sapa yatmayan uşaq olub. Tez-tez dərs buraxıb, müəllimlərə mane olub. Atası həddindən artıq ciddi, zəhmli adam olduğundan şuluq hallar olanda onu məktəbə dayısı aparırmış.
Anası Hənifə ibtidai sinif müəlliməsi, atası Ağarəhim Poladov isə kimya-biologiya müəllimi olub. Atası müəllimliklə yanaşı məktəb direktoru, maarif şöbə müdiri olub. Fuad Poladov əvvəllər atası işlədiyi məktəbdə oxuyub, lakin, sonradan o məktəbdən xaric olunub 132 nömrəli məktəbə keçirilib. Fuad məktəbdən xaric olunanda atası bu məsələyə qəti şəkildə qarışmayıb.
***
Ailəsi onun aktyor olmasına qətiyyən razı olmayıblar. Atası onu həkim, anası isə hüquqşünas görmək istəyib. Doqquzuncu sinifdə oxuyanda ilk dəfə “İstintaq davam edir” filminə çəkilir. Bundan əvvəl isə Adil İsgəndərovun iki illik kinoaktyorluq kurslarına daxil olur.
Atası onun aktyor olmasını istəməsə də, ilk dəfə 10-cu sinifdə Sənət müəllimi Tofiq Kazımovun dəvəti ilə tələbə ikən İlyas Əfəndiyevin Akademik Milli Dram Teatrında hazırlanan "Məhv olmuş gündəliklər" pyesinin tamaşasında Savalan rolunu oynayıb. Premyerası 1969-cu il noyabrın 29-da göstərilən tamaşadan sonra teatrın aktyor truppasına daxil olub. Həmin vaxtdan 1989-cu ilə qədər Akademik Milli Dram Teatrının truppasında çalışıb. 1989-cu ildən Səməd Vurğun adına Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının aktyoru olub.
***
On altı yaşı olanda Fuad Poladov bir gün evə gəlir, görür ki, atası onun filmlərdən olan şəkillərinin hamısını cırıb. Sən demə həmin ərəfədə Fuad Poladov yanındakı qıza söz atan oğlanla dalaşdığı üçün polisə düşüb. Bundan sonra polislər onun yaşadığı evə gəlib. Polislər gedəndən sonra isə Poladovun atası əsəbindən onun şəkillərini cırıb.
Azdramada “Təhminə və Zaur” hazırlananda Fuad poladov Zaur, Amaliya Pənahova isə Təhminə roluna təsdiq olunur. Lakin, hər iki aktyor bir-biri ilə küsülü olurlar. Kişi olaraq məsələni öz üzərinə götürən aktyor Amaliya xanımla danışıb, onunla barışır və rollarını ifa edirlər. “Təhminə və Zaur” tamaşası teatr tarixinin ən uğurlu tamaşalarından birinə çevrilib.
***
Aktyor hərbi xidmətini Azərbaycanda çəkib. Həmin ərəfədə Heydər Əliyev teatra gəlir. Teatrda partkom olan İsmayıl Dağıstanlı Heydər Əliyevə deyir ki, Fuadı əsgər aparmaq istəyirlər, repertuarın da az qala yarısı onun çiyinlərindədir. Heydər Əliyev mədəniyyət şöbəsinin müdiri olan Azad Şərifova bircə kəlmə ilə göstəriş verib deyir ki, bu məsələni həll elə. Aktyoru Bakıda saxlayırlar. O, gündüzlər hərbi hissədə olur, axşamlar isə gəlib tamaşalarında çıxış edir. Ancaq bu da uzun çəkmir, bir müddət sonra aktyor bir rus serjant ilə dalaşır. Bu hadisədən sonra başını qırxdırıb Sumqayıta göndərirlər, tamaşalara da buraxmırlar. Ümumilikdə əsgərliyi 7-8 ay çəkir.
Deyilənlərə görə aktyor hər dəfə premyera günü otağına gələndə stolunun üstündə gül görürmüş. Kostyumerdən içəri kimin girdiyini soruşsa da, ona cavab vermirlərmiş. Amma kostyumer bir dəfə ağzından qaçırır ki, sən demə otağa gül qoyan qadın aktrisa Sofa Bəsirzadə olub.
***
35 yaşı olanda atası şəkərdən dünyasını dəyişir. Həmin axşam Fuad Poladovun tamaşası olub və aktyor atasını dəfn edib məzarlıqdan səhnəyə gəlib, tamaşanın təxirə salınıb tamaşaçının geri qaytarılmasına razı olmayıb.
Həmkarı, aktrisa Vəfa Fətullayeva ilə sevgisi əfsanəyə çevrilib. Lakin onlar qovuşa bilməyiblər. Ətrafdakılar buna səbəb kimi Vəfa Fətullayevanın anası, Hökumə Qurbanovanın izdivaca mane olmasını göstəriblər. Fuad Poladov ömrünün sonuna kimi bu sevgi haqqında bir kəlmə də danışmayıb.
***
Yaradıcılığında iki hadisə olduqca əlamətdardır. 1989-cu ildə 20 il işlədiyi Akademik Mili Daram Teatrını tərk etməsi, bir də həmin teatrı iki il işlədikdən sonra 2017-ci ildə tərk etməsi. Bu hadisələr yalnız onun deyil, tamaşaçılar üçün də əlamətdar hadisə olub. Təəssüflə yanaşılıb. Amma Poladov özü getdiyi səbəbləri dəqiq bildiyi üçün buna təəssüflənməyib. Ümumiyyətlə, hərəkətlərinə görə heç vaxt təəssüflənməyib. Teatrdan son gedişi isə gənc həmkarına qarşı işlədiyi teatrda yaşanan haqsızlıqlara etirazı olub.
Bu gedişdən sonra aktyorun səsi batıb. Daha sonra səhhəti kəskin şəkildə pisləşib. Bir müddət sonra isə həkimlər aktyorda xərçəng xəstəliyi aşkar ediblər. Aktyor son müsahibələrinin birində bu barədə deyir: “Görünür, əsəbiləşmək, səsimin düzgün müalicə olunmaması gətirib ağciyərlə bağlı problemə çıxardı. İnsan həmişə xəstəliyinin səbəbini, kökünü axtarır. Mən də indi səbəbini axtarıram ki, səsim necə oldu? Bəlkə də bu təsadüf imiş? Əsəbiləşməsəm də, olmalı imiş? Amma mən onunla bağlayıram. Mən heç vaxt belə hala düşməmişdim.
Mənim bu dediklərimi isə yazma. Mən öləndən sonra yazarsan. O daha maraqlı olar...”
Ağır və bahalı müalicə tələb edən xəstəlikdən əziyyət çəksə də, heç bir şəxsdən və heç bir qurumdan kömək istəməyib. Son müsahibələrinin birində isə belə deyib: “Xaricdən söhbət gedə bilməz. Mən demişəm Azərbaycanda müalicə olunacam. Özümə sığışdırıb deyə bilmərəm ki, Azərbaycanda başladığım müalicəni gəlmişəm, siz davam etdirəsiniz. Nə olacaq, olacaq da. Ümidimi bağlamışam bizim həkimlərə. Bizdə də yaxşı həkimlər yox deyil. Mən öz həkimlərimə inanıram. Bu gün əllərindən nə gəlirsə və yaxud xaricdə mənim xəstəliyim necə müalicə olunardısa, bunu məndən əsirgəmirlər”.
***
"Şah Qacar" tamaşası ərəfəsində Qacarı yuxuda görür. Onun axtalanmağı ilə bağlı müxtəlif versiyaları Qacardan yuxuda xəbər alır. Amma Şah Qacar bu haqda ona heç nə demir.
Ölümündən sonra isə Poladovun həyat yoldaşı Gülsüm Poladova həyat yoldaşının son vəsiyyətini də açılayıb:
“Deyirdi, Azdramadan götürülməyimə yol vermə, evimdən, ancaq evimdən çıxar məni. Birdən gəlib sənin “saqqızın oğurlayarlar”, birdən kiməsə əl açarsan, birdən nədəsə mən qoyduğum qaydanın əksinə gedərsən, birdən kimsə nəsə verə bilər, yollayar, bax a, deyirdi, Gülüstan, bax, məzarımda tərs dönərəm, halal eləmərəm heç nəyi”.
***
Yoldaşı Fuad Poladovun səhnədən gedişinin də qəribə olduğunu deyir: “Akademik teatrda son oynadığı tamaşa “Müsyö İbrahim və Quran çiçəyi” tamaşası olub. Tamaşadan sonra səhnənin önünə gəlib diqqətlə onu dayanmadan alqışlayan tamaşaçılara uzun-uzadı sirli-sirli baxıb. Son tamaşasını oynayıb gedirdi sevdiyi səhnədən. Mən sonradan eşitdim, həmkarları deyir ki, onun səhnəyə son baxışı çox dəhşətli olub. Tamaşa bitib, hamı başına yığılıb sağollaşmaq üçün, o isə çox kədərli və diqqətli baxıb səhnəyə. İndi deyirəm, kaş, Allahın altında biləydim o anda nə düşünmüsən, ay Fuad? Bəlkə də deyib ki, çətin bir də görüşək, əlvida! Düzdür, o gedişdən sonra Fuadın Rus Dram Teatrında gözəl rolları olub, amma mənim üçün onun bütün gərginliyi Azdramadan gedəndən sonra başladı. Adam elə bil, düşdü. Amma bu mövzularda həmişə susurdu. Bir söz soruşanda da dönüb üzümə baxırdı. Anlayırdım ki, deyir, soruşma, sənin nəyinə lazım?
Fuad Poladov yaradıcılığı boyu – Zaur, Valeh, Bunin, Hamlet, Timon, Ferdinand, Şah Qacar, Müsyö İbrahim kimi onlarla rolu ilə ən sevilən aktyor olmağı bacarıb.
***
Uzun müddət xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkən aktyor 4 may 2018-ci ildə vəfat edib. Məzarı "Qurd qapısı" qəbiristanlığındadır.
