Kulis.az Eyyub Qiyasın “Zindan şeirləri"ni təqdim edir.
1999-2001-ci illər arasında yazdığım bu şeirlər ən çətin günlərimdə, ən ümidsiz günlərimdə mənə yoldaş olub. Dəli olmamaq üçün, həyatdan bezməmək üçün, bəzən isə intihar etməmək üçün üzümü bu şeirlərə tutmuşam. Bu şeirlərin hər birində mənim hisslərim var. Heç bir kitabıma daxil etmədiyim bu şeirləri 15 il dəftərimdə saxlamaqla sadəcə onlara yox, elə yaşadığım hisslərə, keçirdiyim o acı anlara da xəyanət etdiyimi düşünürdüm. Özüm zindandan çıxsam da, mənə elə gəlirdi ki, şeirlərim hələ də zindandadır və onlara bu hökmü mən özüm çıxarmışam.
Əyyub Qiyas
***
Bu baş bu çiynə yük olub
durub bir edam gözləyir.
Baltalar sahib axtarır,
kəndirlər adam gözləyir.
Dağılıb ocaq, yurd-yuva,
salıb bizi qovhaqova,
hardasa yol azıb Həvva,
yolunu Adəm gözləyir.
Çörək yavan, loxma acı,
tükənib haqqın əlacı...
qəbirlər qapısın açıb
qurbanlıq bədən gözləyir...
***
Burda yağışlar yağır,
yuyur səssiz ruhları.
Burda yağışlar yağır,
yuyammır günahları.
Burda buludlar sarı,
dünyanın üzü bozdur.
Yağışlar yağsa belə
hər tərəf yenə tozdur.
Bura ölümə yaxın,
ömürdən qəlbi yerdi.
Burda adamlar deyil
divarlar yeriyirdi…
***
Dünya bir şirin nağıldı,
yaşayıb kef eyləyirik
Bir azca düz danışanda,
bir az da gop eyləyirik.
Yeyib şirin noğulları,
itiririk ağılları,
div çökdürən oğulları
öldürüb dəfn eyləyirik.
Axtarırlar bizi bizdə,
çox vaxt çıxmır səsimiz də...
özümüz öz evimizdə
yol azıb səhv eyləyirik.
***
Kim vurdu buna qıfılı,
kim asdı bunu qapıya?
Dərdə şərik, şərə ortaq
sevincə günü qapıya...
Bir üzü boz, biri qara,
döyərsəm, açılar hara?
Bəlkə də üzü divara...
bəlkə də yeni qapıya...
Yarı dəmir, yarı taxta,
gönü qalın, üzü saxta...
Tüpürüm beləcə baxta,
ömrümün sonu qapıya!
***
Ruhumuz cana dustaqdır,
Yaşayırıq can üstündə.
Əlimiz qana bulaşır,
Yenə nahaq qan üstündə.
Yenə sehrli lampalar
Dənizin dibindən çıxır.
Yenə halalca haqqımız
Kiminsə cibindən çıxır.
Çırpırıq üst-başımızı
Əlimizdən daş tökülür.
Başımızdan yenə də tük,
Gözümüzdən yaş tökülür.
Yenə də o köhnə hamam,
İçində nə var - bilmirik.
Görəsən saat neçədir?
Saat kimdə var? –Bilmirik!!!
***
Başıma hava gəldikcə,
Deyəsən dəli oluram.
Bir az ağıllı olanda,
Bir az gülməli oluram.
Kimsə baxıb gülür mənə,
Kiminsə yazığı gəlir.
Bəndələri lağ eyləyir,
Allahın acığı gəlir.
Ağlımdan gəlib keçənlər
Qəbrimin yanından keçir.
Kimsə bezib uzaq düşür,
Kim isə canından keçir.
Hərdən Allaha baxanda
Gözlərində qəm görürəm.
Mələklərin qucağında
Bəndələri dəm görürəm.
Yenə gözlərim önündə
Dostlarım düşmənim olur.
Yenə də zaman fırlanır,
Ömrümüzə qənim olur.
Yenə başımız aşağı,
Saçımız sığallı gəzir.
Bizi görən çaşıb deyir:
- Dəlilər… ağıllı gəzir.
***
Dünya bir yekə dükandı,
Tükəndi, səbrim tükəndi.
Dörd yanım qaratikandı,
Gəzirəm, dizimə batır.
Qəbrim ki var, qumdu, daşdı,
Ruhum canıma daraşdı,
Tanrım məni görüb çaşdı...
Gözləri gözümə batır.
Yansa göydəki çıraqlar,
Buludlar dərdimə ağlar.
Göylərə atdığım oxlar,
Qayıdıb özümə batır.
***
Arada dəli oluram,
özümdən acığım gəlir.
Görüb ağlı daşanları
çoxuna yazığım gəlir.
Arada başım ağrayır,
gülürəm – içi boş deyil.
Dünyanın heç bir ağrısı
dəlilərə tanış deyil.
Kimlərsə yığır içinə
dünyanın dərdi-sərini.
Allah da yaxşı tanıyır
yerdəki dəlilərini.
Dünyada Allahdan başqa
hamı onlara yad olur.
Ağıllılar qolu bağlı,
dəlilərsə, azad olur.
***
Bu qəbir niyə boş qalıb,
Hanı yerin adamları?
Kişilər aradan çıxıb,
Ancaq qalıb qadınları...
Bu qədər adam içində,
Bir gün bir kişi çıxacaq.
Hərənin neçə zibili,
Neçə pis işi çıxacaq.
Kimsə yerindən dinəcək:
“Ta bəsdir, hesab vaxtıdır.
Haram yeyən dirilərin
Daha qan qusan vaxtıdır.”
Kimsə günahın yuyanda,
özü də kirə çıxacaq.
Dirilər ölüb gedəcək,
Ölülər diri çıxacaq.
İndi gözünü döyənlər,
Onda sözünü deyəcək.
Yalan işə keçməyəcək,
Hamı düzünü deyəcək.
***
Dünya dəlilər üçündür,
Bizim burda yerimiz yox.
Asılmalı boğazımız,
soyulmalı dərimiz yox.
Gəl biz də verək əl-ələ,
Üz tutub harasa gedək.
Ya bir kimsəsiz adaya,
ya uçub Marsa gedək.
Belə getsə iş qəlizdir,
Yarı yolda qalacağıq.
Ağıllı olmaqdan keçib,
Olsaq, dəli olacağıq.
***
Axı mən dəli oluram,
Ağlım başıma sığışmır.
Deyəsən əldən gedirəm,
Heç nə huşuma sığışmır.
Gülüşüm ölüm əvəzi
Ömrümə ağı oxuyur.
Qəfil ölüm axtarıram,
üzümə nağıl oxuyur.
Dilim fikrimlə çəp düşür,
Sözlərim baş-ayaq qalır.
Gecələr yuxum qarışır,
Fikirlərim oyaq qalır.
Burda qapıdan o yana,
Dünyanın çirkli üzü var.
Yanımızda həm canavar,
Həm də ki, əmlik quzu var.
İstəsən gəl, qoşul mənə,
Gəl, birlikdə dəli olaq.
Ya da hər şeyə tüpürüb
Dünyadan getməli olaq.
***
Ömrüm qaranquş yuvası
Bir daşa bənddir – dağıla.
Daş atma, atam balası,
Daş atma, yuvam dağılar.
Mənim payızım gələndə
Onsuz da çıxıb gedəcəm.
Sən mənə getmə desən də,
Yuvama baxıb gedəcəm.
Əlində daş tutan oğlan,
De, bilim günahım nəymiş.
Arxamca daş atan oğlan,
Daşın mənə dəyəcəkmiş.
Dünya şirin, yollar uzun,
Bir az yubandım deyəsən.
Mən baharda qayıdacam,
Sən bir bahar böyüyəsən.
***
Elə mən də çoxu kimi
Yolunu gözləyəmmədim.
Sən məni sevib apardın,
Sevgini gizləyəmmədin...
Salam, ölümüm mənim.
Ürəyimdən çox keçmisən,
Köməyimə çatmamısan.
Mən səni gözləyən zaman
Mənə əl uzatmamısan...
Salam, ölümüm mənim.
Gün olub tutub başımı,
Sənə tez ol, gəl, demişəm.
Atıb bu ömrün daşını
Adına əcəl demişəm...
Salam, ölümüm mənim.
Hələ bilmirəm nəçisən,
Gəlişin nədir, niyədir.
İşində ol, vaxsız ölüm,
Canım sənin əlindədir...
Salam, ölümüm mənim.
Ver əlini, geciksən də
Mən daha qalan deyiləm.
Mənə doğma gözlə baxma,
Mən sənin balan deyiləm...
Salam, ölümüm mənim.
Bir gün çıxıb gedəcəyik,
Onsuz da tezi-geci var.
Gəlmisənsə, boş qayıtma,
Gedəndə məni də apar...
Salam, ölümüm mənim.
***
Ölərəm xəbərim olmaz
Bunu mənə kim söyləyər.
Bəlkə anam, ya sevgilim,
Bəlkə də həkim söyləyər.
Eşidib ağı səsini
Çaşıb qalaram bəlkə də.
Mən qatarla, uçaqla yox
Ölüb gedərəm ölkədən.
İynəsiz, sapsız biçilən
Bəyaz bir paltar geyərəm.
Bəlkə ilk dəfə ömrümdə
Paltarımı dar geyərəm.
...Mənə uzanan əllərin
Salamın ala bilmədim.
Ömürdən aldığım buymuş,
Qalanın ala bilmədim.
Gözündə qaldım bir qızın,
Qəlbinə keçə bilmədim.
Üstümə torpaq atmadı,
Qəbrimə köçə bilmədim.
Başdaşım üstə yazın ki,
O qız mənə yar olmasın.
Qəbrimi yekə qazın ki,
Sonra yerim dar olmasın...
***
Həbsxananın karserində Sabir Yusifoğlunun
“168 saat” qəzetində çap olunan bir qucaq
şeirini görəndə kövrəldim...
“Mənə bir məktub göndər,
Bilim ki, ölməmişəm...”
Bilim ki, xatirində
Hələ mənim yerim var.
Daha ümid qalmayıb
Şirin sözə, gülüşə.
Hələ də ürəyimi
Sıxır mənim dörd divar.
“Mənə bir məktub göndər...”
İçinə bir kəlmə yaz.
Qoy ötüşən günlərin
Qızınım istisinə.
Başın qarışıqdısa
Heç yanıma gəlmə, yaz.
Mənə yaz xoş sözləri,
Lap göndər özgəsinə.
Nə vaxtdır ki, əllərim,
Dost əlini sıxmayır.
Bu dünyanın kədəri-
Qəmi imiş yoldaşım.
O günlər xatirətək
Yaddaşımdan çıxmayır.
Ürək məzarlıq imiş,
Xatirələr baş daşı.
Nə bilim nə olacaq,
Bu dünyanın üzü boz.
Mən bunu yazıram ki,
Qayıdasan keçmişə.
Unutqanlıq pis işdir,
Otur, mənə məktub yaz.
Yaz ki, mən də inanım,
Bilim ki, ölməmişəm...
***
Göy üzüdür yerin altı,
Ölürük göyə çıxmağa.
Hər doğulanla doğulub
Torpağa yiyə çıxmağa.
Tanrı bağlayıb qapısın,
Yəqin ki, boş yeri yoxdur.
Biz də ölüb gedəcəyik,
Yaşamağın xeyri yoxdur.
Tanrım, bizi bağışla ki,
Sənin yolundan keçirik.
Biz içkini tərgidəli
İçəndə tək and içirik.
