İnkişaf etmiş cəmiyyətlərdə belə cinsi bərabərsizlik olması təkzib olunmayacaq bir faktdır, günümüzün reallığıdır. Məsələn, Amerikada bir kişi bir dollar qazandığı halda, bir qadın eyni işdən 77 sent qazanır.
Bəs görəsən kitab sənayesi sahəsində vəziyyət necədir?
Şimali Amerikada 2002-2012-ci illər arasında nəşr olunmuş iki milyondan artıq kitab üzərindən aparılan araşdırmaya görə, qadınların yazdığı kitablara kişilərin yazdığı eyni tipli kitablarla müqayisədə yüzdə 45 faiz daha aşağı qiymətlər qoyulduğu bəlli olub. Queen College-dən olan sosioloq Dana Bes Veinberq və riyaziyyatçı Adam Kapelner qiymətlər arasında uçurumun daha çox olduğunu ortaya çıxarır.
PLOS Van jurnalı üç məqamı ortaya çıxarır: Əvvəla qadın yazarların əsərləri kişilərə nisbətdə daha az çap olunur. İkincisi, romantizm kimi əsasən qadınlara yönəlik sayılan janrın kitab sektorunda daha az dəyərləndirilməsidir. Üçüncü bir amilsə naşirlərin qadın imzalarına kişi imzalarından yüzdə 9 daha az ödəniş etmələridir.
Araşdırmada cinsi bərabərsizliyin müstəqil kitab yayımında da olub-olmamasına toxunulur. Müstəqil yazarların da ənənəvi nəşriyyatdakı cinsi ayrı seçkilik qəliblərini qoruduğu görünür.
Alıcılar “Qadınlar üçün” ya da “ənənəvi qadın tərzli” kitablara daha az ödəmə edirlər. Bir yandan da müstəqil yazarlar öz kitab qiymətlərini qoya bildikləri üçün qiymətlərdəki qeyri bərabərlik çox da bəlli olmur.
Araşdırmada səslənən “Qadınlar üçün kitablar” və “Ənənəvi qadın tərzli kitablar” ifadələri əlbəttə, mübahisə doğurur. Belə təsnifat yaradan avtoritarlar əsərləri romantizm yönlü olmayan Virciniya Vulf, Ursula K. Le Guin, Simona de Bovuar, Emma Qoldman kimi qadın yazarların əsərlərini yenə o başlıqlar altında dəyərləndirirmi? Yoxsa bu təsnifatlandırmada başqa bir seksist qəliblər iştirak edir?
