Abid Tahirli, filologiya elmləri doktoru
Nuridə Atəşinin avtobioqrafik səpkidə, isti-isti, yatağını yığışdırmadan qələmə aldığı və «Kulis»də verilən şeirinin təsirsiz ötüşdüyünü söyləsəm, yalan olar. Kədərləndim, lakin duyğularımın bir poeziya nümunəsinin təsir gücü, qüdrəti ilə qətiyyən əlaqəsi yox idi, çünki bu əsər həmin keyfiyyətlərdən çox uzaqdır. Təsirləndim, lakin bu hisslərimin şairənin təsvir etdiyi «bütün gecələr əzablar içində qıvrılan, əzilən, şəhvətli, çılğın, daha atəşli vücudundan», “o gözəl, şux, daşı yaran döşlərindən», yaxud yerli-yersiz «ah-uf»larla dolu misraları ilə bağlılığı da yox idi, çünki yalançı sentimentalizm və zorən emosionallıq yaratmaq cəhdi o qədər üzdədir ki, şairənin səmimi olmadığı qabarıq və aşkar görünür. Məşədi İbad məclisindəki sual olmasın, bəs məni təsirləndirən nə olmuşdu?!
- insanın – indiki halda şairənin öz-özünü aldatması, öz faciəsini qələbə kimi yozması, yazması və onun oxucuya şedevr kimi sırınması cəhdi məni məyus etmişdi;
- bir alman ailəsinin iblis cildinə girmiş qadın tərəfindən dağıdılması məni təəssüfləndirdi;
- uca, ülvi dediyimiz məhəbbətin çirkin niyyət və yataqla murdarlanması, məhdudlaşdırılması, eyniləşdirilməsi məni üzdü;
- «ürəksiz, duyğusuz, eqoist, zalım» alman qadını Antiya, əslində, şairədən çox-çox yüksəkdə durur, zatən o, qüruru, səmimiliyi, təmizliyi ilə şər-şairə üzərində qələbə çalır. O, özünə dəyər verir, mənliyi var, şəxsiyyətinə hörmət edir. Sizcə, məğlub pişik kimi qabaqdan qalanı və ya qabın dibini yalayandır, yoxsa ailə dəyərini uca tutan?
- XX əsrin əvvəllərində M.Ə.Sabir bir para intelligentləri (bu sıraya onların bəzi xələflərini də biz əlavə edək) nəzərdə tutaraq istehza ilə yazırdı: «Neyləyirik, Fatma-Tükəzbanları, Annaları, Sonyaları yanlarıq». İndi-XXI əsrin əvvəllərində Nuridə Atəşi tam ciddiyyəti ilə Herbertləri təcəssüm və tərənnüm edir. Bərəkallah!
- sənətkarlıq, üslub baxımdan yararsız və poemadan da irihəcmli misra yığıntısının məzmununu cəmi bir cümlə ilə ifadə etmək olar: bir qadın öz hisslərini cilovlaya bilmir və bir ailəni dağıdır və bununla da tərcümeyi-halının, taleyinin ən ləkəli səhifəsini yazır, bəla burasındadır ki, bu əzazil və qeyri-insani hərəkəti ilə qürurlanır, təsəlli tapır və onu «Qafqaz cəngavəri»nin qələbəsi sanır. Təəssüf.
- şeirin bir bədii nümunə kimi dəyərsiz olduğu göz qabağındadır. Bəs ideyası, əhəmiyyəti necə? Əlbəttə, mən bunu «herbertizmə» çağırış, «ailə dağıtmağın ləzzətini dadmağa şirnikləndirmə» də hesab etmirəm. Lakin bu şeirin bir qadına-şairə nə qürbətdə, nə də Vətəndə başucalığı gətirmədiyi və gətirməyəcəyi də şübhəsizdir.
