Dalğanın şeirlərilə ilk tanışlığımın həyəcanını sözlərlə ifadə etməkdə çətinlik çəkirəm. Hər şey bir təsadüflə başladı, bir şeirini oxudum və heç ləngimədən, internetdə Dalğa Xatınoğlu imzasıyla axtarış verib qalan şeirlərini tapıb oxudum. Bu qədər gənc bir şair üçün o qədər usta bir nəticəylə qarşılaşdım ki, şaşırdım. Bəlkə bir az abartacam, amma Dalğa, S. Çvayqın, səhv etmirəmsə, R. Rollan haqqında söyləmiş olduğu fikrindəki kimi, nəsildaşlarıının yazmaq istədiyini, amma yaza bilmədiyini yazmışdı. Bu da onda gəldiyim qənaət idi. Ən azından, əksərən, işi köhnəlmiş qəlibləri yıxmaqla məhdudlaşan, bir-birini çox da keçməyən eksperimentlərlə müqayisədə bu şeirlər əvvəllər heç yerdə rastlaşmadığım qədər fərqli gəldi mənə. İndi, sayı çox olmayan, o şeirləri neçə dəfə oxuduğumu da unutmuşam. Onun kimi yazmağa etdiyim cəhdləri də.

Bəs mənim gözümdə Dalğa Xatınoğlu şeirlərini bunca fərqli qılan cəhətlər hansılardır?

1. Dalğanın şeirlərində şəxsiyyətinin görkəmi var. Dalğa o şairlərdəndir ki, şeirlərini oxuyan kimi haqqında qəti fikrə gəlmək mümkün olur. (Öz təcrübəmdən çıxış edərək deyirəm, bir şeir müsabiqəsində tanış olduqdan sonra yanılmadığımı gördüm.)

Adımı sorsanız,

Mənim adım Heçkim

Günəş kölgəsi də deyə bilərsiniz

Bəri bax, bəri

Gözlərinizə göstərdim bütün görəməzlikləri

Qulaqlarınıza bağırdım bütün eşidilməzlikləri

Şeir fəlsəfəm olanaksızlar üzərində qurulmuş

Habelə bir də,

Ürək sözüm yazmadığım şeirlərdə,

Eyni şeyi başqalarının timsalında da görmək mümkündür.

Qarşımda bir qoca var

Hamıdan küsmüş

Qırx ildir daş kimi susmuş

Hörümçəklər var saqqalında

Və ətəyində bir quş var səssizcə yuva qurmuş

Ürəyindən nələr keçər biləməm

Bütün alimlər yığışıb da aça bilməz gizin,

Qarşımda bir qoca var

Qırx ildir peşindədir

On dörd yaşlı bir qızın

2. Öz hekayəsini (Tarixini) yazmağa müasirlərindən çox müvəffəq olub. (Mənim nöqteyi-nəzərimcə)

küçə uşağıyam

Küçə söyüşlərinə öyrənib dilim

Təbəssümümdə gözəlliyin sınayan qızları heç də sevmədim,

Qeyrət yüküyəm

Küçə qızlarıdır sevgilim

Küçə divarlarına yazdım şeirlərimi,

Ara-sıra görə bilərsiniz

Üsyançı mübarizəm

Küçə daşıdır silahım

Və anasını sıxdığım polislər var

Süleymanın sümüyündən yonulmuş çomaq bellərində

Ayişənin saçından hörülmüş şallaq əllərində

3. Demək olar ki, bütün şeirlərinin təkrarlardan ibarət həlqələri olan eyni fərqli üslubu var.

Sizin köydə ağız yormuş bir insanız

Gözlərim ovuclarımda,

yoldan keçənlərə uzadıram əllərimi yalvarcasına,

Xanım, gözlərimi bir anlıq gözlərinizə taxa bilərsizmi?

Bəy əfəndi,

Gözlərimlə bir an özünüzə baxa bilərsizmi?

Bəy-bayanlar,

Böylə həyata od vurub yaxa bilərsizmi?

Bəy-xanımlar,

Murdar əllərinizi yaxamdan çəkə bilərsizmi?

4. Yuxarıdakı nümunələrdən də göründüyü kimi, Dalğanın şeirləri deyiş gözəlliklərilə zəngin, individual, qəribə, hətta bir az qorxuncdur.

Orada bir kişi,

Eşinə bir tikə sümük sonur ad günündə

Altını imzalayır: ”doğum gunun qutlu olsun”

Orada bir qadın,

Ərinə başdaşı yonur ad günündə

Üstünü damğalayır: ”gələcəyin mutlu olsun”.

5. Və yenə də yuxarıdakı nümunələrdən də göründüyü kimi Dalğa özünü mükəmməl ifadə edə bilən tək-tük şairlərdəndir. Özünün fərqli olduğuna inandıra bilən müəllifdir.

Adımı sorsanız

Mənim adım Heçkim

Sükutun səsi də deyə bilərsiniz

Haqqınızı yedim doğrudur

yirmi dörd il artıq yaşadım

Danmıram ki,

Yüz səksən santimetr artıq dikəlmişəm

Kəsin hər yerimi, sizin olsun

Danmıram ki

Altmış kilo artıq kökəlmişəm

Kəsin ətlərimi, sizin olsun

6. O, sözlərin ən dramatiklərini seçə və ən gərəkli yerdə işlədə bilir.

Mənim heç kimim olmadı

Anam olmadı

Qoynuna girəmədim ki

Babam olmadı

Cəsarətini görəmədim ki

Heç bir qadını sevmədim

Birisini sevdim,

Nə yazıq, özümü ona sevdirəmədim ki!

Heç bir oğlum olmadı

Su içmədi ovuclarımda

Heç bir qızım olmadı

Saçlarını hörəmədim ki

7. Əksər şeirlərinin rok musiqisini xatırladan konseptini xüsusi vurğulamaq istəyirəm.

Yuxularım real sinema

Sən kabuslarımın aktrisası

Gül mənə,

Dəlicəsinə gül,

Dişlərin üzümə itilmiş mişar kimi,

Kəs gövdəmi, min yerə böl

Yaralı köksümdən fidanlar baş qaldırmada

8. Dalğa dilini nəinki artıq kəlmələrlə yükləmir, hətta, az-qala bir-neçə sözlə də öz fikirlərini çatdıra bilir.

Küsməyi naşı kimi

Barışmağı naşı kimi

Peşmanlığı naşı kimi

Necədə duzlu-duzlu gələrdi

Gözlərimin yaşı kimi.

9. Təsvirləri rəssam dəqiqliyilə verir. Oxucuya oxuyla yanaşı izləmə zövqü yaşadır.

Harada bir kefli gördüm,

Saxta dişlərini qumarda uduzmuş,

Harada bir qadın gördüm,

Özünü aynada öpürkən,

Qonşu uşağın ürəyini üzmüş

Harada bir qarı gördüm,

Ərindən iyrənirkən,

Öyləsinə Otuz bir il dözmüş,

Harada bir uşaq gördüm,

Uyuyurkən,

Əlləri anasının bacaqlarına süzmüş,

İndi neçə ildən sonra bu şeirlərin bu kitabda sığınacaq tapması münasibətiylə Dalğanı təbrik edirəm.

• Güneyli yazar: "O yazı ədəbiyyata böyük bir xəyanət sayılır..." - Müsahibə
• "Gəncədən Bakıya" layihəsi Emin Sabitoğluna həsr olunub
• Filmimiz beynəlxalq festivallarda uğur qazandı