Elm adamları ən son texnologiyadan istifadə edən min beş yüz il əvvəl bir qurğuşun lövhəyə yazılmış "lənət" in - cadunun mətnini deşifrə edə biliblər. Bu artefakt XX əsrin birinci yarısında İsraildə kəşf edilmişdi, lakin kitabə çox pis qorundığı üçün onun məzmunu uzun müddət tədqiqatçılar üçün sirr olaraq qalırdı.

Müasir RTI texnologiyası sayəsində lövhəni oxumaq mümkün olub. Xüsusi kompüter proqramı "sənəd" in çoxsaylı fotoşəkillərini təhlil və müqayisə edərək təkmilləşdirilmiş bir görüntü yaradıb.

Məlum olub ki, mətn yunan dilində yazılıb və 110 sətirdən ibarətdir. Yazıda qədim müəllif Manna adlı bir rəqqasəni cəzalandırmağa çağırır.

Lövhə Böyük Herod tərəfindən inşa edilmiş məşhur Qeysəriyyə Maritima Teatrının xarabalıqlarında tapılıb. Manna orada çıxış edibsə, çox məşhur və nüfuzlu bir sənətkar olmalı idi və yəqin ki, bir çox rəqibləri vardı.

Mannanın bədxahı bir çox tanrıları, o cümlədən qədim Misir Tothunu, həmçinin, səma, hava, yer cinləri, yeraltı, dəniz, çay cinlərini Mannaya zərər verməyə çağırır.

"Mannanın rəqsinə mane olun. Yavaş-yavaş hərəkət etməli və tarazlığını itirməlidir. Rəqs zamanı gözlərini tutun, qolları və ayaqları taqətsiz olsun”.

Lövhə eramızın 6-cı əsrinə - Bizans İmperiyasının hakimiyyəti dövrünə aiddir. O dövrdə rəqqasələr və sənətçilər bir-biri ilə şiddətli rəqabət aparan ayrı-ayrı fraksiyalara ayrılmışdılar. Sənədlərdə yazıldığına görə, bəzən bu rəqabət hətta sosial iğtişaşlara səbəb olurdu.

Alimlər imperiyada rəsmi dinin xristianlıq olduğunu qeyd edirlər. Lakin bir çox insanlar bütlərə ibadət etməyə və müxtəlif sehrli mərasimlər etməyə davam ediblər. Yuxarıda təsvir edilənlərə bənzər çoxsaylı "lənətə" lövhələr buna sübutdur. Bunlar imperiya dövrünün sonu və erkən orta əsrlərdir.

“Roma İmperiyasının xristianlaşması magiya işini dayandıra bilmədi. Əksinə, getdikcə daha çox yayılır və daha qəddar şəkil alırdılar ”deyə tədqiqat müəllifləri bildiriblər.

Hazırda lövhə Milanın Arxeoloji Muzeyində saxlanılır. Bundan əvvəl alimlər papirusa yazılmış məhəbbət cadusu tapmışdılar.

• Məşhur aktyor reanimasiyaya yerləşdirildi
• Luvi sivilizasiyasına aid qədim yaşayış yerləri aşkarlandı
• Türk dünyasının animasiya irsi Bakıda nümayiş olunur