Yaxın günlərdə azərbaycanlı alpinist Vəfa Qəhrəman Everest zirvəsini fəth etdi. Ondan öncə Elmira Aslanova ilk dəfə zirvəni fəth etmişdi.
Bəs Everesti fəth eləmək üçün hansı mərhələlərdən keçməli və nə qədər vəsait xərcləmək lazımdır?
Kulis.az Everest zirvəsini fəth etməyin əsas addımlarını təqdim edir.
1. Hazırlıq mərhələsi
Fiziki hazırlıq
-
Əzələlərin gücləndirilməsi: Xüsusilə ayaq, kürək və nəfəs sistemi üçün güc məşqləri.
-
Kardio məşqləri: Uzun məsafə qaçış, velosiped, dağa dırmanış (alpinizm) məşqləri.
-
Hündürlüyə uyğunlaşma: Əvvəlcə 4-5 min metr yüksəkliyə çıxmaq, sonra 6-7 min metr dağlara (məsələn, Lobuche East, Island Peak) dırmanmaq.
Texniki biliklər
-
Alpinizm texnikaları: İp bağlama, buzda dırmanma, xilasetmə üsulları.
-
Avadanlıqdan istifadə: Buz baltası, qramponlar, oksigen balonları ilə işləmə.
Psixoloji hazırlıq
-
Tənhalıq, soyuq, yuxusuzluq və ekstremal şərtlərə qarşı dayanıqlıq.
2. Maliyyə planlaması
Everest ekspedisiyası üçün xərclər 30.000 – 100.000+ ABŞ dolları arasında dəyişir. Xərclərə daxildir:
-
Nepal hökümətindən icazə (permit) – 11 min dollar
-
Ekspedisiya agentliyi - 30-60 min dollar
-
Dağ bələdçiləri (şerpalar, yerli xalq) - 5-10 min dollar
-
Daşınma və avadanlıqlar - 5-10 min dollar
-
Tibbi və sığorta xərcləri - 500-1500 dollar
-
Uçuşlar (ölkədən Katmanduya) - 1-2 min dollar
3. Avadanlıq
-
Geyim: Yüksək keyfiyyətli termo-geyinimlər, dağ ayaqqabıları, külək və suya davamlı geyim.
-
Dırmanış alətləri: İp, qarmaq, qrampon, buz baltası, kask, fənər və s.
-
Oksigen balonları və maskalar
-
Tibbi ləvazimat: Hündürlük xəstəliyinə qarşı dərmanlar (Diamox və s.)
4. Ekspedisiya planı
Mövsüm
-
Ən əlverişli vaxtlar:
-
Yaz: Aprel – May (ən çox seçilən)
-
Payız: Sentyabr – Oktyabr (daha az izdihamlı)
-
Marşrutlar
-
Cənub marşrutu (Nepal) – ən məşhur və nisbətən daha “əlçatan”.
-
Şimal marşrutu (Tibet) – daha sərt hava şəraiti, Çin hökumətindən icazə tələb olunur.
Aklimatizasiya planı
-
Everest baza düşərgəsində (5364 m) 1-2 həftə qalmaq.
-
Daha yüksək düşərgələrə mərhələli çıxış: C1 → C2 → C3 → C4
-
Zirvəyə hücum: C4-dən (təxminən 8000 m) gecə saatlarında yola çıxılır.
5. Risklərə hazır olmaq
-
Hündürlük xəstəliyi (AMS, HAPE, HACE)
-
Qar fırtınaları
-
Buzlaq çöküşləri
-
Soyuq yanığı (frostbite)
-
Ölüm riski – hər il bir neçə insan həyatını itirir.
