Kulis.az Sevinc Elsevərin “May şeirləri”ni təqdim edir.

Yuxu

1

uşaqlar böyüyürlər

təkcə şəkillərdə, xatirələrdə

yaşayırlar

uşaqlıq şəkillərimə baxanda

elə bilirəm başqa bir adamla baxışıram

sadəcə məndən çox balacadır

gözləri mənimki deyil

saçları da başqadır

əlləri də

hətta iri, qara bəbəkləri də...

utana-utana baxıram

gözlərinə

“gör səninlə neyləmişəm, bağışla...” - deyirəm ona...

bəlkə başqa biri ola bilərdin

daha yaxşı adam

dönüb mən olmusan

yaxşı biri olmağa çalışan

heç cür bacara bilməyən biriyəm

ürəyi təmiz, əlləri kirliyəm.

sənin də bapbalaca noğul barmaqların

kirli olurdu

barmaqlarının arasına toz-torpaq dolurdu

onları təmizləmirdilər

“uşağın yuxusudu, dəyməyin” - deyirdilər

bəlkə mən özüm də sənin yuxunam elə

yatıb görürsən

axı yatdıqca böyüyər uşaq.

2

anam danışır ki

az olurmuş südü

ağlayırmışam səhər-axşam

bir səfərində

süni qida alıb aptekdən anam

yeyib altı saatdan çox yatmışam

hətta oyada bilmirlərmiş

çox qorxublarmış zəhərləndiyimdən

ondan sonra

qadağan edib süni qidanı nənəm

deyib ki o gavur yeməyini verməyin

nəvəmə

yenidən çığırmışam

səhər-axşam

dincliyim uçub-gedib həmişəlik

elə o vaxtdan

bəlkə də həyatımda

dinclik içində yatdığım yeganə zamandı

o altıca saat

dünyadan xəbərsiz olduğum

bədənimi unutduğum

xoşbəxt olduğum altı saat...

artığını çox görüblər mənə

indi yuxularıma

ac dinozavrlar girir

daş divarları

dəmir qapıları belə

dəlib keçirlər

üstümə hücum çəkirlər...

o altıca saatda

yuxuma mələklərmi girmişdi

uçub cənnətəmi getmişdim

kaş xatırlaya bilsəm...

3

roman içində roman oxuyurmuş kimi

yuxu içində yuxu görürəm

bir yuxudan ayılıb düşürəm

o birinin içinə

daha çox qorxuram ikinci yuxuda

çünki unutmuram az əvvəl yuxu görüb ayılmağımı

amma bilmirəm ayıldığımı da yuxuda gördüyümü

gerçəkliklə daha çox səhv salıram

ikinci yuxunu

həqiqətən ayılanda

daha bir yuxunun içində olmadığıma

inanmaq üçün

dartıram birçəyimi

qaçıram hamama

üzümə su çırpmağa

nəm yastığım yığmamış

saçlarımı ağzına...

4

səhərlər

qəsəbənin ortasındakı məsciddən qalxan

azan səsi dağıdır quşları havaya

quşlar ağacları oyadır

ağaclar yarpaqları

sonra pişiklər oyanır

quşları tutmaq üçün

itlər oyanır

pişikləri qovmaq üçün

küçəmizin başındakı

3 saylı məktəbin şagirdləri

himn oxuyur

mən oyanıram

himn oxuya-oxuya qalxıb axtarıram

axşam soyunduğum paltarımı

işə tələsirəm sonra

avtobusda yuxu aparmış

tanımadığım adamın ayağını

basıram tələsiklikdə

oyadıram onu

dayanacaqda enməliymiş adam

içimdə qədim bir mahnı oyanır

zümzümə edir durmadan

sonra başqalarının içində oyanan

mahnıları da eşidirəm

sürücünün maqnitofonundan dağılan

mahnının sözləri arabir araya girir:

“Bakı, sabahın xeyir!

Bakı, sabahın xeyir!”

avtobus bütün şəhəri oyatmağa gedir

***

üzünə bir gülümsəməmdən

ümidlənib

arxamca gələn

yarı yolda ümidini itirib

ayaq saxlayan

körpə küçük

ümidin ola bilmədim

axıra qədər

bağışla...

***

oğlunun dalınca

saçından bir tel əskik olmasın deyə

dua elədi Tanrıya

yetirən kimi

dibindən vurdular oğlunun saçlarını

***

niyə əsgərlərə də

oyuncaq silah paylamırlar deyir

balaca oğlan

heç kimi doğrudan öldürə bilməsinlər...

***

divarın dibində

güllələnəcək əsir əsgər

şəkil çəkdirirmiş kimi

son anın içində

vaxt tapır

köynəyinin son düyməsini düymələməyə

ağzının kənarındakı qanı silməyə

saçına əl aparmağa...

Veteranın çəliyinə

Böyük Vətən müharibəsi

veteranının

çəliyi də özü kimi qocalmış

üzünün rəngi qaçmış

bir neçə yerdən çat vermiş

yaralanmış

sarınmış

bəlkə də hacət görmürlər artıq

çəliyi dəyişməyə

oğulları, nəvələri

diqqət etmir çəliyin köhnəliyinə

qocaya əziyyət verib

Qələbə bayramı tədbirinə

gətizdirən icra hakimi

amma çəliklə qoca

hamının acığına

bir-birinə dayaq durub

yaşayırlar

veteranın çəliyi

sahibinin ölümündən sonra

bilmirəm hara atılacaq

bəlkə də bir fidana dayaq duracaq

onu böyüdəcək

yaşıllaşdıracaq

veteranın döşündəki medallar kimi

qırmızı, al-əlvan güllər açacaq üstündə

o ağacın...

Sevgidən öldürənə

balalarını çox sevdiyindən yeyir pişiklər

öz xilası üçün tapdalayır

bala meymunları ana meymunlar

nə vaxt ki su meymunun boğazına çıxır...

qısqanclığından parçalayır

körpə dovşanları ana dovşanlar

torpağın altındakı yuvada

kimsəyə göstərmədən

böyütmək istəyir onları

azad yaşamaqdan ötrü öldürür dölünü insan

görəsən kim daha çox günah edir

pişikmi?

meymunmu?

dovşanmı?

insanmı?

mənə qalsa, pişiyin qatilliyinə

haqq verərəm

sevgidən öldürənə...

Satılıq ev

pəncərəmlə üzbəüz binanın

birinci mərtəbəsindəki

iki otaqlı mənzilə

sahiblərinin köçdüyü günü

indiki kimi xatırlayıram

bir yerdə vurmuşdular döşəməni

qadınla-kişi

uşaqları qaçışırdılar sevinclə

o yan-bu yana

təzə vurulan döşəmənin üstündə

sonra bir yerdə əşyaları daşıdılar

kişi bir yanından tutdu

qadın bir yanından

komodun, divanın, güzgülü termonun

bütün əziyyətləri gözümün önündə oldu

axırda pərdələri asdılar

hər şey görünməz oldu

sonrasını görə bilmədik

indi pəncərələrinə elan vurublar

ev satılır deyə

qonşular deyir ki

qadınla kişi ayrılırlar

məhkəmədə çəkişmə var

evi bölmək üstündə

pərdəsizdi indi ev

əşyasızdı

qaranlıqdı

kimsəsizdi

təzə ailə köçəcək o evə

sevinə-gülə əşyaları daşıyacaqlar

inanacağıq xoşbəxtliklərinə

kimimiz qibtə edəcək

kimimizə onların

xoşbəxtliyindən pay düşəcək

sonra pərdələri asacaqlar

gerçək həyatları onda başlayacaq...

Güzgünün qisası

üstünüzdə güzgü olsun həmişə

gənc xanımlar

bacardıqca çox baxın güzgülərə

bilirəm çox baxdığınızı deyəcəksiniz

amma geyimlərinizə baxırsınız

mağazaların vitrinləri önündən keçəndə

şüşədəki əksinizi qaçırmırsınız

əyninizdəki şalvarla köynək

tuturmu-tutmurmu deyə

ya mağazanın içindəki manekenin əynindəkilər

əyninizdə olsa

necə görünərdiniz xəyal edərsiniz

makiyajınızı təzələyirsiniz evdəki aynalarda

ağlınız gedəcəyiniz yerdə

görüşəcəyiniz adamda

dodaq boyası silinmişmi

ya yox

ona baxırsınız getdiyiniz tualet otaqlarında

gözünüzdəki sürmə axmışmı yanağınıza

yoxsa yox

narahatsınız...

bəs gülüşləriniz

baxışlarınızdakı mənalar

kədər üzünüzə çökəndə

kölgəsi necə olur bilirsinizmi?

sevinəndə dodaqlarınız necə qaçır?

utananda yanağınız necə allanır?

xallarınız hardadı

güzgüyə baxmadan

əlinizi qoya bilirsinizmi üstünə?

göz dolusu baxın gənc üzünüzə

sonra ancaq şəkillərdə tapacaqsınız

uşaqca gülüşünüzü

fotolar olmadan yada sala bilməyəcəksiz

gözünüzdəki mənanı

bir vaxt gələcək

güzgülər qanınızı qaraldacaq

təəssüf edəcəksiniz

güzgülərə çox vaxt ayırmadığınıza

gündəlik işlərə başınızın qarışmağına

güzgülər biganəliyin qisasını

ağır alır qadından

qəfil, özünün də xəbəri olmadan

qocaldaraq...

Qapı döymək

evdə hər adamın

bir ayrı qapı döyməyi var

uşaqlar atalarını gözlükdən baxmamış

tanıyırlar

qapının özünü yox

dəstəyini döyür ata

zınqırov səsi çıxardır dəstək

borc yiyələri kimi döyür qapını

evin böyük oğlu

bir az hirslə

bir az səbirsizcə

kiçik oğul barmaqlarıyla

ritm tutur nağarada elə bil

el havasına

evin qızı ürkək-ürkək

vurur qapıya üç dəfə

gözləyir

bir dəfə də zəngi basır

eşidən olmasa

yenə üç dəfə döyür

bir dəfə zəngi basır

evdəkilərin rahatlayır ürəyi

qız qapını döyəndə

qız vaxtında evə qayıtmasa

qiyamət qopur yoxsa

təkcə ananı səhv salırlar

işıqpulu yığanla

“jek” işçiləri

firma satıcıları

dilənçilərlə

ananın qapıdöymə vərdişi yoxdu

bağlı qapı dalında ağartmış saçlarını

indi hərdən evdən çıxıb

geri qayıdanda

gəncliyinin qapısını döyür sanki qadın

oğlu yatıb qalanda

qızı televizorun səsini artıranda

qapının səsini duymayanda əndişələnir

o isə qapını dinşəyərdi adətən

qulağı qapıda qalardı

içəri keçən kimi deyinir qara-qara

qapının gec açılmağına

bir az da alınır

evdəkilərin onu tanımamağına

“kimdir qapını döyən?” – sualına...

***

tez-tez uzanan

iti dırnaqlarıyla

üzünü cırmasın

özünə zərər verməsin deyə

əlcək geydirir ana körpəsinə

yayın ortasında da

sonra bir ömür boyu

əl-qol açmağa qoymur onu

qorumaq eşqiylə

çoxu da zərər

azı da zərər ana sevgisinin

azalsa nəzəri üstümüzdən

dünyadan küsərik

bütün fikri biz olanda da

küsürük anamızdan...

***

parkda qonşu skamyada oturub

kitab oxuyan

yaşlı kişini

yarım saat sonra

əlləri cibində

fit çala-çala

yolu keçərkən gördüm

maşınların siqnalına

sürücülərin söyüşünə

məhəl qoymadan

dünyanı vecinə almadan gedirdi

yaşlı və varlı qocalar

cavan və yaraşıqlı oğlanlar kimi

razıydı özündən...

Ağac inadı

kəsib qulağının dibinə qoydu

ağarmaqda olan saçlarını

bir vaxtlar gecəyə uzanan yol idilər

öpülürdü ucları

indi darıxırdı qadının saçları

qadın sarıya boyadı onları

halbuki təbiət özü dəyişmişdi

saçlarının rəngini

qadın təbiətin təklifini bəyənmədi

saç ustasının təklifi gəlirdi xoşuna

acığa düşürdü qoca təbiət ana

qadın sarıya boyadıqca saçlarının uclarını

ağardırdı bir ucdan

ağacların inadı vardı qadında

payızda saralmış yarpaqlarını

baharadək yaşıllaşdıran ağaclar kimi

qadının da saçlarında

baharla qış əvəz edirdi

bir-birini

amma hər dəfəsində

qış daha sərt gəlirdi

daha çox yorğun düşürdü qadın

Mətbəx stolunda ölüm

göyərti dəstəsinin

arasından çıxıb

masanın üstündə

o yan-bu yana qaçışan qarışqalara

hisrlənir qadın

evinə soxulublar düşüncəsiylə

öldürməyə çalışır onları

amma ədalət hissi azdı

qadının ürəyində

əvvəlcə adamlar

qarışqaların torpağına soxulmuşdular

üstündə gəzdikləri

keşnişi, nanəni, şüyüdü

qopartmışdılar

qarışqalara da sürpriz olmuşdu

hansısa mətbəx stolunda

doğma yuvadan uzaqda

əsəbi bir qadın əliylə öldürülmək...

***

gecə yarısıdır

ərim yuxuya gedib divanda

uşaqlarım dəcəllik edir

tavanını döyür

alt qatdakı qonşu

mənsə internetdə

ən vacib suala cavab axtarıram:

“çürümüş südlə nə edə bilərəm?” - deyə

soruşuram “quql”dan

pul əvəzində

bir buzovun

boğazından kəsilib

kənddən göndərilən südə

biganə olmamalıydım

daha təmiz qaba tökməliydim qaynadarkən onu

qorumalıydım

içinə nəsə düşməsin

buzovun boğazından kəsilən südü

gecə rahat yatmaq üçün

içə bilmədi uşaqlarım

çürümüş süd əlimdə buzovu düşünürəm

qarnı tox yatmışmı

görəsən

səhər şən yollanacaqmı anasıyla örüşə?

Anamın qırmızı donu

dağılmışdı sovetlər birliyi

mən yeniyetmə olanda

atam-anam qəfil işsiz qalmışdılar

sovetdənqalma məktəbli formalarımızı

geyinə bilməzdik

kiçilmişdi

köhnəlmişdi onsuz da

artıq əlimizə nə keçsə geyinirdik

anam gənclik paltarlarını

dolabdan çıxarıb

sərdi önümə

kiçik xalamın 80-lərdə geydiyi səndəli

yaxasında qırmızı nar şəkli olan donu

çıxartdı sandığından nənəm

geydiyim paltarlar yaşıdlarımın paltarlarından

seçilirdi

təzə dəblə uyuşmurdu heç biri

nə türk

nə çin mallarına bənzəmirdilər

köhnə sovet qoxusu verirdilər

rəngsiz, solğun fotolardan çıxıb

gəlmişdilər

bir dəfə parta yoldaşım Bəyimgilə getmişdim

əynimdəki yaxası qırmızı narlı donla

anası məni başdan-ayağa süzüb dedi ki

“bu dondan mənim də vardı

yəqin o vaxtdan qalıb”

Bəyimdən utandım

anamın paltarları əynimə böyük olurdu

sinəm balaca idi

çiyinlərim sısqa

dizlərimdən çox aşağıydı ətəkləri

ayaqqabım ayağımı dar gəldiyindən yox

böyük olduğundan vururdu

sıxılırdım əynimdəkilərlə

amma əbəs yerə

indi çoxlu fotolar var albomumda

anam da, mən də

eyni geyimdə

yanaşı qoymuşam o fotoları

hərdən çıxarıb baxıram

yada salıram anamın

gülə-gülə

“qızın oldu qırmızı donunu çıxart ”

deməyini

• Məhəmməd peyğəmbərlik səlahiyyətini necə qazanmışdı? - Rəhim Əliyev
• Opera və Balet Teatrında ilk dəfə "Nəsimi" operası
• Pyer Palmad 5 ilə qədər həbs oluna bilər