Kulis.az gənc yazar Həmid Piriyevin “Göy qurşağının axırıncı rəngi” portret şeir-hekayələrini təqdim edir.

itirilmiş ömrün romantikası

adı Hacıydı amma bərk söyüş söyəndi

ağzını açdısa vur ağzının üstündən

hamını söyürdü

adam keçirdi söyürdü

qarğa uçurdu söyürdü

mən anadangəlmə Hacıyam deyirdi

ayın on sutkasını onuynan keçirtməyə məhkum idim

yığcam otaq idi iş yerimiz

iki metrənin üç metrəyə bəlkə də bir az balaca

hərdən axşamlar çaxır içirdik

mən cavanlıqda möhkəm içən olmuşam deyirdi

amma birinci stəkandan sonra dəm olurdu və danışırdı

danışırdı danışırdı

əvvəl əvvəl həyatını danışmışdı

yəni olan şeyləri

bu qucaqda olanda anası ölmüşdü

atası evlənmişdi təzədən

ögey anası qancıqdan danışırdı

qış vaxtı evlərindəki qonaqlıqlardan

ögey anası qancığın balıq qaynatmağından

sonra balığın suyunu qarda dondurub üstündəki yağı içməyindən

bu səbəbə qocalıb kaftara dönsə də

gözlərinin yaxşı görməyindən danışırdı

sonralar yəqin ki yeniyetmə olanda

əməliyyat olunmuşdu mədəsindən

dörd pay mədəmin üç payını kəsiblər deyirdi

az qala xərçəng olacaqmışam deyirdi

amma həkim məni qurtardı yeri cənnətlik

hərdən də sözünə ara verib qalan çaxırdan qurtumlayırdı

birinci sağlığı özü deyirdi həmişə

ikincini mənə dedizdirirdi

mən sağlıq deyə bilmirəm deyirdim

onda söy deyirdi

və gülürdü

mən də söyürdüm onu amma ürəyimdə

üzdəsə basmaqəlib bir şey tapıb deyirdim

sonra yenə danışırdı danışırdı danışırdı

on səkkiz yaşı olanda Özbəkistana getmişdi

orda evlənmişdi orda yaşamışdı doxsanıncı illərəcən

hərbi hava qüvvələrində gizir olmuşdu

Əfqanıstanda da vuruşmuşdu

amma vuruşmaq demək olmaz buna

aerodromda Rusiyadan hissə hissə gələn qırıcı təyyarələri yığırdılar

xarab olanları düzəldirdilər

Əfqanıstan mənim ömrümü yedi deyirdi

sağ getməyəydim ora deyirdi

və söyürdü söyürdü söyürdü

qızlara ağzı sulana sulana baxırdı

yığcam otağımızın böyük pəncərəsi küçəyə açılırdı

küçədən qız keçəndə bu da onun dalınca baxırdı

lap xoşuna gələnləri mənə də göstərirdi

onun dalına bax deyirdi

gör özüynən nə gəzdirir deyirdi

oğraşın dal ayağıydı

amma adı Hacıydı

Özbəkistana təzə getmişdim deyirdi

on səkkiz on doqquz yaşım olardı

gecə vaxtı qızı evlərinə ötürdüm tində qabağımı kəsdilər

beş altı nəfərdilər qara geyimli eşşək boyda gədələr

ölümü gözə almışdım bax bu sən öl

birdən biri bu yandan çıxdı

cavan adamdı

tapançanı verdi mənə

ata bilirsən soruşdu

dedim yox mən tapança harda görmüşdüm

dedi üstünə gəlsə belə elə özü atacaq

dayan qıraqda

başladı bunlarnan davaya

elə vuruşurdu ki o Cek Çan Mek Çan

pox yeyirdi yanında

hamısını sərdi yan yana

sonra tapançanı aldı məndən

dedi bunlar dəstədi

məni polisəm çoxdan axtarırdım bu oğraşları

sonra yenə çaxır içirdik

siqaret yandırıb gözlərini uzağa dikirdi

siqaretdən qullablayıb yenə danışırdı

əvvəlki söhbətlərində dünyəvilik çox idi

həyatilik çox idi

amma sonrakılar gopdu

necə ağlı işləyirdi bunları fikirləşirdi

adam məəttəl qalırdı

bir dəfə günorta vaxtı

başqa bir iş yoldaşımız yanımızdaydı

söhbət dolanıb qızlardan düşdü

Hacının dərdi təzələndi elə bil

gözünü yumub ağzını açdı

bir dəfə səhər işə gəlirdim dedi

avtobusda qabaqda oturmuşdum

bir qız mindi durub yer verdim ölmüş yaman şeydi

gözümü çəkə bilmirdim əndamı gəl gəl deyirdi adama

ağzım sulanırdı lap

o da mənə baxırdı altdan yuxarı

beş altı dayanacaq getmişdik ki durdu ayağa dedi kişi

yaman baxırsan bilirəm ürəyindən nə keçir

gedək düzdü işə gedirəm amma cəhənnəm olsun iş

gedək hara istəsən yatım səniynən

amma mən getmədim

o biri iş yoldaşımla mən də özümüzü inanırmış kimi göstərdik

Hacıdı da pərt olmasın

ya o günün axşamıydı

ya da başqa bir gün

hər nəsə axşam yenə çaxır içdik dərdi təzələndi

Özbəkistanda olanda dedi həmişə cibimdə beş altı min pulum olurdu

bu dal cibimdəkiydi

döş cibimdə yeddi səkkiz yüz xərclik olurdu o heç

amma dal cibimdə ehtiyatım da öz yerində

evimdə hər cür içki olurdu

bir iki boçka çəkilmə araq bir iki boçka çaxır

bunlar zirzəmidəydi evdəki servantda da hər cür arağım

konyakım olardı

dostlarım hər gün evimə gələrdilər

hər axşam yeyib içərdik

çaxır içirdik siqaret çəkirdik

o da danışırdı danışırdı danışırdı

arada sağlıq deyirdi mənə sağlıq dedizdirirdi

sonra da danışırdı danışırdı

çoxlu gopa basırdı

mən də sakitcə oturub ciddi ciddi qulaq asırdım

guya ki inanırdım

orda Özbəkistanda öz arvadımdan başqa altı arvad saxlayırdım

biri rus biri özbək biri erməni

biri kalmık biri buryat biri də azərbaycanlı

hər gün birinin yanına gedirdim

axşamüstü zəng edirdim ki

işdən sonra gəlirəm gedib görürdüm süfrə hazırdı

bircə quş südü əskik

oturub yaxşı yeyib içirdik

sonra da yatırdıq

işdə iki yerlisi işləyirdi ikisi də yalançı qorxacaq daldanöpəndi

üzlərinə gülürdü Hacı yerlim yerlim deyirdi

amma dallarıncan söyürdü

belə qancıqlar o cür gözəl zonanın adını batırır deyirdi

bu filanşeyin balaları ölməlidilər deyirdi

mənsə heç nə demirdim

başımla təsdiqləyirdim sadəcə

sonra axşam atışıb çaxır alırdıq

və içəndən sonra yalanlarına qulaq asmalı olurdum

ona məhkum idim

bilirdim yalan danışır

amma üzünə vurmurdum

bilirdim ki bütün ömrünü kasıb yaşayıb

xəstə olub istədiyini edə bilməyib

istədiyini geyinə bilməyib

istədiyini yeyə bilməyib

elə indi də eləydi

bu yalanlarnan başını qatırdı özünə toxtaqlıq verirdi

eləmədiklərini eləyibmiş kimi danışırdı

və özü də öz yalanlarına inanırdı

hərdən çaxır içirdik onunla o dəm olub danışırdı

mənsə ona qulaq asa asa

pəncərədən yolun qarşı tərəfindəki binanın

işıqlarına baxırdım

14 mart 2015

şükran əmi

Bakı ruslarındandı saçı saqqalına qarışmışdı

gözlərinin ağı qızarmış altı torbalanmışdı

birçəklərindəki seyrəlmiş ağ tüklər şapkasının altından boylanırdı

bığları siqaret tüstüsündən saralmışdı

avtobusun ikiadamlıq oturacağında pəncərə tərəfdə oturmuşdu

məni saxlayan Allahdı qurban olum ona

deyirdi şirin rus çalarlı Bakı ləhcəsində

Kürdəxanıdakı həbsxananın yanından keçəndə

mən də burda yatmışam deyib gülümsədi

dayday neyçün yatmısan soruşdu uşaqlar

nə bilim dedi tutdular da

içib küçədə yatmışdım ayılanda burdaydım

bir aylıq salmışdılar məni içəri iki həftəyə buraxdılar

neyçün dayday yenə soruşdu uşaqlar

neyniyillər ee məni dedi yanıma gələn yox

peredaça gətirən yox atdılar mitilimi bayıra

yerimdə başqası yatar

bəlkə onun yanına gələn olacaq bəlkə nəsə gətirəcəklər ona

Zabratda düşdü

məni saxlayan Allahdı ona qurban olum deyə deyə

15 oktyabr 2014

22:21

göy qurşağının axırıncı rəngi

doxsan səkkizinci ilin qış aylarından birində

Buzovnaya gedirdik anamnan

qırmızı rəngli qazeldə dal tərəfdə təkadamlıq oturacaqda oturmuşdum

adamlar minirdilər düşürdülər

düşürdülər minirdilər

gedirdilər gəlirdilər

bir qız da mindi təxminən on yeddi on səkkiz yaşlarında

qarasaçlı qaragözlü göyçək qız

oturduğum təkadamlıq oturacağın qolsöykədməli yeri

açılıb oturacaq olurmuş

qız onu açıb yanımda oturdu

hərdən mənə baxıb gülümsəyirdi yanaqlarında zənəxdanlar oynayırdı

yəqin ki heç kimi sevmirdi onda

yəqin ki hələ ağlamamışdı eşq acısından

yəqin ki həyatın gözəl olduğuna inanırdı hələ

yəqin ki həyatının gözəl olacağına da inanırdı hələ

bizdən tez düşdü avtobusdan

düşəndə yenə mənə baxıb gülümsədi

əgər onu bir daha görə bilsəm

avtobusda metroda dayanacaqda yolda və ya başqa hardasa

soruşacağam

bağışlayın bilmirsiniz göy qurşağının axırıncı rəngi hansıdır

11 oktyabr 2014

00:07

nağıl axşamı

xalq mahnısı verirdilər radioda

qabarlı barmaqlarıynan stulun söykənəcəyində ritm tutdu

uşaqlıqda nağara çalırdım dedi

bibimoğlu klarnet çalan idi indi Almaniyadadı

on ildən yuxarıdı getdiyi o vaxtdan xəbərim yoxdu

heç bilmirəm indi də çalır yoxsa yox

mən də həvəsə düşüb nağaraya getdim bir ara

bığaltı gülümsədi gözləri yol çəkdi

kədərli payız axşamıydı dirilmə`ni oxuyurdum

gördüm danışır kitabı büküb sağ əlimin şəhadət barmağını

arasında saxladım ki səhifəni itirməyim

osa sovetdənqalma özbəkistan istehsalı

böyük uzunsov stəkanı götürüb çay süzdü

sonra mənim fincanıma boylandı

gördü hələ içində qalıb

nağara çalsaydım indi yəqin ki yaxşı çalançı idim

dedi stulu çəkib oturanda

sonra siqaret yandırdı

özü qonşumuzdu indi bir yerdə işləyirdik

hələ bir yerdə işləmədiyimiz vaxtlarda

çox da aramız açıq deyildi

yolda zadda görüşəndə salamlaşırdıq

bir də hal-əhval tuturduq uzaqbaşı

gec evlənmişdi

uşaqları balacaydı iki qızı bir də sonbeşik oğlu

bilirsən neyçün sünnət toyu elədim

bildir oğlunu kəsdirmişdi onu deyirdi

çox adam sünnət toyuna getmir

heç mənim özümün də xoşuma gəlmir

amma yaşıma bax oğlum haçan böyüyəcək

mən onun toyunu görə biləcəyəm yoxsa yox

ona görə toy elədim

siqaretindən axırıncı qullab vurub söndürdü

qənddandakı kəllə qənddən götürüb çayda islatdı

buna bax dedi bu boyda da qənd olar

qənd qayçısı olsaydı doğrayardım

sonra çayda islanıb rəngini dəyişən qəndi ağzına atdı

bayırda şər qarışırdı amma otaqda işığı yandırmamışdıq

otaqda işıq yandırmırdıq

bayırda yanan işıq bəs eləyirdi

sabah səhər tez çıxacağam sən yola verərsən dedi

razılıq əlaməti kimi başımı tərpətdim

Alaynan təzə iş götürmüşük bağlarda ev tikirik

çayını içib qurtardı təzə siqaret yandırdı

Zaurdan pulumu ala bilsəydim dedi

Zauru da tanıyıram cındırın biridi

xeyr ola soruşdum borcludu

hə dedi iki dəfə yanında fəhləlik eləmişəm

birinci dəfə pulun yarısını verib ikincini heç verməyib

iki yüz manat verməlidi yorulmuşam qapısına getməkdən

hər dəfə deyir ki banklara borcum var çatdıra bilmirəm

cəhənnəmə ki borcun var mənim bəyəm borcum yoxdu

mən guya kefimdən fəhləlik eləyirəm

halal pulumu vermir

amma haçan baxırsan evə qucaqdolusu bazarlıq eləyir

sənin uşaqların adamdı mənimkilər deyil bəyəm

mən də istəyirəm uşaqlarım hər gün ət yesinnər

yaxşı paltar geyinsinnər

dee kiçik qızın ayaqqabısının altı yeyilib qabağımız da qışdı

pul düzəldə bilmirəm

adamda oğraşlığa bax e

görürsən vəziyyət çətindi pulumu ver də

elə bu əməllərinə görə cındır kökündədi

it də məsçiddən başmaq oğurlayır amma həmişə ayaqyalındı

ayağa durub şkafdan sellofan torbanı çıxartdı

içindən bir az induşka kolbasası bir az pendir

bir dənə də çörək çıxartıb süfrəyə düzdü

mən də dirilmə`nin səhifəsini qatlayıb pəncərənin qırağına qoydum

durub öz yeməyimi çıxartdım

sən kolbasa yeyirsən soruşdum

axı namaz qılırsan

əşşi dedi nə gəldi basıram içəri

ikimizçün də çay süzdüm bismillah elədik

yeyə-yeyə dedi sənin də başını ağrıdıram

amma neynim kimə danışım

evdə arvad-uşağın yanında danışmayacağam ki

sonra yenə Zaurun dalınca deyindi ta ki yeyib qurtaranacan

süfrəni yığdıq siqaret yandırdı

gözləri yol çəkirdi siqaretin tüstüsünü burnundan buraxdıqca

tüstü saralmış bığlarına hopurdu

siqareti çəkənəcən belə oturub qaldı

görəsən nə fikirləşirdi

Zaurdan alacağını

kiçik qızın ayaqqabısını ya da itirdiyi cavanlığını

bilirdim ki evin böyüyü olub atası tez ölüb

bacılarını dolandırmağçün

məktəbi qurtarmamış işləməyə başlayıb

sovet dağılanacan ticarətdə işləyib

sonra başqa işlərdə

içkiyə qurşanıb

inişil qara ciyərindən müalicə alandan sonra

içkini tərgidib tövbə edib dinə gəlib

indi də vurnuxur problemlərin içində

ayağa durub yenə çay süzdü böyük uzunsov stəkanına

radioda uşaq saatı başlayırdı təzə siqaret yandırıb

qulaq asmağa başladı diktorun quru səsinə

salam əziz balalar

bu gün qarışqa haqqında nağıla qulaq asacaqsınız

biri vardı biri yoxdu

bir qarışqa vardı

bu qarışqanın da adı

elə qarışqa idi

…

1 aprel 2016

sim-sim.az

• Vasif Məhərrəmli: "Ərinin xəyanətini bağışlayan qadın qəhrəmandır"
• Dədə Ədalət: "Araq zəhrimar ağlımı başımdan alanda..." - Xatirə
• “Zəfəri yaşadanlar, yaşayanlar” adlı tədbir keçirildi