Biz dəyişikliklərə meylli insanlarıq. Başımızın üstündə rus dayanıbsa − rusca, qardaşımız türk elan olunubsa − türkcə danışırıq, qloballaşma dəbə düşəndən qloballaşa-qloballaşa əsl simamızı itiririk, simamızla birlikdə əynimizdəki paltarları da. Bədənimizi açıb tökdükcə beynimizi də günə veririk. Savadlı və intellektual olmaq artıq dəbdə deyil, başıboş olmaq insanlara daha maraqlı görünür. Amma mentalitetlə milliləşmək məsələləri hər zaman müzakirə mövzusudur, onları bir pərdətək bədənimizin və beynimizin lüt qalmış yerlərinə çəkirik, ört-basdır etməyə çalışırıq əyri-əskiyimizi.
İndi də sıra gəlib çatıb soyadlarımızın milliləşməyinə. Fikir verin! Özümüz, geyimimiz, evlərimizin fasadı, içinin dizaynı, ağlımız – hamısı avropalaşır. Amma soyadımız milliləşir. Özünə yeni soyad sonluğu seçən kim, tamamilə dəyişdirən kim, bunu rəsmi şəkildə edən kim, bürokratik əngəllərdən çəkinərək soyadını dəyişdirməyən, lakin “el gözünə” prinsipinə sadiq qalıb Facebookda yeni milli soyad nümayiş etdirən kim...

Mən, əslində, buna qarşı deyiləm. Niyə də dəyişdirməyim soyadımın sonluğunu? Gerçəkliyimin fonunda soyadım yad görünməyəcək, buna əminəm. Ona görə də soyadımın sonluğunu hansı şəklə salacağımı düşünürəm... vaxtım olanda. Elə yaxın günlərdə bunu düşünə-düşünə fikirlərinə çox hörmət etdiyim türk yazıçısı Əziz Nesinin soyad dəyişdirilməsinə aid yazdığı kiçik bir yazı yadıma düşdü. Həmin mətni öz dilimizə çevirdim. Budur:
“1934-cü ildə soyad qanunu çıxdı, hər bir Türk özünə soyad götürəcəkdi. Hər bir adam öz soyadını özü seçdiyi üçün insanların bütün gizli, alçaq duyğuları ortaya çıxdı. Dünyanın ən xəsisləri “əliaçıq”, dünyanın ən qorxaqları “cəsur”, dünyanın ən tənbəlləri “çalışqan” kimi soyadlar götürdülər özlərinə. Məktub yollamaq mümkün olan vaxtlarda ancaq imzasını qoya bilən bir müəllimimiz özünə “çevikəl” soyadını götürmüşdü. Həmin çağlarda irqçilik davası artdığından, əsasən də, yarı türk-yarı qeyri-millət olanlar irqçiliyə işarə edən soyadlar üstündə qırırdılar bir-birini. İstənilən soyğunçuluqda hər zaman geri qaldığım kimi, indi də gözəl soyad qarətində axıra qaldım. Qürurlana biləcəyim bir soyad belə artıq qalmadığı üçün özümə “nəsən” (türkcə “nesin”) soyadını götürdüm. İstədim ki, hər kəs məni “nəsən” deyə çağırdıqda, nə olduğumu düşünüb özümə gəlim”.

Aziz Nesinin əsl adı isə Mehmet Nusretdir.

• Zibillikdə yatıb-duran zəvvarlar - Məkkədən reportaj - VII HİSSƏ
• Rəşad Məcid: "Elza xanımı AYB-yə çağırıb müzakirə aparacağıq"
• Musiqili Teatrın dörd aylıq repertuarı