Kulis.az SSRİ dövründə mühacirət etmiş sənət adamlarını təqdim edir.

Andrey Voznеsenski

1963-cü ilin martında ziyalıların Kremldə görüşündə Nikita Xruşşov şairi kəskin tənqid atəşinə tutdu. Alqışların fonunda Xruşşovun qəzəbli səsi eşidilirdi: “İndi mülayimləşmə deyil, buz dövrüdür. Baxın Pasternak nə tapıb! Biz ona burdan getməyini xahiş etmişdik. Siz sabah pasport almaq istəyirsiniz? İstəyirsiniz? Və çıxıb gedin cəhənnəmə, nənənizin yanına. Rədd olun burdan, cənab Voznosenski. Öz sahibinizlə bir yerdə...”

Amerikada Voznesenski daha çox populyarlıq qazandı, Artur Millerin ailəsi ilə dostluq etdi. Onun Merlin Monro ilə görüşü daha sonra bu sözlərlə ifadə olunacaqdı: “Mən Merlin, Merlin. Mən qəhrəman. İntihar və qəhrəmanlıq”.

Daha sonra şair geri qayıtdı və Peredelkinoda öz həyatına davam elədi.

İosif Brodski

1963-cü ilin noyabrında yayımlanan “Veçerniy Leninqrad” qəzetindəki məqalədə şair “parazit həyatın obrazı” kimi təqdim edilmişdi. Bu artıq aydın idi ki, şairi izləyəcəklər, ya da həbs edəcəklər. Qəzetdə “parazit Brodski”nin cəzalandırılması istənilirdi. 1964-cü ildə şair məhz parazitlik ucbatından həbs olundu. Kameraya atılanda Brodskinin ürəyi tutdu. Bu müddət ərzində Brodski ürəyindən əziyyət çəkdi. Hər dəfə şairə uzaqdan ona yaxınlaşan ölümü xatırlatdı. Məhkəmə qərar verdi ki, şair məcburi məhkəmə psixiatriya müayinəsindən keçsin. Üç həftə psixi xəstəxanada müalicə keçən şair o günləri həyatının ən pis günləri kimi xatırlayacaqdı. Brodski ya psixi xəstəxanada qalmalıydı, ya həbs olunmalıydı, ya da SSRİ-ni tərk etməliydi. Şair üçüncünü seçdi və ABŞ-a getdi. Orda Brodski rus ədəbiyyatı və poeziyasından mühazirələr dedi, festivallarda iştirak etdi, böyük uğurlara nail oldu.

İvan Bunin

İnqilab vaxtı Bunin dəfələrlə bolşeviklərin əlindən “qaçmaq” istəyib. Nəhayət, 20-ci illərdə yazıçı Parisə qaça bilir.

Fransada yazıçının yaradıcılığının ən gözəl əsərləri yazılır...

1933-cü ildə vətəndaşlıqdan məhrum edilən İvan Bunin Nobel ədəbiyyat mükafatına layiq görülür...

Aleksandr Soljenitsin

Yazıçının həyatı Stalinin tənqidinə həsr olunmuşdu. Müharibə vaxtı dostuna yazdığı məktub hərbi senzuraya məruz qalmış və tezliklə Moskvaya gətirilməsi, həbs edilməsi əmr edilmişdi.

Soljenitsini həbs edirlər. O, ömrünün 8 ilini dörd divar arasında keçirir.

Bir neçə həbs düşərgəsində olan Solijentsin qələmi əlindən yerə qoymur: həm öz əsərlərini yazır, həm də sovet rəhbərliyini tənqid edir.

Xruşşovun gedişindən və Brejnyevin gəlişindən sonra Solijenitsinin əsərləri çap olunmağa başladı.

60-cı illərin sonu, 70-ci illərin əvvəllərində KQB-nin xüsusi bölməsi Solijenitsini araşdırmağa qoyuldu.

1974-cü ilin fevralında yazıçı həbs olundu. Vətənə xəyanətdə günahlandırıldı və vətəndaşlıqdan məhrum edildi.

Mstislav Rastropoviç

1969-cu ildə violençelist və onun ailəsi Solijenitsinin müdafiəsinə qalxıb, Moskva ətrafındakı daçada onu himayəyə alıb. Eyni zamanda Brejnevə yazıçının müdafiəsi üçün açıq məktub yazıb.

1978-ci ildə Rastropoviç anti-sovet təbliğinə görə vətəndaşlıqdan məhrum edilir. Xaricə gedən Rastropoviçin ulduzu parlayır.

Andrey Tarkovski

“Nostalgiya” filminin Kannda mükafatından sonra bir müddət İtaliyada qalıb. Geri qayıdacağını vəd etsə də, daha sonra xaricdə qalacağını açıqlayıb. Bundan sonra rejissorun bütün filmləri SSRİ məkanında qadağan edilib.

Nikolay Berdyayev

Filosofun həyatı üç müharibəyə təsadüf edib. İki Rusiya inqilabı və rus kommunizmi...

İki dəfə həbs olunub. Daha sonra filosofu Sibirə sürgün ediblər. Yalnız 1922-ci ildə onu sərbəst buraxıblar. Filosofun SSRİ sərhədində göründüyün an güllənəcəyi bildirilib.

Berdyayev əvvəl Almaniyaya, ordan da Fransaya mühacirət edib. Mühacirətdə ən məşhur əsəri “Fikrin tarixi”ni yazıb.

• Məşhur reper həbs olundu
• “Azərbaycan kəlağayısı günü” münasibətilə konsert təşkil olunacaq
• Sərxoş gəlmişəm qapına - Şaiq Vəli