Tahir Tahiroviç
Gənc Tamaşaçılar Teatrında Mehriban Ələkbərzadənin quruluşunda “Cəza” (müəllif Tamara Vəliyeva) monotamaşasına baxdım. Səhnə traktofkası, işıq və musiqi həllinin mükəmməl olması barədə geniş danışmaq olar. Bir cümlə bəs edir. Rejissor işi sadəcə və sadəcə mükəmməl idi.
Dünyanın ən savadlı kişi həkimi, qadının 9 ay hamiləlik dövründə nələr çəkdiyini bilə bilməz. Çünki o heç zaman hamilə olmayıb. Gənc qadının həyatı boyu başına gələnləri 70 dəqiqə ərzində alaqaranlıq səhnədə tamaşaçıya çatdırmaq, bir nəfərin obrazında 5 nəfəri hiss etmək və yaşamaq aktrisa Kəmalə Hüseynovanın uğuru idi. Təbii ki, tamaşada nəql edilən hadisələr gündəlik olaraq gözümüzün qarşısında cərəyan edir.
Qadının sosial problemləri, yanlış addımları, bəzi kişilərin qadından fiziki əmlak kimi istifadə etməyi yeni mövzu deyil. O da məlumdur ki, sevgi məsələlərində qadınlar kişilərə baxanda daha həssas davranırlar. Qadın ailənin psixi enerjisini təcəssüm etdirir. Qadının ruhi enerjisi necədirsə, özünü nə cür aparırsa, ailədə də eyni ruhi enerji hökm sürür. Əgər qadının psixi enerjisi hər şeyin yaxşı olacağına inanarsa, onda onun müsbətə olan inancı həqiqətən də işə yarayacaq. Bu cür düşünən xanımlar ailəyə uğur gətirir. Amma və lakin bizim qəhrəman düşdüyü sosial çətinliklərdən özünü qoruya bilmir. Ərindən, sonra isə uşaqlarından uzaqlaşır. Məşuqəsiylə bir müddət həyat sürən qadın sonra onun tərəfindən də atılır və anası tərəfindən “üçüncü” dəfə ailə qurmağa məcbur edilir. Üç müxtəlif formatda, mühafizəkar ailə həyatı sürən qadın sonda öz-özünə cəza verir. Finalda özünü asan qadın əslində cəmiyyət tərəfindən asılır.
Bəlkə də tamaşaya baxanlar arasında qadının günahkar olmadığını düşünənlər tapılar... Amma fikrimcə bu tamaşada qadının günahları daha qabarıqdı. Bəlkə də müəlliflər bunu hiss etmirlər. Əsərdə cərəyan edən hadisələr bizim cəmiyyətdə daha real görünə bilər. Avropada belə hadisələr o qədər də baş vermir, versə də ictimailəşmir.
Sözün qısası bu tamaşanı yalnız və yalnız qadın üçlüyü hazırlaya bilərdi. Mehriban, Tamara, Kəmalə... İndi isə oxuculardan bir xahişim var: Mütləq bu tamaşaya baxın, buna dəyər...
