Kulis.az "Güneydən şeirlər" layihəsindən təbrizli şair Əli Çağlanın şeirlərini təqdim edir.

Sınıq ayna

Qaranlığa qapıldım ümidsiz xəyallarımla
Ürəyim sıxılan həbsxananın divarları oldu,
Depremdən törənən səsim titrədi
Və dünya getdikcə uzanan yollara çevrildi!

Göyün sonsuzluğunda izlədiyim ulduzlar
Başımın üstündən uzaqlaşdılar sayrışaraq.
Yenidən birləşmək üçün dartınan sınıq aynanın parçaları kimi
Ulduzların bir daha birləşməyəcəklərini anladım.

Göy üzünü ay, yer üstünü şəhərdəki işıq dirəkləri işıqlandırsa da
Qaranlığı axtarıram!
Küçələrin bucağında ağzı köpüklənən qardaşın yanında,
Bacının həyətdə şəritə sərdiyi büstqalterinə baxan
Qonşuların parıltılı gözlərində axtarıram qaranlığı!
Ananın məhkəmədə dodağının üstündə
Göllənən burun suyuna qarışmış göz yaşlarında
Və atanın... Atanını qabar əllərindəki göm-gör pullarda axtarıram...

Yer kürəsini “Müsbət fikirləşək” adlı kitablar qurtarsa da
Bu sınıq aynanın cinsindəki ailəni birləşdirə bilməyəcək.
İtsəm də qarışıq nizamın içində
Əsarətin zəncirini qırmağa çalışmağımı
Sərhəd kənarında uçan quşların qanadlarından öyrəndim!

Yenə də ümidimin alovları közərir içimdə
Adımı çığıra-çığıra səsləyən qızın səsini xatırlayıram.
Simasını xatırlamağa çalışıram, xatırlaya bilmirəm.
Hə... düşdü yadıma duvağı dağılmış köpəyin qızı!
Qaranlığı doldurun içimə, bu qızı tanımıram bəlkə də!
Ağarmamışdı saçları, məni çığıra-çığıra səsləyən qızın
Heç zaman da inana bilməzdim ağaracağına.
Üzünə çopur, alnına şeir qazmamışdı təcrübələr
Yaşıl yaylığını yelləndirərdi o olsaydı.
Silin bu səhnəni, beynimdən silin!..

Ümid adlı bir işığın böyüklüyü
Kiçik, amma güclü qaranlığa məğlubdur!..
Ey mənə azadlığı öyrədən sərhəd kənarındakı quşlar
Sizin kimi qanadlandıracağam
Bacıların dumanda yolunu azan istəklərini,
Qardaşların ürəklərindəki istismar diləklərini
Və yaylıqlarını yelləndirən qocalmış qızların duyğularını!..

Bu gecə

İki qarğanın toyudur bu gecə!
Qar-qar stress yaşayır dişi qarğa.
Baxsan alnına erkək qarğanın
Tərdən muncuq düzülübdür.
Uzun corablarını ağacdan yelləndirərkən dişi qarğa
Yaxasındakı qalstukunu sığallayır qarğa bəy.
Kim deyir görmədin?
Gördüm onları, sevişdikdə...

İki itin bir alabaş balası olur bu gecə!
Atasına oxşayır küçük oğlu küçük...
Anasının göz yaşı döşündəki südünə qarışıb sevincindən
Atası sevinc dolu həyəcanından başını dik tutur
Və gecənin sükutunda harmoniyalı mahnı oxuyur: Haf-haf-haf...
Kim deyir görmədin?
Gördüm onları, sevindikdə...

İki ayı qədəh-qədəhə vurur bu gecə!
Başqa bir ayının sağlığına.
Mağaranı şərab qoxusu bürüyüb.
Üç aydır mükərrər içirlər ayılar
Və üç aydır yuxularına şərab calayırlar.
Kim deyir görmədin?
Gördüm onları, içdikdə...

İki tülkü quyruqları ilə aslana plan çəkirlər bu gecə!
Gözlərindəki hiylə ilə kibrit çəkirlər qaranlığa.
Əllərində yuxu şərbəti
Boyunlarından aslanan sülh medalları
Kim deyir görmədin?
Gördüm onları, danışdıqda...

İki çaqqal şeir yazır bu gecə!
Və sabah tribuna arxasında şərr oxuyacaqlar.
Aslanın əlindən “Xalq şairi” ordeni almaq üçün...
Kim deyir görmədin?
Gördüm onları, şeir yazdıqda...

Və bir insan darıxır bu gecə!
Yüksəldir qramafondakı Zara Leanderin səsini
Başındakı papağını masaya qoyub fikirləşir.
Barmağı ilə ballistik raketi oynadır,
Meşənin bağrına sancaqlayır alovları.
Kim deyir görmədin?
Gördüm “Bir”-lərin acımasızlığını...

Səssiz üçürüm

Səssiz uçurumun ucundayam
Geriyə baxdığımda qanadı yolunmuş quşları görürəm
Dəmirləri paslanmış qəfəslərin açıq qapılarını
Çevrilirəm, baxmaq istəmirəm.
Yaşıllığa inanmadığım üçün, bozarır önümdəki mənzərə!

Qaranlıq düşüncələr ağrıya sürükləyir məni
Və ölümün səssizliyi, lal-dinməz dayanıb yanımda.
Görürəm, bilirəm
Bilirəm, görə-görə çox şeyləri yenə də görmürəm
Bədənim parça-parça, ruhumda deşiklər var
Və səssiz uçurumun ucunda
Bu son nəfəsim olsun deyə çalışsam da
Sayısı yadımdan çıxıbdır nəfəslərimin.

Heç bir şey qalmadı, heç bir şey üstümdən qatar kimi keçmir artıq
Quş olub uçmaq duyğularımı qara divarlar pozdular otağımda
Duyğulana bilmirəm heç bir şeyə...
Mən bir şeyə inana bilmirəm, bir şeyə.
Bəlkə də asılı qaldığım “Bir” sözünün üstündəyəm
Sözümün üstündüyəm, asılı qalmışam.
Asılı bir,
Bir asılı bilir
Bir sözümün üstündə
“Bir” sözünün üstündə...

Dünyanın həbsxana olduğunu bilirəm
Bilirəm, asıldığımdan sonra həbsxananın qapısının əbədi açıq buraxılacağını da bilirəm
Bilirəm dünya müharibə meydanı olsa da belə
Ayaqlarımı sevgi minalarının üstündə buraxdığımdan sonra
Sülh bəyannaməsini imzalayacaq hökmranlar – diktatorlar, bilirəm.
Sən evdə oturub qəzetə oxuyarkən,
Xəbərimi eşidəcəksən... Muğayat ol... Çayın soyumasın...
Hər şeyin sonu qap-qara qaranlıqda yox olur
Yox olur, əvvəldən olmayan “Bir” sözü, yox olur.
Yox olur,
Olur,
Yox olur,
Asılmır
Asılır...
Bir sözünün üstündə asılı qalıram
Bir sözünün...
Sözünün bir-bir
Bir sözünün asılıram üstündə
Üstündəyəm bir sözünün
Sözümün üstündə dayanıb asılıram.

Ümidlərim balıq olmaq arzusunda ikən
Sizin həyətinizin mavi hovuzunda qərq oldular.
İndi paslı qəfəslərin açıq buraxılmış qapıları,
Minaların xünsa olmaqları
Və sənin sətir-sətir qəzetə oxumağın
Divardakı pişiyin balıqlara şorgözlük etməyini görməməyin
Ağlamağın, üzünü didməyin
Fotoqrafçıların işinə yarayar sadəcə, bilirəm.

Gələcəyin olmadığı son nöqtədə
Geriyə baxa bilmədiyim səssiz uçurumun ucunda
Bu son nəfəsim olsun dediyim sözə vəfalı olmasam da
Son siqaretimi alışdırıram...
Yanıram...
Bunu sən bilməyəcəksən...

• “Yuğ” Teatrının yaradıcı kollektivi Estoniyada
• Bakı Dövlət Universiteti ilə Milli Kitabxana arasında memorandum imzalanıb
• MEMİM “Mədəni irsini qoru” adlı layihəni təqdim edir