Kulis.Az bir müddət öncə keçirdiyi “Azərbaycan ədəbiyyatının ən yaxşı üç romanı” sorğusundan sonra daha bir geniş layihəni həyata keçirdi. Bir həftə ərzində müxtəlif nəsilləri təmsil edən 103 nəfər tanınmış 100 ilin (20-ci əsr) “5”-ə layiq bildiyi 5 şeirini seçdi. Ümumilikdə, 219 şeirin adı çəkilib.

Ədəbiyyatda, hər cür “yarış” ab-havası şərtidir. Bunu əlbəttə ki, biz də, sorğuda iştirak edən və etməyən qələm adamları da yaxşı bilirik. Ancaq sözün, dəyərli şeirin tanıdılması, təbliği, bir daha yada salınması üçün şərtilik də bir vasitə olsun – düşünürük. Necə ki, dünyanın ən ünlü müsabiqə və festivalları da mütləq həqiqəti tapmaq iddiasında deyil. Ancaq, bizə, az qala, ən dəyərli müəllifləri və əsərləri bu “yarışmalar” tanıdır.

100 ilin, yəni “Əsrin sorğusu”na qatılan bütün iştirakçılara təşəkkürümüzü bildirir və siyahını təqdim edirik.

Sorğu iştirakçılarının cavablarını burdan oxuya bilərsiz.

Birinci yeri 42 səslə Mikayıl Müşfiqin "Yenə o bağ olaydı" şeiri tutub. İkinci yerdə 14 səslə Cəfər Cabbarlının "Ana", Səməd Vurğunun "Azərbaycan", Əli Kərimin "Atamın xatirəsi" qərarlaşıb. Üçüncü yeri 12 səslə Səməd Vurğunun "Mən tələsmirəm" şeiri tutub. Ramiz Rövşənin "Ayrılıq şeiri 10 səslə dördüncü yerdədir. Beşinci yerə 9 səslə Əli Kərimin "İki sevgi" və Rəsul Rzanın "Rənglər" silsiləsi layiq görülüb.

Siyahını təqdim edirik:

1. Mikayıl Müşfiq "Yenə o bağ olaydı" 42

2. Cəfər Cabbarlı "Ana" 14

3. Səməd Vurğun "Azərbaycan" 14

4. Əli Kərim "Atamın xatirəsi" 14

5. Səməd Vurğun "Mən tələsmirəm" 12

6. Ramiz Rövşən "Ayrılıq" 10

7. Əli Kərim "İki sevgi" 9

8. Rəsul Rza "Rənglər" 9

9. Səməd Mənsur "Həpsi rəngidir" 8

10. Mirzə Ələkbər Sabir "Fəxriyyə" 8

11. Əli Kərim "Qayıt" 8

12. İsa İsmayılzadə "Güllələr demədi" 8

13. Şəhriyar "Heydərbabaya salam" 8

14. Şəhriyar "Azərbaycan" 7

15. Hüseyn Cavid "Qız məktəbində" 7

16. Almaz İldırım "Əsir Azərbaycanım" 7

17. Əli Kərim "Daş" 6

18. Ramiz Rövşən "Qara paltarlı qadın" 6

19. Ramiz Rövşən "İlan balası" 6

20. Vaqif Bayatlı Odər "Mən zalım adamam, kamança" 6

21. Mirzə Ələkbər Sabir "Nə işim var! 5

22. Mikayıl Müşfiq "Həyat sevgisi" 5

23. Məmməd Araz "Ayağa dur, Azərbaycan" 5

24. Musa Yaqub "Taleyin qisməti" 5

25. Aşıq Ələsgər "Çərşənbə günündə, çeşmə başında" 4

26. Əli Kərim "Qaytar ana borcunu" 4

27. Əhməd Cəmil "Can nənə, bir nağıl de" 4

28. Eldar Baxış "Sərçə balası" 4

29. Məmməd Araz "Dünya sənin, dünya mənim" 4

30. Vaqif Bayatlı Odər "Güllələyin şairləri!" 4

31. Əli Kərim "Nə xoşbəxtimişəm bir zaman, Allah" 3

32. Əli Kərim "...xatirəsinə" 3

33. Rəsul Rza "İnsan şəkli" 3

34. Murad Köhnəqala "Dərdalgin" 3

35. Əli Kərim "Aut" 3

36. Mirzə Ələkbər Sabir "Neylərdin, ilahi" 3

37. Abbas Səhhət "Vətən" 3

38. Əhməd Cavad "Çırpınırdın, Qara dəniz" 3

39. Məmməd Araz "Məndən ötdü, qardaşıma dəydi" 3

40. Əli Kərim "Babəkin qolları" 3

41. Süleyman Rüstəm "Təbrizim" 3

42. Mikayıl Müşfiq "Oxu, tar" 3

43. Ramiz Rövşən "Qapı" poemasından "Sudu dünyanın yarısı" 3

44. Vaqif Bayatlı Odər "Səni niyə belə sevdim" 3

45. Məmməd Araz "Ey ilham pərisi, varsansa əgər" 3

46. Məmməd İsmayıl "Ağacdələn" 3

47. Məhəmməd Hadi "Əlvahi-intihab" 2

48. Nüsrət Kəsəmənli "Getmək istəyirsən, bəhanəsiz get" 2

49. Vaqif Səmədoğlu "İlahi, hansı dildə yalvarım sənə" 2

50. Vaqif Bayatlı Odər "Bir də bir kimsəni sevməyəcəm" 2

51. Səməd Vurğun "Unudulmuş tək məzar" 2

52. Mikayıl Müşfiq "Küləklər" 2

53. Mikayıl Müşfiq "Könlümün dedikləri" 2

54. Ramiz Rövşən "Kölgə" 2

55. Musa Yaqub "Bu dünyanın qara daşı göyərməz" 2

56. Hüseyn Cavid "Görmədim" 2

57. Vaqif Bayatlı Odər "Unudulacaq bütün sevdalar" 2

58. Ramiz Rövşən "Ay işığı" 2

59. Vaqif Səmədoğlu "Eşidirsənmi?" 2

60. Mirzə Ələkbər Sabir "Yad et məni, qəmli-qəmli, yad et" 2

61. Rasim Qaraca "Əgər ən yaxın dostun müharibədə ölmüşsə" 2

62. Süleyman Rüstəm "Çapayev" 2

63. Əli Kərim "Coğrafiya müəlliminin şəhadət barmağı haqqında ballada" 2

64. Hüseyn Cavid "Kor ərəbin nəğməsi" 2

65. Qulu Ağsəs "Sənsən hər yer" 2

66. Nəbi Xəzri "Dəniz, göy, məhəbbət" 2

67. Bəxtiyar Vahabzadə "Həyat, sən nə şirinsən" 2

68. Söhrab Tahir "Daha" 2

69. Vaqif Bayatlı Odər "Qardaşımın üzü köməyim olsun" 2

70. Salam Sarvan "Qorxut uşağını Salam əmiylə" 2

71. Əli bəy Hüseynzadə "Hali-vətən" 2

72. Səməd Vurğun "Ceyran" 2

73. Vaqif Səmədoğlu "Bir cüt ayaqqabı" 2

74. Bəxtiyar Vahabzadə "Ana dilim" 1

75. Vaqif Səmədoğlu "Qaya" 1

76. Hüseyn Arif "Sən mənimlə get" 1

77. Rəsul Rza "Soruş" 1

78. Vaqif Bayatlı Odər "Qəribik, şairim, qəribik, sözüm" 1

79. İsa İsmayılzadə "Ulduzların ad günü" 1

80. Məmməd Araz " Mən Araz şairiyəm" 1

81. Vaqif Səmədoğlu "Bir siqaret o yana" 1

82. Əliağa Vahid " Ey gül, sənə dünyadə bərabər yenə varmı" 1

83. Fikrət Qoca "Möcüzə" 1

84. Məhəmməd Hadi "Ey ol vaxtı görən məsud" 1

85. Vaqif Səmədoğlu "Kağızın üstünə düşüb iki əlimin kölgəsi" 1

86. Fikrət Qoca "Yerəbatanda səsi içində batmış şair şeir deyir" 1

87. Ələkbər Salahzadə "Qar və çiçək" 1

88. Rasim Qaraca "Səni necə unudum" 1

89. Məmməd Araz "Xatirələr" 1

90. Əliağa Kürçaylı "Sən mənə yaşamağı öyrən, əzizim" 1

91. Vaqif Səmədoğlu "Yaşıl ada" 1

92. Rəsul Rza "Mandat" 1

93. Nüsrət Kəsəmənli "Biri vardı, biri yox" 1

94. Mirzə Ələkbər Sabir "Adətimiz daş idi dava günü" 1

95. Vaqif Bayatlı Odər "Ölsəm, bir də min il sonra dirilsəm" 1

96. Vaqif Səmədoğlu "Bir axşam taksidən düşüb payıza" 1

97. Ramiz Rövşən "Varaq deyil, divardı bu" 1

98. Həmid Herisçi "Ey mənə bənzər insan" 1

99. Rəsul Rzanın Anara həsr elədiyi 3 şeir 1

100. Nigar Rəfibəylinin Anara həsr elədiyi 2 şeir 1

101. Əli Kərim "Kürə yağış yağırdı" 1

102. Məmməd İsmayıl "Bir adam yol gedir bizdən qabaqda" 1

103. Ağamalı Sadiq Əfəndi "Sənə gidi dünya, bir də gələrəm" 1

104. Rəsul Rza "Ana qaz" 1

105. Mikayıl Müşfiq "Könül" 1

106. Ələkbər Salahzadə "O qar" 1

107. Rəsul Rza "Mən torpağam" 1

108. Xəlil Rza "Azadlığı istəmirəm" 1

109. Cəfər Cabbarlı "Tellər oynadı" 1

110. Mikayıl Müşfiq "Gecə düşüncəsi" 1

111. Əli Kərim "İlan" 1

112. Abdulla Şaiq "Can gülüm, can-can" 1

113. Ramiz Rövşən "Analar aldatdı bizi" 1

114. Mirzə Ələkbər Sabir "Dərsə gedən bir uşaq" 1

115. Vaqif Bayatlı Odər "Donurdu Hadinin əlləri" 1

116. Ramiz Rövşən "Yağış yuyur, gün qurudur" 1

117. Süleyman Rüstəm "Ana və poçtalyon" 1

118. Əli Kərim "Fraqmentlər" 1

119. Rasim Qaraca "Dörd şeir" 1

120. Ramiz Rövşən "Bu ağac öləcək" 1

121. Rəsul Rza "Vətəndən uzaqda" 1

122. Ramiz Rövşən "Göy üzü daş saxlamaz" 1

123. Salam Sarvan "Hər gecə yuxuma girib yatan qız" 1

124. Əlisəmid Kür "Sonrası nə ola-ola" 1

125. Ramiz Rövşən "Kəpənək qanadları" 1

126. Bəxtiyar Vahabzadə "Şəhidlər" 1

127. Həmid Herisçi "Sovet pasportunun son günü" 1

128. Zahid Sarıtorpaq "Halallıq ilmələri" 1

129. Səlim Babullaoğlu" Sentyabr. Eylül. Veresen. September." 1

130. Aqşin Yenisey "Qiyam" 1

131. Abbas Səhhət "Yay səhəri" 1

132. Abbas Səhhət Puşkinin "Qafqaz" şeirinin tərcüməsi 1

133. Həmid Herisçi "Əhədlə vidalaşmağım" 1

134. Ağamalı Sadiq Əfəndi "Haray dağlar" 1

135. Məhəmməd Hadi "Qarışıq xəyallar" 1

136. Mirzə Ələkbər Sabir "Şəkibai" 1

137. Əli Kərim "Vəsiyyət" 1

138. Nərmin Kamal "Allahı bağışlamaq" 1

139. Cəlil Məmmədquluzadə "Azərbaycan" məqaləsi (ilk postmodern şeir sayır) 1

140. Məhəmməd Hadi "Yox millətimin xətti" 1

141. Rüstəm Behrudi "Salam, dar ağacı" 1

142. Eldar Baxış "Gecənin bir aləmi" 1

143. Həmid Herisçi "Şəms Təbrizinin şeiri" 1

144. Musa Yaqub "Bir günah sənindi, bir günah mənim" 1

145. Məmməd Araz "Əlvida, dağlar" 1

146. Sücaət "Deyin dustaqları buraxacaqlar" 1

147. Əli Kərim "Fəhlələr" 1

148. Hüseyn Cavid "Hər güləşənə vardım" 1

149. Rəsul Rza "Məni unutmayın" 1

150. İsa İsmayılzadə "Şəhər etüdləri" 1

151. Ramiz Rövşən "Ay bu yükün yiyəsi" 1

152. Rəsul Rza "Təbriz şəhidləri" 1

153. Hüseyn Arif "Şeir deyilmi" 1

154. Vaqif Səmədoğlu "Məktub yazmaq istəsən" 1

155. Əli Kərim "Gül və çörək" 1

156. Mirzə Ələkbər Sabir "Fisincan" 1

157. Vaqif Səmədoğlu "Meşədə də adam öldürürlər, Allah" 1

158. Murad Könəqala "Qoşmalar" 1

159. Musa Yaqub "Karvan" 1

160. Əli Kərim "Nə bu dərd gərəkdir uşaqlar üçün" 1

161. Hüseyn Cavid "Uyuyur" 1

162. Bəxtiyar Vahabzadə "Göylərin min rəngini sevirəm" 1

163. Məmməd Araz "Dünya düzəlmir" 1

164. Akif Səməd "Öldü deməyin Akifə" 1

165. Süleyman Rüstəm "Azərbaycana gəlsin" 1

166. Bəxtiyar Vahabzadə "Heyrət" 1

167. Məmməd Araz "Altı qızım, biri Pəri" 1

168. Ramiz Rövşən "Çiçəklər doğulur bu yaz gecəsi" 1

169. Cavanşir Eloğlu "Anam sənə gəlinim dedi" 1

170. Ramiz Qusarçaylı "Mən kənddən çıxanda gecə yarıydı" 1

171. Vaqif Səmədoğlu "Sanitar, əlin sınaydı o qızı vurduğun yerdə" 1

172. Şaiq Vəli "Meyxanəçi" 1

173. Akif Əhmədgil "Ürəyimin sümüyü yoxdur" 1

174. Mirzə Ələkbər Sabir "Qorxuram" 1

175. Rəsul Rza "İnsan mənzərələri" 1

176. Vaqif Səmədoğlu "Nə olacaq? 1

177. Mirzə Ələkbər Sabir "Yatmısan, molla əmi, gürcülər içrə hələ sən" 1

178. Əmin Abid "İstiqlal" 1

179. Vaqif Səmədoğlu "Allah, məni yarı öldür..." 1

180. Aqşin Yenisey "Beş sentyabr və yağış" 1

181. Fərid Hüseyn "Yaxşı ki, getmisən" 1

182. Məmməd Araz "Bacım gülsümə məktub" 1

183. Vaqif Səmədoğlu "Günaha batmağım gəlib, ay Allah" 1

184. Ramiz Rövşən "Bənövşə nənə" 1

185. Mikayıl Müşfiq "Ah, bu uzun sevda yolu" 1

186. Murad Köhnəqala "Metro" 1

187. Məmməd Aslan "Ağla, qərənfil ağla" 1

188. Ramiz Rövşən "Bir yağışlı nəğmə" 1

189. Məmməd İsmayıl "Savalanda yatan igid" 1

190. Səməd Vurğun "Tənha məzar" 1

191. Ramiz Rövşən "Mən küsüb gedirəm" 1

192. Ramiz Rövşən "Köhnə məktublar" 1

193. Musa Yaqub "Klassiklərə bənzətmə" 1

194. Məmməd Araz "Müharibə olmasa" 1

195. Rəsul Rza "Ala-bula" 1

196. Aqşin Yenisey "Unutmaq sözünün şəkli" 1

197. Məhəmməd Hadi "Əfkarım" 1

198. Vaqif Bayatlı Odər "Hər bəyaz telin altında" 1

199. Mirzə Ələkbər Sabir "Nə yazım!" 1

200. Səməd Vurğun "Şair, nə tez qocaldın sən" 1

201. Vaqif Bəhmənli "Vaqif Səmədoğluna" 1

202. Ramiz Rövşən "Qara-qara qarışqalar" 1

203. Mirzə Ələkbər Sabir "Millət şərqisi" 1

204. Rəsul Rza "Ərk qalası" 1

205. Əhməd bəy Ağaoğlu "Yurd qayğısı" 1

206. Hüseyn Cavid "Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir" 1

207. Sabir Yusifoğlu "Mənə bir məktub göndər" 1

208. Elxan Zal Qaraxanlı "Savaş türküləri" 1

209. Ələkbər Salahzadə "13 fevral" 1

210. Səməd Qaraçöp "Dünyanın quyruğu" 1

211. Ramiz Qusarçaylı "İlahi, böyüyür dizimin üstü" 1

212. Mirzə Ələkbər Sabir "Afərinim hümməti-valayi-Səttərxanədir" 1

213. Məmməd Araz "Naməlum qəhrəman" 1

214. Qabil "Səhv düşəndə yerimiz" 1

215. Bəxtiyar Vahabzadə "Bir salama dəymədi" 1

216. Əliağa Kürçaylı "Xərclədim gəncliyi" 1

217. Əlisəmid Kür "Balabançı kor Əlisəmid" 1

218. Ramiz Rövşən "Boğulur" 1

219. Səməd Qaraçöp "Nə göyçək qəbrim var" 1

• Brus Li zərbəsi - Qafar Rüstəmovun hekayəsi
• Ulucay Akif: “Dərc olunanlar “Kulis”in mövqeyi deyil”
• Gənclər Kitabxanası Asəf Zeynallının xatirəsinə həsr olunan material hazırladı