Kulis.az Aqşin Yeniseyin yeni yazısını təqdim edir.

Nepotizm (qohumbazlıq, dəstəbazlıq) Orta əsrlərdə dövlətin uğurunu təmin edən bir sistem idi. Azərbaycan tarixində də iz qoymuş dövlətlərin, demək olar ki, hamısı, nepotizmin uğuru idi.

XX əsrdə biz iki dəfə nepotizmdən yayınıb dövlət qurmağa cəhd etdik (1918 və 1991). Hər ikisində uğursuzluğa düçar olduq.

Çünki nepotik olmayan dövlət üçün lazım olan alt yapı, mədəni, fəlsəfi baza yox idi. İctiami şüur səviyyəmiz adamını seçəndə yeddi arxadan gələn qanını yoxlayırdı, yeddi arxdan gələn biliyini deyil.

Hətta XXI əsrdə Azərbaycanın dövlət olaraq əldə etdiyi uğurun arxasında da milli nepotizmdən qaynaqlanan həmrəylik ənənəsi vardı.

Bu ənənədən kənara çıxan kimi Azərbaycan insanı bir varlıq olaraq dağılır, çünki onun bütövlüyünü qoruyacaq heç bir milli-sosial ideyaya, siyasi-əxlaqi ənənəyə sahib deyil. Və sən olmayan baza, yapı üzərindəki dağınıq azərbaycanlı ilə nəinki dövlət, heç bostan qoruya bilməzsən.

Amma nepotizmin uğuru kimi, uğursuzluğu da ölkə miqyaslı olur. Bu da tayfalararası, qruplararası qarşıdurmalar yaratması və milli bir kin, nifrət mühiti formalaşdırmasıdır ki, dövlət mənəviyyatını məhv edir.

Məsələn, Əfşar nepotizminin ən çox təqib etdiyi Qacarlar hakimiyyətə gəldikdə Şah Qacarın ilk işi diri ikən qisasını ala bilmədiyi Nadir şahın və oğlu Rzaqulunun Məşhəddəki məzarını qazdırıb sümüklərini çıxartdırmaq oldu. Sonra bu sümükləri gətirdib Teharndakı imarətinin qapısının ağzında basdırtdı ki, hər gün evə girib-çıxanda sağlığında nepotik kin bəslədiyi düşməninin sümüklərinin üstündən keçib getsin.

Hər iki nəticəni yazıram ki, bəlkə, bir yardımı toxundu.

İndi məni "din düşməni", "demokratiya düşməni", nə bilim, nə düşməni adlandıranlarla işim yoxdur, çünki özümün düşmən olduqlarımı çox yaxşı tanıyıram. Onların adı kor-koranəlikdir, tarixi hissiyyatsızlıqdır, eqodan arındırılmamış bilgidir, qəhrəmanlaşdırılmış cahillikdir, qeyri-peşəkar həmrəylik mühitidir və s.

• Gəncə Dövlət Filarmoniyasında Füzulinin 530 illik yubileyi qeyd edildi
• "Pedro Paramo" filmi nümayişə çıxdı
• Lətif Kərimovun xatirəsi anıldı