Müharibənin tozu dumanı çəkiləndən sonra diri qalan yeganəlik şəhidlərdir. Dağılmış evlər, yanmış ağaclar, top səsindən hələ özünə gəlməmiş dağların yeganə təsəllisi şəhid ruhlarıdır.

Son günlər tez-tez dinlədiyim, səbəbini də anlamadan azarına düşdüyüm bir video var, şəhid Xudayar Yusifzadənin dağların başında döyüş yoldaşları ilə “xeymə qurub” oxuduğu o mahnı:

Dumanlı dağların başında durdum
Dumandan özümə bir xeymə qurdum
Keçdi xəyalımdan öz gözəl yurdum
Dumanlar içində duman görünür...

Hərçənd, Xudayar bu bəndin son misrasını “Dumanlar başımda dastana döndü” oxuyur və mahnıya tamam ayrı çalar qatır.

Xudayarın “Vətən yaxşıdır” mahnısına hər gün qulaq asan tək mən deyiləm, dostlar, tanışlar, sosial şəbəkə əhli... Hamı mənim kimi, mən hamı kimi bu laübalı anın əsiriyik.

Burda nə sirr var, ilahi?

Dəfələrlə əlimi atmışam ki, Xudayardan yazım, alınmayıb...

Nə yazacam?

Şəkillənməyən, izah olunmayan bu mənzərə haqqında nə deyə bilərsən?

Axı burda nə var? Xudayar da yüzlərlə şəhidimizdən biridir. Fərq ondadırmı ki, o, mahnı oxuyur? Nə olsun, gözəl səsinin olması onu digər şəhidlərdən bu qədər fərqləndirə bilməzdi axı? Bəs bizi Xudayara dartan, hər gün onu dinlədən səbəb nədir?

Qıyıq gözlər, nurlu üzündə öz gələcək qəbri kimi çökən kişi qəmzələri, uzun boynu, dostlarına baxa-baxa hövlnak oxumağı...

Ətrafında oturanlar, “qurduqları o xeymə”də ilahi işığa bürünüb. Əminəm o insanlar nə bundan əvvəl, nə də sonra heç vaxt, heç yerdə bu qədər gözəl toplaşa bilməzdi.

Sözləri, oturuşları, baxışları bir daha o qədər gözəl ansambl yarada bilməz. Sanki o xeymə Tanrının işığından qurulub.

Haqqında qara-qara fikirlər, məşum cümlələr yazılmasına baxmayaraq, ölüm çox möhtəşəm hadisədir.

Ölümünü hiss edən, yaxud şüuraltı qəbul edən insanların üzünə inanılmaz təbəssüm, gözlərinə əsrin işığı qonur. Ağızlarından çıxan hər fikir su kimi axır...

Ölümün hənirtisi insanı bu qədər gözəlləşdirirsə, görəsən özü hansı gözəllikdə hadisədir?

Yazarın rəsmi, ruhu budur; çoxunun görə bilmədiyi incə məqamları adlandırmaq, bəzən yozmaq...

Lakin mən, bəlkə, bir aydır hər gün Xudayarın mahnısını dinləyirəm, onun başında dolanan halənin, insanı sehrinə salan o havanın səbəbini, adını axtarıram...

Alınmır...

Yəqin o halə elə ölümdür...

Ölümlərin ən gözəli...

Şəhidlik havası...

• Sarı çiçək - Xulio Kortasarın hekayəsi
• Azərbaycanlı şair Ümid Nəccari Qazaxıstanın Şakərim Universitetinin fəxri professoru adına layiq görülüb
• Əlifbamızı dəyişdik, ancaq... - Ana dilimizə kimlər qarşıdır?