Ayxan Ayvaz

- Qaqa, mən məktəbdəyəm e. Son zəngi çəkirəm...

Operator dostumla telefonda danışıram. Deyir, Binəqədidədir, son zəng gününü çəkməyə gedib. Toylardan sonra son zəngi çəkmək onun üçün bir içim su kimidir.

İndi hərdən mənim inboxuma yazır:

- Ala, bunların əlindən telefon düşmür e. Selfi-selfi dalınca.

- Bizim vaxtımızda heç belə idi?

Elə danışır, elə bil qoca kişidir. Açığı, onunla yazışdıqca hiss edirəm ki, bu dəqiqə necə darıxır. Sizə son zəngi çəkmək asan gəlməsin. Orda operatordan daha çətin vəziyyətdə olanı yoxdu.

Mənim həmişə operatorlara yazığım gəlirdi. Günün altında çiyinlərində kamera fır-fır dolanırdılar. Sonra o çəkilən videoya baxanda xeyli gülüb əylənirdik: bir də görürdün operator beş dəqiqə bir yarpağı çəkib. Dağınıq, rabitəsiz, həvəskar kadrlar əslində o günün həyəcanını göstərirdi elə bil.

İndi dostuma da zarafatla deyirəm ki, darıxırsansa, məktəbin həndəvərindəki ağacları çək.

- Yetmiş dəfə çəkmişəm e. – gülüş smalykı qoyur.

Yadıma salmağa çalışıram. Bu bədbəxt hələ sinif otağını çəkəcək. Onun-bunun nazıyla oynayacaq.

Hə, bizim Son zəng də zırıltıydı ha... Sinif otağında, illərlə oturduğumuz partanın arxasında sinif rəhbərinin son sözlərinə qulaq asırdıq. İllərlə oturduğumuz partanın arxası dedim, amma oğlanlarla partaların üstünə çıxıb oyun oynamaqdan üç sinif otağı dəyişmişdik. Direktor müavini bu sinif otağının açarını verəndə barmağını sallayıb qətiyyətlə demişdi: “Bax ha, bu sinif otağını da pis kökə qoysanız, sizin mitilinizi çölə atacam”. İndi o sinif otağı gözəlcə təmir olunub, xatirələri də yeni, cağbacağ partalar aradan götürüb.

- Yadındadır, qaqa, - operator dostum yazır – Sinifi p... gününə qoymuşduq...

- Hə...

- Ala bunların sinfi də bir köpüklük deyil e. Hər yeri sındırıb töküblər. – aramsız gülüş smaylkları...

O da yadıma düşdü ki, son zəngdə məktəbin qapısından qızla oğlan əl-ələ tutub çıxmalıydı. Özü də işin ən çətin tərəfi bu əl-ələ tutmaq məsələsi idi. Bir qız mız qoyurdu ki, mən niyə bununla çıxmalıyam, o birisi deyirdi, tək çıxmaq istəyirəm. Sinif rəhbərinin başı şişirdi və axırda püşk atmağa qərar verilirdi. İndiki kimi yadımdadır: püşk atmada mənə sinfin ən gözəl qızı düşdü. Oğlanların üzünü görərdiniz, paxıllıqdan çatlayırdılar. Elə bil hamısı məni döymək üçün hazır dayanmışdılar.

- Ala, o qız sinfin ən gözəli zad deyildi.

- Paxıllıq eləmə.

- Sənin q... bəxtindi də...

Qızın əlindən tutub sıraya keçəndə də oğlanların qısqanc baxışlarından xilas ola bilməmişdim. Yadıma düşür ki, bu qız təzəcə bizim sinfə gələndə hamımız ona eşq məktubu yazmışdıq. Nə oldu? Heç nə, qız bütün məktubları gözümüzün qabağında cırıb tulladı, alnına düşən saçını geri eləyib nazlana-nazlana çıxıb getdi.

- Gəlib məni vurmuşdu e bircə. Yadındadır? Elə bil tək mən yazmışdım məktubu.

- Sən pis yazmışdın da. Ağzına gələni yazmışdın.

Yaman isti idi o gün, əllərim tərləmişdi. Hiss etdim ki, qız artıq bundan narahat olub. Sinif rəhbərimizdən icazə alıb sinif otağına qaçdım. Tək başına sinif otağında oturub partalara, sınıq-salxaq parketlərə, divardan asılan portretlərə baxdım. Dərsdən qaçmaq üçün pəncərədə açdığımız dəlikdən Son zəngə yığılan camaatı izlədim.

Qayıdanda artıq bizim sinfin irəlilədiyini gördüm. Tez özümü yetirib qızın əlindən tutdum. Amma qız çəmkirdi: “Tutma, sevgilim görəcək”. Sevgilisi yadıma düşdü, yekəpər, enlikürək oğlan, tabe oldum, səsimi çıxarmadım.

- Ala, onun sevgilisi nəydi ə? Adama birini qoyardı e. Yaxşı qurtardın e sən. Səni qırağa çəkmişdi e yadında?

- Hə... Konkret qorxmuşdum e. Zadniyə atmışdım...

Çölə çıxanda gözüm sevdiyim qızı axtarırdı. Direktorun, müəllimlərin mikrofondakı cır səsi də heç vecimə deyildi. Birdən tünlüyün içində əlini günlük edən və həmişəki kimi gülümsəyən qızı görüb rahatladım. Sinif uşaqlarımız atmacalar atmağa başladılar. Mən isə düşünürdüm ki, necə edim onun yanına gedim. Arxadakı sinif yoldaşımla məsləhətləşdim, dedi, narahat olma, get, sinif rəhbəri gələndə xəbər verərəm.

- Mən demişdim da, ala. Necə həyəcanlanmışdın e. Ay səni tülkü!

Sonra qızla tünlükdən uzaqlaşdıq. Üstümdəki məzun lenti mənə xeyli mane olurdu. Qız tez-tez baxıb gülürdü.

Bu qız heç vaxt məni sevmədi, həmişə doladı məni. Sevgimə qarşılıq vermirdi, hələ üstəlik aşağılayırdı.

- Yaxşı ki canım qurtardı səndən. Son zəngdən sonra bir də görmərəm səni.

- Hələ iki il burda oxuyacaqsan, gələcəm yanına.

- Gəlmə, cəhənnəm ol.

Bir an dostumun dediyi sözlər yadıma düşdü: “Öp onu. Onda sənin üçün adiləşəcək”.

- Onu Ruslan demişdi. Xəstədi də. Sən də ona qulaq asırsan.

Bir dəfə gözümün qabağından keçirtdim, qızın şilləsi üzümdə partladı. Başımı sallayıb bir də xəyalıma gətirdim, bu dəfə qız qaça-qaça uzaqlaşdı, özü də ağlayırdı.

- Sənə qız yaman şillə vurdu ha... Üzün qıpqırmızıydı. Əclaf gədəsən e. Hamı gördü e.

- Ciddi deyirsən? Hamı hardan gördü e? Biz qırağa çəkilmişdik.

Elə bu vaxt uşaqlardan biri məni çağırdı, sinfin adından çıxış etməliydim.

İndi də öz çıxışım yadıma düşəndə gülürəm. Camaatın baxışlarının qabağında onun gözlərini axtarırdım. Əlimdə mikrofon dayanmışdım. Bu vaxt onun bir neçə qızla tünlükdən uzaqlaşdığını görəndə tez sözə başladım:

“Biz bu məktəbdə hər şeyi öyrəndik. Ən əsası sevməyi. İlk sevgimiz də burda başladı”. Qızlar geri çönüb baxdılar.

Ürəkləndim, çıxışıma daha obrazlı cümlələr əlavə elədim. Qız gülürdü, ancaq bu ələ salmaq gülüşü idi. Yadıma düşür, gözüm zəifləmişdi, eynək taxmışdım ilk dəfə. Məktəbin qabağında qarşılaşanda eynən bu cür gülmüşdü, ondan sonra bir də eynək taxmadım.

- Bomba çıxış eləmişdin e, şair. Səndə də sözlər var ha.

Son zəngin rəsmi hissəsi bitdikdən sonra əyləncə başladı. Bizim sinif rəhbəri idman müəllimi idi və tədbirimiz də idman zalında baş tutdu. Şirniyyat, sok, bir də musiqi. Amma kefim və iştaham yox idi. Oğlanlara dedim ki, gəlin çıxaq gəzək.

O gün ilk dəfə siqaret çəkdim. Yaxınlıqdakı mağazadan araq, kolbasa, xiyar turşusu, çörək alıb parka getdik. Qaş qaralanda gözümdən yaş süzüldü. Ancaq heç kim görmədi, tez qolumla sildim. Qaranlıqda bulanıq adamlara baxırdım. Onların ayaq səslərinə Son zəngin səsi qarışmışdı...

- Qaqa, mən sənin ağlamağını hiss elədim e. Niyə ağlayırdın ki?

- Bu nə sualdı verirsən?

- Nəysə, qaqa, son zəngi çəkim qurtarım, danışarıq. İndi çıxırlar sinifdən. Ay blə, direktor danışacaq. İstidə gəl onu çək də... Mazqi olacam e...

• Gecələr yuxuma girərdi Allah - Günün şeiri
• Şuşa Teatrının noyabr repertuarı
• Məşhur aktyor vəfat etdi