“Ədəbiyyat sənlik deyil!” - Hekayə müzakirəsi

“Ədəbiyyat sənlik deyil!” - Hekayə müzakirəsi
22 dekabr 2023
# 15:00

Kulis.az "Hekayə müzakirəsi" layihəsindən Nahid Hacıyevin "E-Xronika" hekayəsi haqqında yazıçıların fikirlərini təqdim edir.

Rasim Qaraca:

Kultura.az

"Hər şeydən hekayə yazmaq olar, hətta, bu hekayədə olduğu kimi, evə gələn qonaqlardan və buna görə gedib bazarlıq etməkdən. Lakin bütün hallarda danışılan hadisə oxucu üçün maraqlı olmalıdır. Məncə, Nahid maraqlı danışa bilməyib. Cümlələri çox mürəkkəbdir və anlaşılması çətindir. Sadə dildə yazmağı tövsiyyə edərdim".


Cavid Zeynallı:

"Birinci cümləni iki dəfə oxudum ki, başa düşüm. İkinci cümləni 0,5 sürəti ilə oxudum və hər şey qaydasındadır. Üçüncü cümlənin sonundakı “qulağına daxil olar” yerinə çatanda... köhnə dostum Nahidə ürəyimdə çox söz dedim. Məsələn, dedim ki, hekayəni dərc etməzdən əvvəl oxumağa, lap elə əl gəzdirməyə göndərsəydin, dünya dağılardı?

Dördüncü cümlə: “Elə ki qulağında təyinatını hiss etdi...”.

Özün necəsən, ay qardaş?!

“Kapitalizmin iyrənc tərəfi də budur – səni istənilən formada susdura bilir”. Bu cümləni anti-kapitalist panellərdə deyərsən ki, yerini bilsin. Utanmır, gəlib düşüb bədii mətnin içinə.

Çoxdandır görüşmürük. Bizim Nahidlə çox mübahisələrimiz olardı. Mübahisələrin ən gözəlini biz edərdik. O mənə deyərdi: “Sən heç nə yaza bilmirsən, köhnəsən, mənasız şeylər yazırsan. Mənim hekayələrim müasir nəsrdir, sən başa düşməzsən”.

Mən ona deyərdim: “Ədəbiyyat sənlik deyil”.

Və ikimiz də gülərdik. İnciməzdik. Sonra bir birimiz üçün darıxardıq.

Başqa nə deyim? Nahid düz deyir, mən bu hekayəni başa düşmədim. Mən hara, NFC ödəniş hara? Etiraf yaxşı şeydir. Adam yüngülləşir.

Və Nahid də mənə desin görüm: bu hekayədə ürək hardadır? Həyəcan, kədər, sirr hardadır? Həyat hardadır, həyat?! Axı, ürək də köhnə ürəkdir, kədər də, sirr də. Elə həyat da köhnədir, çox köhnə. O qədər köhnə ki, nimdaşı çıxıb.

Səni çox istəyirəm. Amma bunu niyə yazdım, bunun hekayə müzakirəsinə nə dəxli var, onu bilmirəm".

Sevinc Elsevər:

Saçlarımı yağışa öpdürürəm – Sevinc Elsevərin şeirləri

"Oxudum.Yaxşı bir köşə yazısı kimi, esse kimi".


Təvəkkül Boysunar:

Dərmansız - Təvəkkül Boysunar

"Əvvəllərdə Türkiyə türkcəsinin bəzi ifadələri həzm olunmadan, özününküləşdirilmədən istifadə edilib.

"Çıraqlıq" sözü gözəldir. "Lüstr" sözü əvəzinə yaxşı gedir.

"Yanıbaşında" sözü lazımsız sözdür, bizim söz deyil. Və mətndə yad ünsür kimi görsənir.

Ümumilikdə Türkiyə türkcəsinin özününküləşdirilmədən işlənmiş sözlərini çıxsaq, mətnin dili normaldır, yaxşıdır. Uzun və feli-sifətli, feli-bağlamalı cümlələr mətndə axıcılıq yaradır. Yaxşı kiçik müşahidələr və təsvirlər var. Monoton həyatın sıxıcılığı və s. kimi məqamlar yaxşı əks olunub.

Müəllifə uğur arzu edirəm. Amma yazıçı, məncə, Türkiyə türkcəsinin asanlıqla ağıla gələn bəzi sözlərini öz türkcəsində ifadə etmək, o ifadələrin qarşılığını öz türkcəsində tapmaq əziyyətinə də qatlaşmalıdır. Qatlaşmırsa, onun mətni Türkiyə türkcəsində status yazan gənc qızların mətninə bənzəyib müəllifi qeyri-peşəkar və həvəskar biri kimi göstərəcək".

Orxan Həsəni:

Qırmızı ayaqqabılar - Orxan Həsəni

"Nahidin hekayəsi məişət elegiyasıdır. Gündəlik həyatın ürəküzən bozluğudur. Mən bu hekayədə kişi iztirablarının nümayişini görürəm.

Hekayənin iki qəhrəmanı var, qadın və kişi. Kişi bazar gününü televizorun qarşısında uzanmaqla keçirmək istəyir, ailə isə qonaq qəbul eləməlidir və marketə düşmək lazımdır. Adəm və Həvva motivi. Alma yeyilməsəydi, Adəm hələ də cənnətdəki televizorunun qarşısında uzanıb gününü keçirirdi. Həvvadan Adəmə rahatlıq yoxdur; onun əlindən daim harasa qovulur. Gah yerə, gah marketə. Ancaq bir məsələ var, Nahidin yazdığı kimi, "Həyat elə budur". Yəni, həmişə harasa qovulmaq.

Dildəki qüsurları, vaxtı keçmiş, dövranını ötürmüş ifadə vasitələrini, təsvirləri, birdən boylanan və heç nəyə xidmət eləməyən, əksinə dili dolaşdıran, vəziyyət mürəkkəbləşdirən qrotesk hissələri hesaba almasaq, maraqlı hekayədir".

# 1314 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Sabah olmayacaq... - ADNA faciəsi qurbanlarının xatirəsinə

Sabah olmayacaq... - ADNA faciəsi qurbanlarının xatirəsinə

15:00 30 aprel 2024
Yaz intizarı - Şərif Ağayarın yeni hekayəsi

Yaz intizarı - Şərif Ağayarın yeni hekayəsi

09:00 30 aprel 2024
Balıqçılar - Nadir Yalçının yeni hekayəsi

Balıqçılar - Nadir Yalçının yeni hekayəsi

14:30 29 aprel 2024
Səməd Vurğun ona məktub yazan gəncləri satmışdı? - Anar

Səməd Vurğun ona məktub yazan gəncləri satmışdı? - Anar

12:00 29 aprel 2024
Şayiə yayılır ki, tezliklə müharibə başlanacaq... - Öz evində artıq adama çevrilən leytenant

Şayiə yayılır ki, tezliklə müharibə başlanacaq... - Öz evində artıq adama çevrilən leytenant

09:10 29 aprel 2024
Məşhur rejissoru və həyat yoldaşını öldürən inək – Ömər Xəyyam

Məşhur rejissoru və həyat yoldaşını öldürən inək – Ömər Xəyyam

12:00 27 aprel 2024
# # #