Kulis.az Mirzə Ələkbər Sabirin qızı Səriyyə Tahirzadənin atası haqqında xatirələrini təqdim edir.
Qeyd edək ki, bu material internet resursunda ilk dəfə yayımlanır.
Məşhur Şamaxı zəlzələsində 10-11 yaşlarında idim. O gün beş bacı “harada qalacağıq, nə olacaq?” - deyə anamızı narahat edirdik. Atamın səbrli, işsevən, qıvraq və bacarıqlı olduğunu o gün gördüm. Təkbaşına uçmuş evin taxtalarından, palaz və həsirlərdən istifadə edib, qonşu həyətində axşamlamaq üçün daxma tikdi, bizi və kişisi şəhərdə olmayan qonşu qadınları çocuqları ilə birlikdə bu daxmada yerləşdirib daldalandırdı.
Söyləndiyinə görə, uşaqlar içərisində dilli və hafizəli olduğum üçün atam məni çox sevərmiş. Kiçik bacısı Nazlı bibimdən sonra məni özünə ikinci sirdaş etmişdi. Atam mənə “anaşım” deyə xitab edərək yazdığı şeirləri ilk əvvəl mənim üçün oxuyardı. Bu səbəbdəndir ki, mən onun şeirlərinin çoxunu əzbər bilərdim.
Əlidadaş (o zaman atama belə xitab edərdik) işinin çoxluğuna baxmayaraq anama və mənə savadlanmağı təklif etdi. Anam isə “qocalıqda iməkləmək” deyibən bu təklifi qəbul etmədi. O zamankı vəziyyətimizdə anam bir növ buna haqlı idi. Bir tərəfdən ağır maddi vəziyyət üzündən uşaqlarının ölməsi, digər tərəfdən sabun bişirməkdə atama yardım etməsi onu üzür və bütün vaxtını alırdı. Odur ki, Əlidadaş mənimlə təkcə məşğul oldu.
Lakin məşğələmiz çox davam etmədi. Atam üçün Şamaxıda dolanmaq çətinləşdi. Hər tərəfədən ona qarşı yapılan hücum və təqibləri get-gedə artırdı. Odur ki, Bakıya gəlməyə məcbur oldu.
Bu zaman on bir uşaqdan ancaq üçümüz (bu günə kimi sağ qalmış böyük bacım, mən və qardaşım) qalmışdıq. Bu arada Əlidadaş Bakıda ikən hər kəsin hücumundan ziyadə bizi incidən əqrəbamızın təzyiqi idi.
Bir gün nənəm (atamın doğma anası) anamın yanına gəlib: “niyə oturmuşsan, sən şərən azadsan, o babıdır, get boşan, mən də südümü ona halal etməyəcəyəm”, - dedi.
Bu sözlərə anam öyrəşmiş olduğu üçün əhəmiyyət verməsə də, mən əhvalatı atama yazdım, cavabında isə atam belə şeylərdən narahat olmamağımızı məsləhət etdi.
Həyatının olduqca ağır keçməsinə, yoxsulluğuna görə sıxıntılı olmasına baxmayaraq, bütün ömrü uzunu bizi xoş üzlə, zarafat və şuxluqla qarşılardı.
Onun birinci oğlu onun həyatına daha da ruh vermişdi. Bu münasibətlə uşağın qırxından sonra seyrə çıxarkən özünün “Cütçü” şeirini faytonda yazmışdı. Evdə çox zaman dalğın görünər, özünü söhbətimizi dinləyirmiş kimi göstərirdisə də, söhbətdən çox sonra nə barədə danışıldığını sual edərdi. Onun hər dalğınlığı bir şeir ilə bitirdi.
Xəstəliyini, əsasən, ayaq üstə keçirmişdi, fəqət Tiflisdən müalicədən qayıtdıqdan sonra son üç gününü yatmağa məcbur qalmışdı. Bu zaman yataqda çevrikməyə ancaq mən yardım edirdim, çünki ancaq mənimlə rahat olurdu. Bu zamanlar həyatından artıq təngə gəldiyi üçün öz-özünə söylənirdi. Son gecə – ölüm gecəsi saat üçdə, dörddə qalxaraq söylədiyi sözlər anlaşılmaz qaldı.
Onun vəfatı günü əsərlərindən müəyyən hissə evimizdən yox oldu. Qalan hissələrindən axundlar, mollalar əqrəbamızın vasitəsilə “molla və dinə toxunan parçaların” çıxarılmasını tələb etmişlərdisə də, Mirzə Abbasqulunun (Abbas Səhhətin) göstərişi ilə biz (mən və yoldaşım) buna razılıq verməyib kitabı gizlətdik.
Sonradan yenə Mirzə Abbasqulunun vasitəçiliyi ilə qalan hissə anamız Büllurnisanın adından nəşr edildi…
“Şərq qadını”, dekabr 1936, №23-24