Süni intellekt 600 illik əlyazmanın sirrini açdı

Süni intellekt 600 illik əlyazmanın sirrini açdı
11 yanvar 2024
# 13:07

“Voyniç” əsrlər boyu sirri açıla bilməyən bir kitabdır. Artıq süni intellekt sayəsində bu kitabı oxumaq mümkündür. Dünyanın ən sirli kitabı hesab edilən “Voyniç” əlyazması qəribə diaqram və təsvirlərlə müşayiət olunan mürəkkəb, naməlum dildə yazılmış 240 səhifəlik sirli mətndən ibarətdir. Bu əlyazma 1912-ci ildə Vilfrid Voyniç adlı polşalı kitab satıcısı tərəfindən tapılıb və kitabın adı məhz bu şəxsin adıyla bağlıdır. Ona qədər isə kitab kimyagərlərə və imperatorlara məxsus olub. O vaxtdan bəri bir çox kriptoqraflar, kodlayıcılar və dilçilər “Voyniç” əlyazmasının sirlərini kəşf etməyə çalışıblar. Lakin onun səhifələrindəki sirli kodların, qəribə bitkilərin və simvolların mənalarını bilmək mümkün olmayıb.
Kanadalı alimlər tərəfindən hazırlanmış süni intellekt bu kitabın 600 illik sirrini həll etməyi bacarıb.

Kulis.az xəbər verir ki, Alberta Universitetinin tədqiqatçıları bu qəribə kitabın sözlərinin arxasındakı gizli və şifrəli dili başa düşülən etmək üçün alqoritmik transkripsiya adlı texnikadan yararlanıblar və əlyazmanın hissələrini tərcümə edə biliblər.

Müqayisəli dilçilik üzrə ekspert Qreq Kondrakın sözlərinə görə, sözlərin 80 faizindən çoxu ivrit lüğətlərindəndir: “Amma biz bilmirdik ki, bu sözləri bir araya gətirəndə hansısa məna kəsb edə bilər...”

Süni intellektə görə, “Voyniç”in ilk cümləsi belədir: “O, kahinlərə, evin adamına, mənə və insanlara məsləhət verdi”.

Araşdırma Hesablama Dilçilik Assosiasiyasının “Transactions” jurnalında yayımlanıb. "Publika.az"

# 919 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Müqavimətin bənzərsizliyi - Ülvi Babasoy

Müqavimətin bənzərsizliyi - Ülvi Babasoy

14:29 30 noyabr 2024
"Şeir gərək azad ruhla yazılsın..." - Nərmin Kamal

"Şeir gərək azad ruhla yazılsın..." - Nərmin Kamal

12:00 30 noyabr 2024
Karları eşitməyə vadar edən ehtiras dolu sözlərin şairi

Karları eşitməyə vadar edən ehtiras dolu sözlərin şairi

10:25 30 noyabr 2024
Ştefan Svayq və Hitlerin şahmat oyunu - Ramil Əhməd

Ştefan Svayq və Hitlerin şahmat oyunu - Ramil Əhməd

17:00 28 noyabr 2024
“Azərbaycan kəlağayısı günü” münasibətilə konsert baş tutub

“Azərbaycan kəlağayısı günü” münasibətilə konsert baş tutub

09:31 27 noyabr 2024
"Ədəbiyyat həm də inam və iman işidir..." - Səlim Babullaoğlu

"Ədəbiyyat həm də inam və iman işidir..." - Səlim Babullaoğlu

13:10 25 noyabr 2024
# # #