1947-ci ilin yazında amerikan yazıçı Uilyam Folkner Missisipi Universitetinin İngilis dili və ədəbiyyatı fakültəsinin tələbələrinin suallarına cavab verib. Həmin sual-cavabın bir hissəsini təqdim edirik.
“Həyatın ən pis cəhəti – insanın hər gün fasiləsiz olaraq, səkkiz saat ərzində işləməyidir. Səkkiz saat ərzində yemək yeyə, səkkiz saat içki içə, yaxud səkkiz saat sevişə bilmərik; səkkiz saat ərzində edilə biləcək yeganə şey işləməkdir. İnsanların özləri və ətrafındakıların bədbəxtliyinin səbəbi məhz budur”, -Folkner öz çıxışında bildirib.
Suallar isə belədir:
-“Müqəddəs yer” əsərini diqqət cəlb etmək üçün yazmısınız?
- Birinci səbəbi pulsuzluq idi. Çap etdiyim iki-üç kitab satılmırdı, pula ehtiyacım vardı. “Müqəddəs yer”ı satılsın deyə yazdım. Naşirə göndərdim, o da: “Yox, bu olmaz, çap edə bilmərik. İkimiz də həbsxanalıq olarıq”,- dedi. Təkidlərə baxmayaraq nəşr etdik (kitab qanqster tərəfindən zorlanıb, fahişəxanaya düşən bir qadının həyatından bəhs edir – red.). Pul qazandım, amma əsər heç xoşuma gəlmədi, indi də gəlmir.
- “Ən yaxşı beş müasir yazıçı” siyahınızda kimlər var?
- 1. Tomas Vulf; 2. Dos Passos; 3. Ernest Heminquey; 4. Ualla Kater; 5. Con Steinbek.
- Müasir yazıçıların arasında özünüzü harda görürsünüz?
- 1. Tomas Vulf – cəsarətli idi, hər gününü axrıncı günü kimi yaşadı və yazdı;
2. Uilyam Folkner;
3. Dos Passos;
4. Ernest Heminquey – cəsarətsiz idi, özünü heç vaxt çətinliyə salmazdı. Oxucularının “görəsən bu sözü düz yazıb?” deyərək lüğətə baxmağı görülməmiş hadisədir. Çox dəqiq idi;
5. Con Steinbek – bir vaxtlar böyük ümidlər bəsləyirdim onunla bağlı, indi bilmirəm.
- Bir kitab yazmaq nə qədər vaxtınızı alır?
- “Ölüm yatağında” əsərini 6 həftəyə yazdım. “Səs və qəzəb”i yazmaq düz 3 il çəkdi. Eyni vaxtda iki əsər üzərində işləməyi öyrəndim.
- Başqalarına da tövsiyə edirsiniz?
- Eyni vaxtda iki əsər yazmaq problem deyil. Amma sizə verilən müddətdə yazmayın. Danışılası, yazası hekayətləriniz varsa, yazın.
- Yazmaq üçün ən yaxşı yaş hansıdır?
- Bədii ədəbiyyat üçün ən yaxşı yaş 35-45 arasıdır. Həyat şövqünüzün sönmədiyi və yetəri qədər təcrübənizin olduğu vaxtdır. Şeir üçün ən yaxşı yaş 17-26-dır. Şeir yazmaq bütün hissləriniz bir lüləyə doldurub atəş açmaq kimidir.
- Bəs Şekspir necə?
- İstisnalar həmişə var.
Hazırladı: Rena Nevzat